Στο Τρόοδος κτίσμα της ‘Φάσης της Χοιροκοιτίας’
Νέα ερωτήματα για την κυπριακή προϊστορία θέτουν τα αποτελέσματα της ανασκαφής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στη θέση του Αγ. Ιωάννη/Βρέτσια-Άνω Ρουδιά, αναδεικνύοντας- σύμφωνα με το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου– με απτό τρόπο τον ρόλο και τη σημασία των ορεινών περιοχών του νησιού, που μέχρι σήμερα φαίνεται ότι είχαν υποτιμηθεί.
Η φετινή (2019) αρχαιολογική έρευνα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) στην Κύπρο εντόπισε τα κατάλοιπα μιας νέας θέσης της Ακεραμικής Νεολιθικής περιόδου (7η χιλ. π.Χ.).
Η ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ, στην οποία συμμετείχαν προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τομέα Αρχαιολογίας, σε συνεργασία με τον Κύπριο ερευνητή Δημήτρη Κυριάκου και με επικεφαλής τον καθηγητή Αρχαιολογίας Νίκο Ευστρατίου, έφεραν στο φως, στη θέση Αγ. Ιωάννης/Βρέτσια-Ανω Ρουδιάς – η οποία είχε εντοπιστεί για πρώτη φορά το 2018 στο άνω μέρος της κοιλάδας του Ξερού ποταμού στην ορεινή Κύπρο, στην περιοχή της Πάφου (υψόμετρο 460μ.) – ένα εντυπωσιακό κυκλικό κτίσμα της λεγόμενης ‘Φάσης της Χοιροκοιτίας’ (περιόδου 6400 – 5600 π.Χ.).
Πρόκειται για ένα λίθινο κτίσμα διαμέτρου τουλάχιστον πέντε μέτρων, εξαιρετικά προσεγμένο κατασκευαστικά (με διπλή σειρά δόμων), που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ βρέθηκαν μικρότερα προσκτίσματα και χώρος απόρριψης.
Στα κινητά ευρήματα της ανασκαφής συγκαταλέγονται ένας μεγάλος αριθμός απολεπισμένων εργαλείων από πυριτόλιθο, λειασμένων εργαλείων, αλλά και λίθινων αγγείων, όπως και ικανοποιητικές ποσότητες οστών ζώων.
Το καινούριο και ενδιαφέρον στοιχείο που αναδεικνύει για την προϊστορία του νησιού η παρουσία της χαρακτηριστικής αυτής αρχιτεκτονικής παράδοσης (κυκλικό κτίσμα) στην απομακρυσμένη περιοχή του Τροόδους, είναι ότι ανατρέπει την εικόνα ενός πολιτισμικού περιθωρίου για την ορεινή κυπριακή ενδοχώρα. Επίσης, η νέα θέση έρχεται να προστεθεί στις ελάχιστες μέχρι σήμερα ανασκαμμένες θέσεις της ‘Φάσης της Χοιροκοιτίας’, που έχουν ερευνηθεί στην Κύπρο.
Άποψη του αρχαιολογικού χώρου