Σμύρνης Βαρθολομαίος: Οι αλάλητοι στεναγμοί

Στα αγιασμένα και μαρτυρικά χώματα της Ιωνίας μετέφερε νοερά, με την ομιλία του, ο Μητροπολίτης Σμύρνης, Βαρθολομαίος , τους πιστούς κατά την Θεία Λειτουργία , την περασμένη Κυριακή , στον ιερό ναό Αγίας Σοφίας Ψυχικού , στην Αθήνα. «Διακονοῦμεν, ἀδελφοί μου, σεῖς ἐδῶ, εἰς χῶρον Ὀρθόδοξον ἐλεύθερον, καί ἡμεῖς ἐκεῖ, τελοῦντες ὑπό περιστασιακάς ἑκάστοτε ἀνάγκας καί ἀλαλήτους στεναγμούς, πάντοτε ὅμως μέ ἀδούλωτον τό Ὀρθόδοξον μας φρόνημα», τόνισε ο κ. Βαρθολομαίος.
*Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας.

«Μέσα εἰς τόν παραπικρασμόν τῆς συγχρόνου ἐποχῆς, ἴσως καί κάθε ἐποχῆς μέ τάς ἰδιαιτερότητας της ἑκάστη, ἔρχονται ἱεραί περίοδοι καί γεγονότα, τά ὁποῖα μᾶς ἐμπνέουν καί μᾶς καθοδηγοῦν εἰς “γλυκασμόν δικαιοσύνης”, ἐκ τοῦ ὁποίου ὁδηγούμεθα εἰς τόν “γλυκασμόν σωτηρίας” (ὑμνολογία ἑορταζομένου Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος). Μία τοιαύτη περίοδος εἶναι καί τό ὑπό τοῦ Ὀρθοδόξου Γένους μας διανυόμενον στάδιον τῶν ἀρετῶν, ἡ περίοδος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, κατά τάς παρελθούσας, τρεῖς μέχρι σήμερον, Κυριακάς τῆς ὁποίας, ἐν προετοιμασίᾳ ὑποδοχῆς καί βιώσεως τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, πρῶτον, ἑωρτάσαμεν τόν θρίαμβον τῆς Ὀρθοδοξίας· ἐν συνεχείᾳ, τόν μύστην καί μυσταγωγόν τοῦ ἀπροσίτου Θείου Φωτός καί τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, αἱ ὁποῖαι διέπουν τόν κόσμον καί τά τοῦ κόσμου, Γρηγόριον τόν Παλαμᾶν, ὁ ὁποῖος ἐνίκησε τήν πλάνην τῆς ἀνθρωπομόρφου αἱρέσεως· τέλος δέ, κατά τήν παρελθοῦσαν Κυριακήν, προεγεύθημεν τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ, ὡς Θεοῦ δύναμιν καί ὡς Θεοῦ Σοφίαν, ἡ ὁποία κατισχύει καί νικᾷ πάντοτε τήν μωρίαν τοῦ κόσμου τούτου καί τά φρυάγματα τῶν ἐπιβουλευομένων τά ἱερά καί τά ὅσια τοῦ ἡμετέρου Γένους καί Κράτους διαφόρων ἐθνῶν, παλαιότερον καί ἐπ’ ἐσχάτων.

Σήμερον, εἰς τόν Ἱερόν τοῦτον Ναόν τῆς Ἁγίας Σοφίας καί τῶν Τριῶν Θυγατέρων αὐτῆς Πίστεως, Ἐλπίδος καί Ἀγάπης, τῶν μαρτύρων, τιμῶμεν μαζί μέ αὐτάς ἐν πίστει, ἐν ἐλπίδι καί ἐν ἀγάπῃ τόν θαυμαστόν Ἅγιον Ἰωάννην, τόν Σιναΐτην, τόν συγγραφέα τῆς Κλίμακος τῶν ἀρετῶν, διά τῆς ὁποίας κλίμακος ὁ πιστός Ὀρθόδοξος Χριστιανός εἰσέρχεται εἰς τόν γνόφον τῆς θείας γνώσεως. Τιμῶμεν, συγχρόνως, ἀδελφοί, σήμερον ἐν προσευχητικῇ μνήμῃ καί ὅλους ἐκείνους τούς πρό ἡμῶν, ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ ἀκμάσαντας προπάτορας καί πατέρας μας, οἱ ὁποῖοι διά πίστεως ἠγωνίσαντο δικαιοσύνην, ἐπέδειξαν, λόγοις καί ἔργοις, Ὀρθόδοξον ἦθος καί φρόνημα καί ἐπέτυχον πολλῶν θείων ἐπαγγελιῶν, ὑλοποιήσαντες τάς ἐπαγγελίας αὐτάς εἰς ζωήν καί παράδοσιν μοναδικήν, τήν ὁποίαν καί παρέδωκαν εἰς ἡμᾶς ὡς σκυτάλην χρέους καί εὐθύνης. Ἀληθῶς καί οἱ πατέρες μας, εἰς τούς ἀπεράντους χώρους τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς, καί ἐν συνεχείᾳ καί οἱ καταφυγόντες εἰς τήν εὐλογημένην Ἑλλάδα, εἰς τραγικάς περιόδους τῆς ἱστορίας μας, ἀπόγονοι των, ὡς ἄλλοι μάρτυρες, ἀπό ἑτέρας σκοπιᾶς θεωρούμενοι καί κρινόμενοι, δι’ ἐμμόνου πίστεως κατήγαγον ἄθλους δημιουργίας καί πολιτισμοῦ, οὐδέποτε κατῃσχυναν τήν εἰς Θεόν ἐλπίδα των, ἐπέτυχον τῆς πρός αὐτούς ἐπαγγελίας τοῦ Θεοῦ, ἐκόσμησαν τόν Οἶκον τόν Πατρικόν τοῦ Ὀρθοδόξου Γένους μας μέ λίθους τιμίους, τήν ἀρετήν καί τόν ἔπαινον, καί παρέδωκαν εἰς ἡμᾶς τόν ἡρωϊσμόν τῆς ἀγάπης, τό καλόν, τό ἁγνόν, τό ἀληθές, τό εὔφημον, τό δίκαιον, τό ὀρθόν, χαρακτηριστικά ἀπό καταβολῆς κόσμου καί μέχρι σήμερον τοῦ ἡμετέρου Ἑλληνικοῦ καί Ὀρθοδόξου Ρωμαίηκου (Ἑλληνικοῦ) Γένους, ὡς περιγράφονται τόσον εἰς τάς δέλτους τῆς ἱστορικῆς καταγραφῆς, ὅσον καί θεογράφως εἰς τά ἱερά εὐαγγέλια. Καί ἀνεδείχθησαν οἱ πρόγονοι μας οὗτοι ὁδοδεῖκται καί γλυκασμός δικαιοσύνης καί γλυκασμός σωτηρίας, μέ ὅλην τήν ἀποδιδομένην εἰς βάθος σημασίαν εἰς τούς ὅρους τούτους.

Ἐνώπιον τοῦ ἐκπάγλου μυστηρίου τούτου τῆς οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ διά τήν σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἡμετέρου μυστηρίου ἀπό τῆς καταλειφθείσης μαρτυρίας καί τῶν μαρτυρίων, πραγματικῶς καί μεταφορικῶς, εἰς τούς χώρους ἐκείνους τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς, καί τοῦ μυστηρίου τῆς πορείας μας μέχρι σήμερον ἐν μέσῳ ὁρατῶν καί ἀοράτων, νοουμένων καί βιουμένων, συμπληγάδων ὅπως, ἄλλωστε, καί κατά τούς ἐσχάτους καιρούς, ἱστάμεθα καθ’ ἡμέραν ἔκπληκτοι καί ἐνεοί, ἁπλῶς θαυμάζοντες τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ καί εὐχαριστοῦντες Αὐτῷ διά τά πάντα καί κατά πάντα, “ὑπέρ ὧν ἴσμεν καί ὧν οὐκ ἴσμεν, τῶν φανερῶν καί ἀφανῶν εὐεργεσιῶν τῶν εἰς ἡμᾶς γεγενημένων” ὑπό τῆς παντοδυνάμου καί πανσθενουργοῦ Προνοίας Του δι’ ἕκαστον ἐξ ἡμῶν προσωπικῶς καί διά τό εὐσεβές ἡμῶν Γένος.

Ὁ ἐνώπιόν σας ἱστάμενος Μητροπολίτης καί Ποιμήν κατά τούς ἐσχάτους τούτους καιρούς τῆς περιωνύμου Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης Βαρθολομαῖος, ἔρχεται πρός σᾶς, ἀδελφοί καί τέκνα, ἀπό τήν γῆν ἐκείνην τῆς ἐπαγγελίας, ὅπου ἐπί αἰῶνας ἐκηρύχθη ὁ Χριστός καί πολυμερῶς καί πολυτρόπως ὡδηγήθη ὁ Ὀρθόδοξος πιστός λαός εἰς νομάς σωτηρίους. Ἔρχεται ἀπό τούς χώρους ἐκείνους ὅπου ἐπί αἰῶνα περίπου σεσιγημένον μυστήριον ἀναθρώσκει διά τῆς τελέσεως καί αὖθις τῶν ἱερῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας, διά τῆς πνευματικῆς περιθάλψεως ὑπό τάς στοργικάς καί σωτηριώδεις πτέρυγας τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας τῶν ἀτυχῶς εὐαρίθμων σήμερον νεοσσῶν τῆς Ὀρθοδόξου Χάριτος καί κληρουχίας. Συνεχίζομεν δηλαδή ἐκεῖ, παρά τήν χαλεπότητα τῶν καιρῶν καί τάς συνεχῶς μεταβαλλομένας συνθήκας καί τάς θυέλλας καί τούς ὁμιχλώδεις καιρούς, τό “ἀμετάθετον τῆς βουλῆς τοῦ Θεοῦ”. Εἰς τόν ἀγῶνα τοῦτον “ἰσχυράν παράκλησιν ἔχομεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἡμῖν ἐλπίδος” καί ἐν Σμύρνῃ καί ἐν τοῖς περιχώροις τῆς κανονικῆς ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας αὐτῆς μόνον τήν Χάριν καί τό ῎Ελεος τοῦ Θεοῦ.

Ἔχων, λοιπόν, καί ὁ κρατῶν τῆς “προκειμένης αὐτῷ ἐλπίδος” ἐλάχιστος ἐν Ἐπισκόποις Βαρθολομαῖος ὡς ἄγκυραν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ καί βεβαίαν καί ἰσχυράν τήν παράκλησιν τοῦ Θεοῦ, “εἰσήλθομεν εἰς τό ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος”, εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων τῆς ἱστορικῆς κοιτίδος τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τοῦ Γένους μας ἀπό τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων. Εἰσήλθομεν εἰς τά ἐνδότερα τοῦ καταπετάσματος καί ψηλαφῶμεν τά “ἀπομεινάρια”· ἀκούομεν “φωνήν ὑδάτων πολλῶν”· ψαύομεν διά τῶν ὁμμάτων τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς τά ἴχνη τοῦ ἡμετέρου ἐκεῖ πολιτισμοῦ, τοῦ δημιουργηθέντος ὑπό τῶν ταφέντων εἰς τά ἔγκατα τῆς Ἰωνικῆς γῆς· ἀκροώμεθα φωνήν μεγάλην “μυστηρίων Θεοῦ”, ὡς περιγράφονται εἰς τήν Ἱεράν Ἀποκάλυψιν Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου· βαδίζομεν ἐπί τῶν χωμάτων ὅπου ἔστησαν οἱ πόδες τῶν προκατόχων καί πατέρων ἡμῶν, καί συνεχίζομεν, πατέρες καί ἀδελφοί, τόν ἀγῶνα, πιστοί εἰς τό χρέος πρός τούς προαπελθόντας πατέρας καί προπάτοράς μας. Πρός τούς προπάτοράς μας πού ἔζησαν εἰς τήν Ἰωνικήν γῆν εἰς χρόνους ἀγαθούς, πεπληρωμένους τῆς Χάριτος τοῦ Κυρίου, ἀλλά καί εἰς δυσχειμέρους καί τραγικούς, ὅταν ὁ ἱδρώς τῶν ὀρθοδόξων ὁμογενῶν ἔρρεε, κυριολεκτικῶς καί μεταφορικῶς, ὡς “θρόμβοι αἵματος” καί ἠκούοντο μόνον οἰμωγαί θρηνουσῶν μητέρων καί ὀδυρμοί πατέρων, καί ἀγωνία κρατερά νέων καί θρῆνος ἀτιμασθεισῶν νεανίδων καί δάκρυα πολλά ἀψύχων καί ἐμψύχων, περιγραφομένων ὑπό τῆς ἀνεκδότου καί ἀγράφου καρδιακῆς ἀναφορᾶς εἰς τό ἐπιτραχήλιον πολλῶν ἐπιβιωσάντων τῆς συμφορᾶς αὐτῆς, ὡς τοῦ μετά ὁσίων ἀναπαυομένου ἱερέως Δημητρίου Γκαγκαστάθη. Συνεχίζομεν, ὑπό τήν εὐμένειαν τῶν ἐκεῖ ἐπιτοπίων ἀρχῶν καί ἐξουσιῶν, τήν προσευχητικήν ἀναφοράν ὑπέρ ἐκείνων καί ὑπέρ τῶν ὀλίγων ἐναπομεινάντων ὀρθοδόξων πιστῶν ὁμογενῶν καί τῶν παροικούντων ἐν τῇ κλεινῇ πρωτευούσῃ τῆς Ἰωνίας ὀρθοδόξων πιστῶν ἐξ ἄλλων ἐθνοτήτων. Ἠρξάμεθα ἔργου ἀγαθοῦ καί συνεχίζομεν, ἔχοντες στυλοβάτας τάς στηρικτικάς προσευχάς τόσον τῶν προγόνων μας ὅσον καί ὅλων σας, τῶν ἀπογόνων τῶν καταφυγόντων κατά τήν τραγικήν περίοδον 1922-1923 εἰς τόν εὐλογημένον τοῦτον χῶρον τῆς Ἀττικῆς καί τῶν ἁπανταχοῦ τῆς οἰκουμένης Σμυρναίων.

Ἀλλά περί τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ, ὅσον ἀφορᾷ εἰς τά καθ’ ἡμᾶς ἐν τῇ Ἀνατολῇ καί εἰς τά ἐν γένει ἡμέτερα ἐν τῇ ἐλευθέρᾳ μητροπολιτικῇ Ἑλλάδι, ὁμιλεῖ εὐγλώττως ὁ ἡμέτερος Κωνσταντινουπολίτης καί συγχρόνως Ἀλεξανδρινός ποιητής Κωνσταντῖνος Καβάφης. Ἐπιτρέπω εἰς ἐμαυτόν νά μοιρασθῶ μαζί σας κατά τήν ἱεράν λειτουργικήν αὐτήν στιγμήν τάς “Θερμοπύλας” του -καί συνάμα ἰδικάς μας Θερμοπύλας-, ἀπό τάς ὁποίας ὅλοι μας ἄς ἀντλήσωμεν τά προσήκοντα διδάγματα:

“Τιμή σ’ ἐκείνους, ὅπου στήν ζωή των ὥρισαν

νά φυλάγουν Θερμοπῦλες.

Ποτέ ἀπό τό χρέος μή κινοῦντες,

δίκαιοι καί ἴσιοι σ’ ὅλες των τές πράξεις,

ἀλλά μέ λύπη κιόλας κ’ εὐσπλαγχνία,

γενναῖοι ὁσάκις εἶναι πλούσιοι,

κι’ὅταν εἶναι πτωχοί, πάλι εἰς μικρόν γενναῖοι,

πάλι συντρέχοντες ὅσο μποροῦνε,

πάντοτε τήν ἀλήθεια ὁμιλοῦντες,

πλήν χωρίς μίσος γιά τούς ψευδομένους.

Καί περισσότερη τιμή τούς πρέπει

ὅταν προβλέπουν (καί πολλοί προβλέπουν),

πώς ὁ Ἐφιάλτης (κάθε ἐφιάλτης προσθέτομεν)

θά φανῇ στό τέλος.

Κι’οἱ Μῆδοι ἐπί τέλους θά διαβοῦνε.”

(Ποιήματα 1897,1933, Ἴκαρος).

Ἐπελέξαμεν τό δι’ ἀλληγορίας ἐκφράζον τήν ἀπ’ἀρχῆς καί μέχρι σήμερον διαχρονικήν πορείαν τοῦ ἡμετέρου Γένους ποίημα τοῦτο, διά νά ἐπικαιροποιήσωμεν τό χρέος καί τήν εὐθύνην τῆς διακονίας τῶν ἱερῶν καί τῶν ὁσίων μας, ἰδικῆς μας ἐκεῖ, εἰς τήν Σμύρνην, ἰδικήν σας, ἐδῶ εἰς τήν Ἑλλάδα.

Διακονοῦμεν, ἀδελφοί μου, σεῖς ἐδῶ, εἰς χῶρον Ὀρθόδοξον ἐλεύθερον, καί ἡμεῖς ἐκεῖ, τελοῦντες ὑπό περιστασιακάς ἑκάστοτε ἀνάγκας καί ἀλαλήτους στεναγμούς, πάντοτε ὅμως μέ ἀδούλωτον τό Ὀρθόδοξον μας φρόνημα, οὐδέποτε πεποιθότες “ἐπί ἄρχοντας καί ἐπί υἱούς ἀνθρώπων, οἷς οὔκ ἐστι σωτηρία”, παρά μόνον εἰς τόν Κύριον τῶν δυνάμεων, αὐτήν τήν στρατηγικήν πορείαν τοῦ Γένους μας. Διακονοῦμεν στοχαζόμενοι τό πρέπον τῇ ἀληθείᾳ εἰς ἐπιτεύγματα τά ὁποῖα ἀντέχουν εἰς τόν χρόνον καί γίνονται στιγμαί αἰώνιοι καί ἀκατάλυτοι, πού παραμένουν εἰς τήν μνήμην τῶν ἀνθρώπων, κυρίως ὅμως εἰς τήν μνήμην τοῦ Θεοῦ, ὡς ἄλλα θεοτερπῆ καί θεόγραφα ἀθλήματα ζωῆς.

Ἀδελφοί μου,

Ὅσον παρέρχονται αἱ ἡμέραι τῆς περιόδου ταύτης ἀναβαίνομεν ἕκαστος ἐξ ἡμῶν εἰς τά νοητά Ἱεροσόλυμα, διά νά ἴδωμεν τόν Θεάνθρωπον Ἰησοῦν ἐρχόμενον ἐπί τό ἑκούσιον πάθος. Βλέπομεν τούς ἄρχοντας τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀλλά καί ἄλλων ἐποχῶν καί αὐτῆς ταύτης τῆς ἰδικῆς μας, νά Τόν μυκτηρίζουν. Βλέπομεν τούς στρατιώτας νά Τόν ἐμπαίζουν καί τόν ἕνα ἐκ τῶν δύο συσταυρωθέντων Αὐτῷ ληστῶν νά Τόν βλασφημῇ καί παραλληλίζομεν αὐτούς πρός τούς συγχρόνους ἐμπαικτάς καί βλασφήμους τοῦ Προσώπου τοῦ Κυρίου μας… Θεωροῦμεν τόν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ, ἐσταυρωμένον κατά τήν σάρκα ἐν μέσῳ δύο ληστῶν, γυμνόν, νεκρόν, ἄπνουν, καί ἀναλαμβάνομεν ἐνίοτε μετά Ἰωσήφ τοῦ ἀπό Ἀριμαθαίας “εὐσυμπάθητον θρῆνον”, ἀναλογιζόμενοι τό ἡμέτερον παρελθόν, τό ἀπώτερον καί τό ἔγγιστα καί τήν πορείαν καί ἡμῶν αὐτῶν καί τοῦ ἡμετέρου ἀνά τήν οἰκουμένην παροικοῦντος Ὀρθοδόξου Γένους. Ἀναλογιζόμεθα τά ἐπιτεύγματα, τάς δημιουργίας, τό κλέος καί τήν ἄφθιτον δόξαν, μέ τάς ὁποίας ἐστεφάνωσε τοῦτο τήν πορείαν του διαχρονικῶς, ἐνίοτε σταυρικήν, πάντοτε ὅμως ἀπαθῆ, διά τοῦτο καί δημιουργικήν ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἐν Σμύρνῃ, ἐν Πόντῳ, ἐν τῇ λοιπῇ Μικρᾷ Ἀσίᾳ, ἐν Καππαδοκίᾳ, ἐν Ἰωνίᾳ, κατά τούς ἐσχάτους δέ καιρούς ἐν Ἀμερικῇ, ἐν Ὠκεανίᾳ, ἐν Εὐρώπῃ, ἐν Ἄπω Ἀνατολῇ, καί βεβαίως καί κυρίως ἐν τῇ μητροπολιτικῇ Ἑλλάδι. Πάντα δέ ταῦτα τά ἐπιτεύγματα ἀπεκτήθησαν καί κατεκτήθησαν ὡς θρίαμβος καί παιάν ἀναστάσιμος μόνον ἐν τῷ Σταυρῷ καί διά τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε τό ἐγκαλλώπισμά τοῦ Γένους μας, ἡ ἔμπνευσίς του, ἡ δόξα του, ἡ δύναμίς του, ὁ φύλαξ του, ἡ ὡραιότης, τό κραταίωμά του, τό στήριγμά του, ἡ ἀνά τούς αἰῶνας πορεία του…

Ὁ Χριστός προσφέρει ἑαυτόν ἐπί τοῦ σταυροῦ ὡς “λύτρον ἀντί πολλῶν”, “ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καί σωτηρίας”. Προσφέρεται διακονητής τῆς ἀγάπης. Ἵσταται ἀπαθής ἐπί τοῦ σταυροῦ καί σώζει κραταιῶς τόν πάσχοντα ἄνθρωπον κάθε ἐποχῆς.

Ὁ Χριστός ἔρχεται καί ἐφέτος διά τοῦ ὑψουμένου ἐν μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας καί ἐν τῷ κέντρῳ τῶν καρδιῶν μας Σταυροῦ Του καί παρεμβαίνει εἰς τήν ἱστορίαν ὡς ὄργανον παρρησίας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ Πατρός. Ὁ κόσμος καί ἡ ἐποχή μας ἔχομεν τόσην ἀνάγκην τήν κραταιάν ὡς ὁ θάνατος σταυρικήν παρουσίαν καί παρρησίαν Του διά νά ὁδηγώμεθα εἰς τήν βίωσιν τῆς Ἀναστάσεώς Του, ἀναστάσεως ἐλπίδων καί προσδοκιῶν.

Εἰς τήν πορείαν μας καί τοῦ Ὀρθοδόξου Γένους αὐτήν, σταυροαναστάσιμον πάντοτε, ἔχομεν πρεσβευτάς τήν Παναγίαν Μητέρα τοῦ Κυρίου, τόν ἠγαπημένον μαθητήν Του εὐαγγελιστήν Ἰωάννην, πάντας τούς Ἁγίους, καί ἰδιαιτέρως τούς νεοφανεῖς Ἁγίους τούς ἀναδειχθέντας κατά τούς ἐσχάτους χρόνους ὑπό τῆς εὐλογημένης Ἑλληνικῆς γῆς: Νεκτάριον τόν Πενταπόλεως, Σάββαν τόν νέον τῆς Καλύμνου, Σιλουανόν τόν Ἀθωνίτην, Πορφύριον τόν Καυσοκαλυβίτην, Παΐσιον τόν Ἁγιορείτην, Ἰάκωβον τόν Τσαλίκην καί ἄλλους πολλούς. Αὐτοί, ὁμοῦ μετά τοῦ εὐγνωμονοῦντος διά τάς δωρεάς τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου Γένους μας καί μετά πάντων τῶν προαπελθόντων πατέρων καί ἀδελφῶν μας, οἱ ὁποῖοι ἀναπαύονται εἰς τά φιλόξενα χώματα τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς, πρεσβεύουν, ὡς συσταυρωμένοι τῷ Κυρίῳ μάρτυρες τῆς ἀληθείας, ὡς ἔγγιστα πρός Αὐτόν ἱστάμενοι, παρρησίαν δέ ἔχοντες τήν καλήν ὁμολογίαν των, ὑπέρ ἡμῶν, ὑπέρ τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλλάδος, ὑπέρ τοῦ εὐλογημένου Γένους μας, ὑπέρ ὅλου τοῦ κόσμου, ἀλλά καί ὑπέρ τοῦ ὄχλου τῶν ἑκουσίων ἤ ἀκουσίων σταυρωτῶν Του. Ἀμήν.

Καλήν Ἀνάστασιν, ἀδελφοί μου!».

ΠΗΓΗ: Amen.gr