Στην μουσουλμανική λατρεία από σήμερα και Μονή της Χώρας στην Πόλη

Κωνσταντινούπολη, Μηνάς Βασιλειάδης

Η Μονή της Χώρας (Kariye Camii), σύμφωνα με την εφημερίδα Yeni Şafak,  αποδίδεται, με το μοντέλο της Αγίας Σοφίας,  για μουσουλμανική λατρεία από σήμερα (6 Μαΐου 2024)  μετά από 79 χρόνια. Haberler, Haber, Son Dakika Haberler, Gazeteler – Yeni Şafak (yenisafak.com)

Αρχικά ο Τούρκος πρόεδρος , Ταγίπ Ερντογάν, προγραμμάτιζε ότι αυτό θα γινόταν στις 23 Φεβρουαρίου, αλλά οι εργασίες δεν είχαν ολοκληρωθεί. (ΦΩΤΟ ΕΠΑΝΩ: Anadolu Ajansı)  Ενόψει των δημοτικών εκλογών ο Ερντογάν ανοίγει και τη Μονή της Χώρας για μουσουλμανική προσευχή – Αγγελιαφόρος (ageliaforos.com)

Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu μετέδωσε ότι ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρόκειται να συμμετάσχει σε τελετή για την ολοκλήρωση των έργων της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων για τη συντήρηση 201 ιστορικών μνημείων, συμπεριλαμβανομένης της Μονής της Χώρας. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, κατά τη διάρκεια τελετής στο συνεδριακό κέντρο του προεδρικού μεγάρου στην Άγκυρα, ο Ερντογάν θα συνδεθεί απευθείας με τη Μονή της Χώρας.

Η εκκλησία του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα, το καθολικό του πάλαι ποτέ μοναστικού συγκροτήματος, χρονολογείται από τον 6ο αιώνα μ.Χ., ενώ τα μοναδικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της φιλοτεχνήθηκαν τον 14ο αιώνα, από το 1305 έως το 1320, επί βασιλείας Παλαιολόγων.

Τοιχογραφία “Η “Εις Άδου Κάθοδος του Χριστού”  στην Μονή της Χώρας (Kariye Camii)/ ΦΩΤΟ: diglib.library.vanderbilt.edu

Πρόκειται για το μνημείο με τα περισσότερα και πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζεται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, που επίσης λειτουργεί ως τέμενος με την ονομασία Fethiye. Η Αγία Σοφία είχε επίσης αποδοθεί στη μουσουλμανική θρησκευτική λατρεία το 2020.

Η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί το 1511, 58 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης. Ωστόσο, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου της Τουρκίας, το 1945 έγινε μουσείο.

Μετά την απόφαση αυτή, ειδικοί από τις ΗΠΑ εκτέλεσαν τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των ψηφιδωτών και νωπογραφιών, ξηλώνοντας σοβάδες που τα κάλυπταν. Οι εργασίες, που ξεκίνησαν το 1948, ολοκληρώθηκαν δέκα χρόνια αργότερα, το 1958.

Όμως το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας (Danistay) της Τουρκίας ακύρωσε την απόφαση του 1945 και, έναν χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το μνημείο θα λειτουργήσει ξανά ως τζαμί.

Σύμφωνα με την τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak. Τα βυζαντινά ψηφιδωτά, τα οποία είναι μοναδικά στον κόσμο, έχουν καλυφθεί από τις τουρκικές αρχές.

Με τις εργασίες ‘αποκατάστασης’ τα ψηφιδωτά στους τοίχους και στην οροφή καλύφθηκαν, ενώ καθορίστηκε η περιοχή που θα την επισκέπτονται οι τουρίστες με ξεναγό. 

Μωσαϊκό “Χριστός Παντοκράτωρ” στην στην Μονή της Χώρας (Kariye Camii)/ ΦΩΤΟ: diglib.library.vanderbilt.edu

H εφημερίδα δημοσιεύει δήλωση του  πολίτη  Mehmet Tetik, ο οποίος είπε ότι το άνοιγμα του Kariye Camii  έχει μεγάλο νόημα: «Πρώτα η Ayasofya, τώρα το Kariye. Είμαστε πολύ χαρούμενοι. Αυτά τα μέρη μας μιλούν για τους προγόνους μας και την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης. Τα χρόνια που διατηρούνταν ως μουσείο έχουν τελειώσει. Θα μπορούμε πλέον να προσκυνούμε ελεύθερα», ανέφερε.