Περί της άμυνας της Κύπρου

Του Κώστα Ηλιάδη*

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της Τουρκίας σήμερα έναντι της Κύπρου. Διατηρεί ένα μεγάλο στρατό κατοχής στο νησί σε πλήρη επιθετική διάταξη και δομή, ενώ εφοδιάζεται με τελευταίας τεχνολογίας αμερικανικό στρατιωτικό υλικό. Εποικίζει το νησί απροκάλυπτα, αδιαφορώντας για τις αποφάσεις της διεθνούς κοινότητας, στηριζόμενη στην ανοχή των δυνάμεων που είναι σε θέση να επιβάλουν το δίκαιο, αλλά κατά πάγια πρακτική και για ιδιοτελείς λόγους δεν το πράττουν ή το πράττουν επιλεκτικά.
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι οι διαθέσεις της είναι και επιθετικές και απειλητικές και ότι ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η πλήρης κατάληψη και προσάρτηση της Κύπρου. Υπάρχει, επομένως, ορατό πρόβλημα ασφάλειας.
Αναφαίρετο είναι το δικαίωμα να ενισχύουμε την άμυνά μας για να μην μετατρέψουμε την Κυπριακή Δημοκρατία σε ανοχύρωτη πολιτεία και τότε να εκλιπαρούμε για βοήθεια από τις δυνάμεις που για 24 χρόνια δεν κινήθηκαν για να αποκαταστήσουν τη Δικαιοσύνη στην Κύπρο.
Από την άλλη πλευρά το  Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΔΕΑΧ) έχει καθαρά αμυντικό χαρακτήρα. Σε αντίθεση με την επιθετική διάθεση της Τουρκίας, εμείς δημιουργούμε τη δύναμη αποτροπής και αυξάνουμε το κόστος οποιασδήποτε ενέργειας που θα οδηγούσε στην κατάλυση της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέλους του ΟΗΕ. Παράλληλα, προτείνουμε σαν κύριο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης την αποστρατιωτικοποίηση του νησιού και είμαστε έτοιμοι να καταβάλουμε το οικονομικό τίμημα για να συντηρήσουμε μια πολυεθνική δύναμη στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών. Ήδη η Κυπριακή Δημοκρατία καταβάλλει για τη συντήρηση της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο το ποσό των 18,50 εκατομμυρίων λιρών κάθε χρόνο.
Άρα, οι δυνάμεις που μπορούν να επιβάλλουν πολιτικές πρακτικές αποκατάστασης της Δικαιοσύνης θα πρέπει να στραφούν στο θύτη και όχι στο θύμα.
Το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου δεν συνίσταται μόνο στη δέσμευση της Ελλάδας να υποστηρίξει την Κύπρο στρατιωτικά, εάν και εφόσον χρειασθεί, αφού η δέσμευση αυτή ισχύει από το 1960 ως συμβατική υποχρέωση της Ελλάδας ( εγγυήτρια δύναμη). Κύριος στόχος του ΔΕΑΧ είναι να υπάρξει συνεργασία, συντονισμός, συναπόφαση, συνυπευθυνότητα και προπαντός προπαρασκευή, ώστε σε ώρα κρίσης να είναι σε θέση η Ελλάδα να υποστηρίξει την Κύπρο στρατιωτικά, όταν εμπλακεί και αυτή σε ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Η πρόταση για μια «εγγυημένη» ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, ουσιαστικά δηλαδή ενός μορατόριουμ πτήσεων που κατέθεσε ο Έλληνα υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Παγκαλος, πρόσφατα στις ΗΠΑ, διευκολύνει την Τουρκία, γιατί διατηρεί το πλεονέκτημα της γεωστρατηγικής επικράτησης στον αέρα όταν τα στρατιωτικά της αεροπλάνα μπορούν να βρίσκονται σε πολύ λίγο χρόνο πάνω από την Κύπρο, ενώ στη δική μας περίπτωση θα ανατρέψει όλη την υποδομή, συντονισμό, εμπειρία και συνεργασία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας με την Κυπριακή Εθνοφρουρά.
Όσον αφορά στους S-300, είναι μέρος της όλης αμυντικής προσπάθειας. Και δεν θα έπρεπε να «παζαρεύονται» με τέτοιου είδους σαθρά ανταλλάγματα, όπως το μορατόριουμ.
Παράλληλα, η εμπλοκή της Ελλάδας και η αποφασιστικότητα του Ελληνισμού να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας θέματα, πρέπει να δώσει προς τα έξω το μήνυμα ότι σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης θα υπάρξει πλήρης αποσταθεροποίηση ολόκληρης της περιοχής και στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτός είναι άλλωστε ο αποτρεπτικός παράγοντας προς τους τρίτους, ώστε να παρέμβουν για μια σωστή και δίκαιη διευθέτηση όλων των θεμάτων που αφορούν στον Ελληνισμό και στο Αιγαίο και στην Κύπρο.
«Αιτία πολέμου» για την Ελλάδα δεν πρέπει να είναι μόνο μια γενική επίθεση της Τουρκίας, αλλά οποιαδήποτε εχθρική ενέργεια. Η εξαγγελία πως οποιαδήποτε εχθρική ενέργεια (π.χ. μεμονωμένη εχθρική αεροπορική προσβολή) σημαίνει για την Ελλάδα πόλεμος, εξασφαλίζει στην πράξη πως δεν θα γίνει πόλεμος, αφού δεν δίνει στους τρίτους τη δυνατότητα δημιουργίας ενός «ελεγχόμενου» θερμού επεισοδίου, ώστε μετά από αυτό να δημιουργηθούν συνθήκες διαλόγου και να εφαρμοστούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και στο Αιγαίο και στην Κύπρο εις βάρος του ελληνισμού.
Παράλληλα, η πορεία ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κύριος εθνικός στόχος που πρέπει να προωθηθεί ταυτόχρονα με την αναβάθμιση της άμυνας. Δεν μπορούμε να απομονώνουμε στη στρατηγική μας επιμέρους στόχους εις βάρος άλλων αναλόγου σημασίας, όπως είναι η ενταξιακή πορεία της Κύπρου.
Και άρα, εθνική στρατηγική είναι η συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου στον αμυντικό τομέα στα πλαίσια του Δόγματος, ενίσχυσης της οικονομίας και η πορεία ένταξης της Κύπρου στην Ενωμένη Ευρώπη.
Το δόγμα από διακρατική εξαγγελία πρέπει να γίνει πανεθνική πολιτική και όλες οι κυβερνήσεις και στην Ελλάδα και στην Κύπρο να μην αφίστανται από αυτή την εθνική στρατηγική γιατί είναι στρατηγική επιβίωσης ολόκληρου του Ελληνισμού.
Επιπλέον, τα θέματα άμυνας είναι αδιαπραγμάτευτα, γιατί αλίμονο αν δίναμε την εντύπωση πως με απειλές και εκβιασμούς διαπραγματευόμαστε την άμυνά μας με τον κατακτητή των δικαίων και δικαιωμάτων του λαού μας, με τον εισβολέα και παράνομα κατέχοντα το 37% της Κύπρου. Οι τρίτοι πρέπει να αντιληφθούν πως οι συνθήκες που δημιουργούν στην ευρύτερη περιοχή δεν είναι συνθήκες συνεργασίας και αλληλοκατανόησης μεταξύ των κρατών, αλλά συνθήκες καχυποψίας και ανάφλεξης. Η οποιαδήποτε παρέμβασή τους πρέπει να είναι δίκαιη, να εξασφαλίζει την ασφάλεια και συνεργασία μεταξύ των κρατών σε ολόκληρη την περιοχή.
Οι συνεχείς αναβολές στην άφιξη των πυραύλων, οι προσπάθειες να εξευρεθεί πρόσχημα για αλλαγή πορείας στα εθνικά θέματα, οι διαφορετικές απόψεις στα θέματα εθνικής στρατηγικής ανάλογα με το ποιες κυβερνήσεις και ποια πρόσωπα βρίσκονται στην εξουσία, είναι πιστεύω οι συνθήκες που δημιουργούν παλινωδίες και ενισχύουν το έλλειμμα αξιοπιστίας, έξω και μέσα.
Ελπίζω πως και σήμερα ο πατριωτισμός και η εθνική ευθύνη δεν λείπουν από τους εκλεγμένους διαχειριστές των θεμάτων μας και άρα μια εθνική στρατηγική από όλες τις δυνάμεις του Ελληνισμού θα φέρει το ποθητό αποτέλεσμα, που είναι η δικαίωση τόσων αγώνων και τόσων θυσιών του Ελληνισμού για χιλιάδες χρόνια τώρα.

*Ο Κώστας Ηλιάδης διετέλεσε υπουργός Άμυνας από 27-02-93 έως 12-11-97 επί προεδρίας Γλαύκου Κληρίδη. Το πιο πάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στη εφημερίδα των Αθηνών “Τύπος της Κυριακής” , στις 6.9.1998.  Πρόσφατα , με αφορμή κάποιες αποφάσεις της κυβέρνησης, έγιναν συζητήσεις για θέματα αμυντικής θωράκισης.  Κρίναμε ότι , παρόλο που πέρασαν  20 χρόνια, αποτελεί τροφή προβληματισμού.