Συστάσεις Οικουμενικού Πατριαρχείου για κορονοϊό

*Η Εκκλησία σέβεται την ιατρική επιστήμη. Η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, γνωρίζει εμπειρικώς μέσα από τη δισχιλιετή πορεία της, ότι η Θεία Κοινωνία είναι “αντίδοτον του μη αποθανείν”

*Ιερά Σύνοδος Εκκλησίας Κύπρου: Η Θεία Κοινωνία δεν συμβολίζει, αλλά είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού .

Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που  συνήλθε υπό την προεδρεία της Α.Θ.Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου  μελέτησε διεξοδικώς, μεταξύ άλλων, τα δεδομένα του ιού Covid-19 (κορωνοϊού). Επίσημη ανακοίνωση αναφέρει ότι η Ι.Σ., με αίσθημα  ποιμαντικής ευθύνης, επισημαίνει τα εξής:
“α) Παρά τη σοβαρότητα της καταστάσεως συνιστάται σύνεση, υπομονή και αποφυγή εκδηλώσεων πανικού.
β) Η Εκκλησία μας σεβόταν και σέβεται την ιατρική επιστήμη. Γι΄αυτό προτρέπει όλους τους πιστούς να εναρμονίζονται προς τις υγειονομικές οδηγίες τόσο του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας όσο και προς τις σχετικές υποδείξεις και νομοθετικές διατάξεις των κατά τόπους Κρατών.
γ) Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκφράζει ευχαριστίες προς όλους όσοι εργάζονται με αυτοθυσία σε κάθε τομέα υγείας, ιατρικό, νοσηλευτικό και ερευνητικό, προκειμένου να αντιμετωπισθεί και να θεραπευθεί η νέα αυτή πανδημία.
δ) Η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, γνωρίζει εμπειρικώς μέσα από τη δισχιλιετή πορεία της, ότι η Θεία Κοινωνία είναι “αντίδοτον του μη αποθανείν” και μένει στη μέχρι τώρα Ορθόδοξη διδασκαλία περί της Θείας Μεταλήψεως.
ε) Αυτονόητο θεωρείται, ότι η πίστη στο Θεό, ως υπέρβαση και όχι ως κατάργηση της ανθρώπινης λογικής, καθώς και η προσευχή ενισχύουν τον πνευματικό αγώνα του Χριστιανού. Ως εκ τούτου, η Μήτηρ Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως προτρέπει τα ανά τον κόσμον πνευματικά της παιδιά να εντείνουν τις προσευχές τους ώστε με την ενίσχυση και τον φωτισμό του Θεού να ξεπερασθεί και αυτή η σύγχρονη δοκιμασία”.

Για το θέμα του κορονοϊού η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας Κύπρου σε ανακοίνωση της αναφέρει:

“Μέσα στὸ κλίμα ποὺ ἔχει δημιουργηθεῖ, τὶς τελευταῖες ἡμέρες, ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση κρουσμάτων κορωνοϊοῦ καὶ στὸν τόπο μας, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος ἐπιθυμεῖ νὰ καθησυχάσει τοὺς πιστοὺς ἀπὸ ὑπέρμετρες ἀνησυχίες, νὰ τοὺς καλέσει νὰ συμμορφώνονται πρὸς τοὺς κανόνες ὑγιεινῆς, τοὺς ὁποίους ἀνακοινώνουν τὰ ἁρμόδια ὄργανα τοῦ Κράτους καὶ νὰ ἐκφέρει τὴν ἄποψή της σὲ θέματα τῆς ἁρμοδιότητάς της.
1. Ὡς πρὸς τὴ μετάδοση τῆς Θείας Κοινωνίας, ἡ θέση τῆς Ἐκκλησίας εἶναι γνωστή. Ἡ Θεία Κοινωνία δὲν συμβολίζει ἀλλὰ εἶναι τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Θὰ ἦταν βλάσφημο καὶ νὰ σκεφτόμαστε ὅτι τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ θὰ μποροῦσαν νὰ μεταδώσουν ὁποιαδήποτε ἀσθένεια ἢ ὁποιονδήποτε ἰόν. Ἡ πείρα τόσων αἰώνων Χριστιανισμοῦ δὲν ἔχει νὰ ἐπιδείξει κανένα κροῦσμα τέτοιας μετάδοσης. Οἱ ἱερεῖς ποὺ ὑπηρετοῦσαν σὲ νοσοκομεῖα λοιμωδῶν νόσων καὶ ποὺ μετέδιδαν τὴ Θεία Κοινωνία σὲ τέτοιους ἀσθενεῖς, στὸ τέλος κατέλυαν οἱ ἴδιοι τὸ ὑπόλοιπο τῆς Θείας Κοινωνίας, χρησιμοποιώντας τὴν ἴδια λαβίδα. Δὲν μολύνθηκε κανένας ἱερέας σ’ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις.
Ἡ προσέλευση στὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας γίνεται μὲ πίστη, ἡ ὁποία προστατεύει ἀπὸ κάθε κίνδυνο. Ἡ προσέλευση αὐτὴ εἶναι ἐθελοντική. Οὐδεὶς ἐξαναγκάζεται. Ἂν κάποιοι νιώθουν ὅτι θὰ ἤθελαν νὰ παραμείνουν μακρὰν τοῦ Μυστηρίου αὐτὸ τὸ διάστημα, εἶναι ἐλεύθεροι νὰ τὸ πράξουν.
2. Ἡ Ἐκκλησία θὰ τελεῖ ἀνελλιπῶς τὶς ἀκολουθίες της. Οἱ πιστοί, ὅπως πάντα, καλοῦνται νὰ συμμετέχουν σ’ αὐτές, χωρὶς νὰ ἐξαναγκάζονται πρὸς τοῦτο. Οὔτε καὶ θὰ μπορούσαμε νὰ ὑποδείξουμε σὲ κάποιον ὅτι πρέπει νὰ ἀποχωρήσει ἀπὸ μίαν ἀκολουθία, γιατὶ ἔχει συμπληρωθεῖ ὁ ἐπιτρεπόμενος ἀριθμός, σὰν νὰ ἐπρόκειτο γιὰ ὁποιαδήποτε συνάθροιση.
3. Οἱ ἱερεῖς, οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ἐπίτροποι καὶ τὸ βοηθητικὸ προσωπικὸ τῶν ναῶν καλοῦνται νὰ ἐπιδεικνύουν τὴ δέουσα προσοχὴ στὶς ὑποδείξεις τῶν ἁρμοδίων Ἀρχῶν τοῦ Κράτους γιὰ διατήρηση σὲ ὑψηλὰ ἐπίπεδα τῆς καθαριότητας τῶν ναῶν, τοῦ ἐξαερισμοῦ τους, καθὼς καὶ τοῦ συχνοῦ καὶ ἄμεσου καθαρισμοῦ τῶν ἐπιφανειῶν τῶν εἰκόνων μὲ τὶς ὁποῖες ἔρχονται οἱ πιστοὶ σὲ ἐπαφή.
4. Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος καλεῖ, τέλος, τοὺς πιστοὺς ὅπως πέραν τῆς σχολαστικῆς τηρήσης τῶν κανόνων ὑγιεινῆς, ἀπευθυνθοῦν, διὰ τῆς προσευχῆς, καὶ πρὸς τὸν Θεὸν ὁ ὁποῖος θὰ ἔλθει ἀρωγὸς στὴ δοκιμασία ποὺ διερχόμαστε.
5. Τέλος, καλοῦμε τοὺς πιστοὺς ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ μεταλαμβάνουν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, ὅπως προσέρχονται στοὺς ναοὺς καὶ κατὰ τὶς Τετάρτες καὶ Παρασκευές, ἡμέρες κατὰ τὶς ὁποῖες τελεῖται ἡ Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων, ὥστε νὰ ἀποφευχθεῖ ἡ πολυάριθμη προσέλευση στοὺς ναοὺς κατὰ τὴν Θεία Λειτουργία τῆς Κυριακῆς.
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου
11 Μαρτίου 2020″

Εγκύκλιος  Αρχιεπισκόπου  Αμερικής

Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος έπειτα από τηλεδιάσκεψη με τα μέλη της Επαρχιακής Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αμερικής εξέδωσε ειδική εγκύκλιο και οδηγίες προς το πλήρωμα της Αρχιεπισκοπής, κλήρο και λαό, για την πανδημία του κορονοϊού, που έχει διαδοθεί σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στην εγκύκλιό του ο Αρχιεπίσκοπος τονίζει τα εξής:
«Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές στον Χριστό, η εμφάνιση της πανδημίας Covid-19 (κορωνοϊός) σε παγκόσμια κλίμακα και στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει προκαλέσει φόβο, άγχος και δικαιολογημένη ανησυχία. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και οι φόβοι κανενός δεν πρέπει να απορριφθούν αβασάνιστα. Ήδη, θρησκευτικές οντότητες επιδίδονται σε πρόληψη μέτρων με παρόμοιους τρόπους, οι οποίοι όμως δεν είναι απαραίτητα συνεπείς. Προκειμένου να βοηθήσουμε τους πιστούς μας, αυτή η ανακοίνωση έχει σκοπό να μας καθοδηγήσει και να ενημερώσει όλους μας.
Ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί γνωρίζουμε ότι ο Θεός χρησιμοποιεί υλικά μέσα για να επικοινωνήσει σε μας τις ευλογίες και την παρουσία Του. Η γεμάτη χάρη παρουσία των εικόνων, των λειψάνων, του Αγιασμού, των σταυρών, αντικειμένων (όπως τα λουλούδια) και ακόμη και ο ασπασμός του χεριού ενός ιερέα, μεταφέρουν στον πιστό τη χάρη και την ενέργεια του Θεού. Τα ίδια υλικά στοιχεία που μπορούν να μεταφέρουν τις ευλογίες του Θεού υπόκεινται επίσης στην πεπτωκυία φύση του πεπτωκότος κόσμου. Η επιστήμη και η λογική που μας έδωσε ο Θεός απαιτούν να χρησιμοποιούμε όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και τις οικογένειές μας από την εξάπλωση του Covid-19 και κάθε άλλης ασθένειας.
Σε μια κρίση σαν κι αυτή, πρέπει να επαγρυπνούμε ως Κοινότητα, μήπως οι εκκλησίες μας γίνουν σημεία μετάδοσης της νόσου. Τα άχραντα μυστήρια, η Θεία Ευχαριστία, δεν είναι απλά ένα υλικό στοιχείο αλλά αυτό τούτο το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ως εκ τούτου, συμβουλεύουμε αυτούς που αισθάνονται σωματικά άσχημα να απέχουν από τις λειτουργικές συγκεντρώσεις μέχρι να είναι σίγουροι για τη διάγνωσή τους. Λαμβάνοντας βασικά βήματα ευεξίας όπως συνιστάται από τις Υγειονομικές Αρχές, δεν είναι μόνο λογική, αλλά συνετή και κατανοητή από τους άλλους. Στην πραγματικότητα, είναι μια πράξη αγάπης. 

Οι κληρικοί και οι λαϊκοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν τις καλύτερες πρακτικές όπως σχολαστικό και λεπτομερές πλύσιμο των χεριών και συχνό καθαρισμό του λειτουργικού χώρου και των αντικειμένων (π.χ. σταυροί, εικόνες κ.λπ.).
Εκείνοι που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (οι ηλικιωμένοι σε κίνδυνο, αυτοί με κατασταλμένο αυτοάνοσο σύστημα και όσοι πάσχουν από χρόνιες ασθένειες) θα πρέπει να προστατεύουν τον εαυτό τους αποφεύγοντας τη συμμετοχή τους σε Ιερές Ακολουθίες κατά τη διάρκεια της κρίσης. Επίσης, όσοι ταξιδεύουν στο εξωτερικό να αποφεύγουν να έρχονται σε Ιερές Ακολουθίες για περίοδο δεκατεσσάρων ημερών (χρονικό διάστημα επώασης του ιού). Χάρη στα επιτεύγματα της τεχνολογίας, ο καθένας μπορεί να επωφεληθεί πλήρως από τις ακόλουθες υπηρεσίες στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο και οι κληρικοί μπορούν να τους επισκεφθούν στο σπίτι για να τους προσφέρουν τα Μυστήρια. Επιπλέον, κανένας δεν πρέπει να επικριθεί γιατί επέλεξε να απέχει για λίγο από τη συμμετοχή τους στις παραδοσιακές λειτουργικές πρακτικές της Αγίας Εκκλησίας μας.
Αυτά τα μέτρα δεν αλλάζουν τις παραδόσεις της Εκκλησίας, αλλά είναι μάλλον προσωρινή προφύλαξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου κρίσης. Πρέπει να ενισχύσουμε ο ένας τον άλλον.
Με πατρικές προσευχές και την ευλογία του Χριστού
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος».

Επίσης,  ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής εξέδωσε τις εξής οδηγίες προς τους κληρικούς:
1) Όλες οι ενορίες θα παρέχουν σταθμούς στον νάρθηκα και / ή στον κυρίως ναό για τους πιστούς ώστε να απολυμαίνουν τα χέρια τους καθώς εισέρχονται στον ναό.
2) Ανακοινώσεις θα αναρτηθούν στην είσοδο, οι οποίες θα συνιστούν σε άρρωστα άτομα να μην παρευρίσκονται στις Ακολουθίες, αλλά συμμετέχουν μέσω τηλεόρασης ή Διαδικτύου (η διεύθυνση URL πρέπει επίσης να αναρτηθεί).
3) Οι κληρικοί δεν θα εκτείνουν τα χέρια τους για ασπασμό και θα αποφεύγουν να αγγίζουν τους πιστούς είτε με χειραψία, είτε με εναγκαλισμό.
4) Ανακοινώσεις θα αναρτηθούν συνιστώντας όπως η τιμή στις εικόνες και στον σταυρό να αποδίδεται μόνο με κλίση της κεφαλής.
5) Κανένα βιβλίο – Λειτουργικό ή Αγίας Γραφής δεν θα φυλάσσεται στις θήκες των καθισμάτων. Οι ενορίτες θα λάβουν οδηγίες να φέρουν τα δικά τους βιβλία από το σπίτι τους.
6) Οι πιστοί δεν θα λάβουν το Αντίδωρο από τους Κληρικούς, αλλά από μόνοι τους όταν φεύγουν από τον ναό.
7) Σε περίπτωση χρήσης ανθέων όπως την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, την Κυριακή των Βαΐων, την Μεγάλη Παρασκευή, οι πιστοί θα τα παίρνουν καθώς θα εξέρχονται από τον ναό. Την Μεγάλη Τετάρτη (Αγιο Ευχέλαιο), κάθε ιερέας θα χρίσει τον κάθε πιστό χρησιμοποιώντας ξεχωριστά περιτυλίγματα βαμβακιού.
8) Η Ευχαριστία (Θεία Κοινωνία) θα μεταδίδεται κανονικά ως συνήθως.
9) Σε συλλείτουργα ο ασπασμός ειρήνης των κληρικών (Kiss of Peace) θα γίνεται με υπόκλιση του ενός προς τον άλλο. Στις ενορίες όπου ο λαός ανταλλάσσει τον ασπασμό της ειρήνης (Kiss of Peace), θα αποφύγουν την επαφή και απλώς θα υποκλίνονται ο ένας στον άλλο.
10) Μετά από κάθε Ακολουθία όλα τα λειτουργικά αντικείμενα και οι επιφάνειες να καθαρίζονται ολοσχερώς και με μεγάλη προσοχή».