Επεφάνη η Αυτοκεφαλία

Δόθηκε ο Τόμος στην Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο

Με τον Αγιασμό σήμερα, 6.1.2019, των υδάτων στην θάλασσα του Κερατίου κόλπου, κοντά στο Φανάρι, από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο, και την συμμετοχή του Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, Επιφανίου, Ιεραρχών και κληρικών από τις Εκκλησίες Κωνσταντινουπόλεως και Ουκρανίας ολοκληρώθηκαν οι διήμερες τελετές της υπογραφής του Τόμου, ο οποίος σηματοδότησε την επίσημη ανακήρυξη της Αυτοκεφαλίας της εν Ουκρανία Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Παρόντες στον Αγιασμό των υδάτων και στην Θεία Λειτουργία, που προηγήθηκε στον πάνσεπτο πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου, ο Ουκρανός πρόεδρος, Πέτρο Ποροσένκο, με την οικογένεια του, ο τέως πρόεδρος Βίκτορ Γιούσενκο, ο πρόεδρος του Ουκρανικού Κοινοβουλίου, Andriy Parubiy, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Γενάντι Ζούμπκο, ο υπουργός Εξωτερικών, Πάβλο Κλίμκιν κ. Andriy Sybiha, ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Μάρκος Μπόλαρης, ο πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα, Πέτρος Μαυροειδής, ο πρέσβης της Ουκρανίας στην Άγκυρα, ο πρέσβης της Ελλάδος στο Βιετνάμ, Ιωάννης Ραπτάκης και η γενική πρόξενος της Ελλάδος στην πόλη μας, Γεωργία Σουλτανοπούλου.

Απότον πατριαρχικό ναό μέχρι την αποβάθρα του Φαναρίου στον Κεράτιο κόλπο σχηματίστηκε ιερά πομπή, προπορευομένων του Σταυρού και των Εξαπτερύγων, ενώ χτυπούσαν χαρμόσυνα οι καμπάνες. Στο σημείο, που έγινε η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στην θάλασσα είχε συγκεντρωθεί πλήθος κόσμου από την Πόλη, την Ουκρανία, την Ελλάδα και άλλες χώρες. Πολλοί ήταν αυτοί, που παρακολούθησαν την τελετή από πλοία. Της αποβάθρας του Φαναρίου δέσποζε το μεγαλοπρεπές και ιστορικό κτίριο της Μεγάλης του Γένους Σχολής.

Στην θάλασσα, παρόλο που ήταν παγωμένη έπεσαν περίπου 40 άνθρωποι. Ανάμεσα σε αυτούς και κάποιοι μουσουλμάνοι. Ο μεγαλύτερος στην ηλικία ήταν 65 χρονών και ο μικρότερος 11 από την Θεσσαλονίκη, ο οποίος βούτηξε με τον πατέρα του, Μιχάλη Βοζνακίδη. Ο τελευταίος ανέσυρε τον Τίμιο Σταυρό και τον παρέδωσε στον Οικουμενικό Πατριάρχη, φιλώντας το χέρι του. Ο κ. Βαρθολομαίος του έδωσε ως ευλογία ένα χρυσό επιστήθιο Σταυρό. Σταυρούς έδωσε και στους άλλους κολυμβητές.
Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία της εορτής των Θεοφανείων με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο, και τον προκαθήμενο της Εκκλησίας Ουκρανίας, Επιφάνιο, συλλειτούργησαν 12 Αρχιερείς, έξι από την Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως και έξι από την Εκκλησία Ουκρανίας. Μεταξύ των Ουκρανών ήταν και δύο Αρχιερείς, που πριν την ενωτική Σύνοδο ανήκαν στην Αρχιεπισκοπή Κιέβου την υπαγόμενη στο Πατριαρχείο Μόσχας. Μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου ο Οικουμενικός Πατριάρχης, και ο προκαθήμενος Ουκρανίας εξήλθαν της Ωραίας Πύλης, όπου ο κ. Βαρθολομαίος ενεχείρισε στον κ. Επιφάνιο τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας και μαζί μία μικρή φυάλη με Άγιο Μύρο. Επίσης του προσέφερε ως δώρο μία ποιμαντορική ράβδο που κατασκευάστηκε στην Πόλη.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, μιλώντας στο εκκλησίασμα, τόνισε ότι ανοίγεται μια νέα σελίδα στην ιστορία της Ουκρανίας. Η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, είπε, όπως χορήγησε αυτοκέφαλο εκκλησιαστικό καθεστώς σε όλες τις νεοπαγείς κατά τόπους εκκλησίες, “εγχειρίζει και σε εσάς τη χάριτι του Επιφανέντος Χριστού, τον Τόμον Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας Σας. Εις Υμάς ο Πανοικτίρμων Θεός επεφύλαξε την τοιαύτην υψηλήν τιμήν, “ο Θεός σε εξελέξατο, αυτός σοι ενεπίστευσεν, ουκ ανθρωπίνη γέγονας ψήφω… μη υβρίσης, μηδέ καταισχύνης του Θεού την ψήφον” “.
Ο προκαθήμενος της ορθοδοξίας προέτρεψε τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο να «αγωνιστεί για την ενότητα και την ειρήνη, πρωτίστως εις τοπικόν επίπεδον μετά των αδελφών εν Ουκρανία Ιεραρχών, ουχί δε μόνον μετ᾽ αυτών αλλά και μετά των εισέτι παραμενόντων υπό το ωμοφόριον του Μακαριωτάτου αδελφού Πατριάρχου Μόσχας, αδελφών Αρχιερέων, και βοηθήσατε αυτούς διά της εμπνευσμένης παρουσίας και σοφής διοικητικής διατριβής Σας να κατανοήσωσιν ότι αξίζει εις την Ουκρανίαν μία ενιαία εκκλησιαστική οντότης». Επίσης, υπέδειξε στον κ. Επιφάνιο ότι πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις συμφιλίωσης και να εργαστεί στη βάση εκκλησιολογικών κριτηρίων και μόνον. «Διοικήσατε αγαπητικώς και εν ταπεινώσει και αυτοθυσία. Το μέλλον ανήκει εις Υμάς, το μέλλον είναι ιδικόν σας», τόνισε ο κ. Βαρθολομαίος.
Στην αντιφώνησή του ο ποκαθήμενος της Εκκλησίας Ουκρανίας εξέφρασε για μία ακόμη φορά την ευγνωμοσύνη του προς τη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως και τον Οικουμενικό Πατριάρχη και μεταξύ άλλων ανέφερε: «Ο ευσεβής Ουκρανικός λαός και η Τοπική αυτού Εκκλησία, έχοντες λάβει την Ορθόδοξον Χριστιανικήν πίστιν εκ του κηρύγματος των Αποστόλων και της Μητρός Εκκλησίας, έχοντες διδαχθή το Θείον δόγμα εκ των Οικουμενικών Συνόδων και της διδασκαλίας των Αγίων Πατέρων, έχοντες αποδεχθή τους ιερούς κανόνας ως οδηγόν διά την εκκλησιαστικήν ζωήν, τηρούν και ακολουθούν σταθερώς αυτήν την παρακαταθήκην. Εν τω παρόντι, μετά το σκότος της νυκτός ο ήλιος ανατέλει και πάλιν. Εξ αιτίας της σοφίας της Υμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος και της Αγίας και Ιεράς Συνόδου της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, παλαιαί αδικίαι εξέλειπον και η δικαιοσύνη αποκαθίσταται».
Ο Τόμος υπογράφτηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη το Σάββατο (5.1.2019) στον πατριαρχικό ναό στο τέλος ειδικής Ακολουθίας. Ο οικουμενικός Πατριάρχης και ο Ουκρανίας Επιφάνιος ήταν ενδεδυμένοι με αρχιερατικό μανδύα επιτραχήλιο και μικρό ωμοφόριο και έφεραν ποιμαντορικές ράβδους. Πριν από την υπογραφή ο Οικουμενικός Πατριάρχης ασπάστηκε το Ιερό Ευαγγέλιο. Είχε προηγηθεί η ανάγνωση τού Τόμου από άμβωνος από τον Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αρχιμανδρίτη, Ιωακείμ. Ο τόμος είναι γραμμένος σε περγαμηνή από δέρμα. Καλλιγραφήθηκε και φιλοτεχνήθηκε στην Μονή Ξενοφώντος του Αγίου Όρους.

«Ο ευσεβής Ουκρανικός λαός ανέμενε την ευλογημένην ταύτην ημέραν επί επτά ολοκλήρους αιώνας˙ και, ιδού, ήλθε το πλήρωμα του χρόνου διά να απολαύση και αυτός, ως και πλείστοι προ αυτού Ορθόδοξοι λαοί, του θείου δώρου της χειραφετήσεως και της ανεξαρτησίας και αυτοδιοικήσεως, ελεύθερος πάσης έξωθεν εξαρτήσεως και επεμβάσεως, ουχί πάντοτε στοργικής και σεβομένης την ιδιοπροσωπείαν αυτού υπαρξάσης», τόνισε στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Σημείωσε ότι η νέα Αυτοκέφαλος Εκκλησία εντάσσεται «εις την χορείαν των δεκατεσσάρων αδελφών Εκκλησιών, των συγκροτουσών ‘‘όλον τον θεσμόν’’ της Αγίας Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε:
«Ήτο δικαίωμά Σας, Μακαριώτατε, να ζητήτε και να διεκδικήτε την αυτοκεφαλίαν Σας. Ήτο δικαίωμα και προνόμιον της Μητρός Σας Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως να Σας χορηγήση το καθεστώς τούτο της αυτοκεφαλίας. Ευχόμεθα ολοθύμως να φανήτε άξιοι αυτής και να αναδειχθήτε εις πολύτιμον συνέκδημον των λοιπών αδελφών Εκκλησιών εν τη πανορθοδόξω ενότητι και συνεργασία και εν τη κοινή ημών μαρτυρία προς τον σύγχρονον κόσμον, ο οποίος έχει ανάγκην των ανεξαντλήτων πνεματικών θησαυρών της Ορθοδοξίας».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης χαιρέτησε, ιδιαιτέρως, την παρουσία του αρχηγού του Κράτους της Ουκρανίας, προέδρου Πέτρο Ποροσένκο, «ο οποίος πολύ επεθύμησεν ιδείν την ημέραν ταύτην, την μεγάλην και επιφανή, εκφράζων την ενδόμυχον επιθυμίαν και ευχήν και παράκλησιν του λαού του να απολαύση της ελευθερίας και ανεξαρτησίας του», και διαβεβαίωσε τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας και τον ευσεβή λαό της ότι, «η Εκκλησία αύτη της Κωνσταντινουπόλεως θα είναι πάντοτε παρά το πλευρόν Σας, ευχομένη, προσευχομένη και εργαζομένη διά την εν Χριστώ αύξησιν και πρόοδον Υμών και διά την ευστάθειαν της νεοφύτου Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας».
Ο προκαθήμενος Ουκρανίας, Επιφάνιος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως και προσωπικά στον Οικουμενικό Πατριάρχη. Σημείωσε δε, μεταξύ άλλων, πως «η θυγατέρα Εκκλησία της Ουκρανίας δεν θα ξεχάσει ποτέ όλα όσα της προσέφερε η Μητέρα της Εκκλησία από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα».
Βαθιά συγκίνηση εξέφρασε σε σύντομη ομιλία του ο πρόεδρος Ποροσένκο, ο οποίος χαρακτήρισε την στιγμή «ιστορική» για όλο τον λαό της χώρας του.
Στην συνέχεια στην αίθουσα του Θρόνου ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε ότι παρακάλεσε τον πρόεδρο Παροσένκο «να έχει το πνεύμα της αγάπης και της ειρήνης προς ολόκληρο τον λαόν του, χωρίς καμιά εξαίρεση, χωρίς καμία διάκριση». Σε αναγνώριση των προσπαθειών και της συμβολής του προέδρου Ποροσένκο στην επίτευξη του ιστορικού γεγονότος της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας Ουκρανίας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης του απένειμε τον επετειακό Σταυρό Παναγίας της Παμμακαρίστου και ο Ουκρανός πρόεδρος του απένειμε το παράσημο του Τάγματος της Τιμής Α’ Τάξεως του Ουκρανικού Κράτους.
Ο τόμος είναι γραμμένος σε περγαμηνή από δέρμα. Καλλιγραφήθηκε και φιλοτεχνήθηκε στην Μονή Ξενοφώντος του Αγίου Όρους.

Την υπογραφή του Τόμου το Σάββατο, την επίδοση του την Κυριακή, την Θεία Λειτουργία και τον Αγιασμό των υδάτων κάλυψαν περίπου 230 δημοσιογράφοι από την Τουρκία και το εξωτερικό, που διαπιστεύτηκαν στο Φανάρι. Τουρκικοί και ξένοι τηλεοπτικοί σταθμοί έκαναν ζωντανές μεταδόσεις. Εκτενές φωτορεπορτάζ για τον αγιασμό των υδάτων στο Φανάρι φιλοξένησε η ιστοσελίδα της εφημερίδας ‘Hürriyet’. Υπό τον τίτλο «Περίμεναν και βούτηξαν στα παγωμένα νερά», η φιλοκυβερνητική εφημερίδα δημοσίευσε σειρά φωτογραφιών, με πρώτη την χαρακτηριστική φωτογραφία των πιστών που περιμένουν όρθιοι με τα μαγιώ στα καραβάκια, έτοιμοι να βουτήξουν στα νερά του Κερατίου Κόλπου. Στο κείμενο τονίζεται η παρουσία του προέδρου Ποροσένκο, ο οποίος προχθές συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Επίσης, σημειώνεται η παράδοση του Τόμου Αυτοκεφαλίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο προς την Εκκλησία Ουκρανίας.
Με παρόμοιο τρόπο δόθηκε η είδηση και από την φιλοκυβερνητική εφημερίδα ‘Sabah’, υπό τον τίτλο «Βούτηξαν στα παγωμένα νερά για να βγάλουν από τη θάλασσα τον σταυρό». Επίσης γίνεται αναφορά στο θέμα της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας και της παρουσίας Ποροσένκο.

Α. ΒΙΚΕΤΟΣ