17Apr
16Apr
Ηλίας Δημητρακόπουλος: “Ο άνθρωπος κλειδί”
Ένα βιβλίο για τον δημοσιογράφο, που υπηρέτησε με πίστη την ερευνητική δημοσιογραφία, στην Ελλάδα και στην Αμερική από τις αρχές της δεκαετίας του 1950
Ο Ηλίας Δημητρακόπουλος υπήρξε μια από τις πιο συναρπαστικές προσωπικότητες της πολιτικής ιστορίας του 20ού αιώνα. Ωστόσο μέχρι σήμερα, κατά περίεργο τρόπο, παραμένει αγνοημένος, παρόλο που η ζωή του μοιάζει με ένα περιπετειώδες επικό...
12Apr
1204: Η πρώτη άλωση της Πόλης
Η εικόνα που είχαν οι Βυζαντινοί για τους δυτικούς Σταυροφόρους
Του Γιάννη Θ. Διαμαντή* Στις 12-13 Απριλίου του 1204, οι δυτικοί Σταυροφόροι, κατά τη διάρκεια της Δ’ Σταυροφορίας, μπαίνουν στην Πόλη. Η πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης είναι πια γεγονός. Το 2004, με αφορμή τη συμπλήρωση 800 χρόνων από την πρώτη άλωση, το ένθετο του «ΒΗΜΑΤΟΣ», Νέες Εποχές εξετάζουν πώς οι Βυζαντινοί «έβλεπαν» τους Δυτικούς. Όπως σημειώνεται...
25Mar
΄Αγνωστες πτυχές του 1821
Νέοι ιστορικοί του ΑΠΘ ερευνούν τον αγώνα για την Ανεξαρτησία.-Η τουρκική ιστοριογραφία, η Επανάσταση στη Μικρά Ασία, το ζήτημα των αιχμαλώτων στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Της Ειρήνης Ορφανίδου* «Ποτέ δεν φωτίζονται όλες οι πτυχές, γιατί δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος αριθμός πτυχών. Νέα ερωτήματα τίθενται διαρκώς ανάλογα με τις ιστοριογραφικές τάσεις. Οι ελλείψεις και τα προβλήματα της τουρκικής ιστοριογραφίας δεν είναι λιγότερο σοβαρά...
22Mar
Μαριούπολη, λαμπρό κέντρο του Ελληνισμού
Οι λόγοι της εγκατάστασης και οι δραστηριότητες που βοήθησαν να γίνει ο σημαντικότερος εμπορικός σταθμός του Πριαζόβιε ΠΗΓΗ: kathimerini.gr/ ΕΠΑΝΩ: Σπουδαίο δείγμα του Μεσαιωνικού Πολιτισμού του 12ου - 13ου αιώνα, η ξύλινη εικόνα του Αγίου Γεωργίου από το ομώνυμο μοναστήρι, κοντά στην Μπαλακλάβα. Ο μητροπολίτης Ιγνάτιος, κατά τη μετανάστευση των Ελλήνων στη Μαριούπολη, τον 18ο αιώνα, πήρε την εικόνα από το...
19Mar
Ι. Συκουτρής – Ο λαμπρός επιστήμονας, που η μισαλλοδοξία και ένα χυδαίο σκάνδαλο μετέτρεψαν σε ιδανικό αυτόχειρα
Της Τόνιας Α. Μανιατέα* «Πόσο εύμορφον είναι να ζη κανείς και να μελετά ταυτοχρόνως την ζωήν!» Με αυτή τη φράση κλείνει τη μνημειώδη διάλεξή του με τίτλο «Φιλολογία και Ζωή», εναρκτήρια της θητείας του ως υφηγητή της Φιλοσοφικής του πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι το σωτήριον έτος 1932 κι εκείνος μόλις 31 χρόνων και περιζήτητος καθηγητής ανά τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Κι όμως, πριν κλείσει τα 36,...
06Mar
Ο Πούτιν και οι μνήμες του Βυζαντίου
Οι σημαντικότεροι σταθμοί στη μακρά ιστορία των ρωσοβυζαντινών σχέσεων και η θεωρία της «Τρίτης Ρώμης» Της Χρύσας Μαλτέζου* Kathimarini.gr Όταν πριν από λίγες ημέρες στη λαμπρή αίθουσα του Κρεμλίνου, έχοντας πίσω του τη σημαία με τον δικέφαλο αετό που κρατά στο γαμψό πόδι του την οικουμένη σε σχήμα σφαίρας, ο Πούτιν ανακοίνωσε στον ρωσικό λαό και στον κόσμο ολόκληρο την εισβολή στην Ουκρανία,...
27Feb
Νίκου Μιχαηλίδη: «Oι Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 1939-1944»
Αντώνης Μουρτζιάδης, ο τελευταίος επιζών Κωνσταντινουπολίτης εθελοντής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 1939-1944 O Νίκος Μιχαηλίδης παρουσίασε, στο Σισμανόγλειο Μέγαρο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, το βιβλίο του «Τα ελληνοτουρκικά και οι Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 1939-1944». Αποτέλεσμα έρευνας εννέα ετών, το πρωτότυπο αρχειακό έργο του Νίκου Μιχαηλίδη αποτυπώνει σε δύο τόμους και αποτίει φόρο τιμής στην αξιομνημόνευτη...
27Feb
Γιατί ο ΕΛΑΣ ανήκει στο πάνθεον της νεότερης ελληνικής ιστορίας
Πτυχές του αντιστασιακού φαινομένου του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού που ιδρύθηκε πριν από 80 χρόνια ως το ένοπλο σκέλος του ΕΑΜ. Του Γιάννη Σκαλιδάκη* Η ένοπλη Αντίσταση στην Ευρώπη αναδύθηκε ως αποτέλεσμα της βίαιης κατάρρευσης των ευρωπαϊκών κρατών και της ζωτικής ανάγκης αντίδρασης των κοινωνιών στις πολιτικές του Άξονα που απειλούσαν με εξανδραποδισμό ή ακόμη και εξόντωσή τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, το...
17Feb
«6+1 Podcasts για το ’21» από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), στο πλαίσιο του πολύπλευρου προγράμματος επετειακών εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 δημιούργησε, με την ευγενική υποστήριξη της Τράπεζας Πειραιώς, τη σειρά ψηφιακών αρχείων ήχου «6+1 Podcasts για το ’21» με σκοπό τη συμβολή στον αναστοχασμό και τη διεύρυνση του διαλόγου για την πορεία του ελληνικού...
14Feb
Λεύκωμα: Ο ήρωας Τάσος Μάρκου
Το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΠΑΝ) ανακοινώνει ότι το Λεύκωμα Ο ήρωας Τάσος Μάρκου έχει εκδοθεί τον Δεκέμβριο 2021. Το Λεύκωμα αποτελεί ένα μνημόσυνο για τον σύγχρονο ήρωα, ο οποίος με την αγωνιστικότητα, την παλληκαριά και την αφοσίωσή του έχει λαμπρύνει την Ιστορία μας. Ο Τάσος Μάρκου αποτελεί σύμβολο και ιδανικό για όλους μας και δίκαια έχει πάρει...
13Feb
Πώς συνδέεται το 1922 με την εμμονή του Τζέιμς Τζόις για τον αριθμό “2”
Ο Nick Rennison σε ένα απροσδόκητα επίκαιρο βιβλίο εξιστορεί γιατί το έτος 1922 σημάδεψε την παγκόσμια ιστορία. Διαβάστε δύο αποκλειστικά αποσπάσματα. Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΔΕΜΕΤΗ* Γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1882. Ο "Οδυσσέας", το σπουδαιότερο έργο του και ένα από τα πιο εμβληματικά βιβλία της ιστορίας, εκδόθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1922 στο Παρίσι, στα 40ά γενέθλια του Τζέιμς Τζόις. Τα γεγονότα του Οδυσσέα,...
06Feb
«Μικρασιατική Καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις»
Προδημοσίευση του βιβλίου «Μικρασιατική Καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις», των Αγγ. Συρίγου και Ευ. Χατζηβασιλείου Το βιβλίο «Μικρασιατική Καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις», των Άγγελου Συρίγου και Ευάνθη Χατζηβασιλείου, το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις Εκδόσεις Πατάκη, είναι μια απόπειρα ευσύνοπτης, αλλά ταυτόχρονα συνολικής και κριτικής προσέγγισης της Μικρασιατικής Εκστρατείας και καταστροφής. Προσφέρει βασική πληροφόρηση για τη διαμόρφωση της ελληνικής...
31Jan
H άγνωστη συμμετοχή των Κωνσταντινουπολιτών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Του Βλάση Αγτζίδη* Ένα νέο βιβλίο έρχεται να προστεθεί στην βιβλιογραφία που έχουμε στη διάθεσή μας για τον Eλληνισμό του Κωνσταντινούπολης και τη συμβολή του στους αγώνες κατά του ναζισμού την περίοδο 1939-1944. Το καθήκον της συμπλήρωσης άλλης μιας Λευκής Σελίδας της σύγχρονης ιστορίας μας, το ανέλαβε ο Νίκος Μιχαηλίδης και το έφερε με επιτυχία σε πέρας, παραδίδοντας στον μελετητή και τον αναγνώστη μια άρτια μελέτη. Ανέλαβε...
29Jan
Οι σχέσεις μεταξύ ιστορικών στελεχών του ΚΚΕ
Ο Μάρκος Βαφειάδης κατηγορούσε στους Σοβιετικούς τον Ζαχαριάδη ότι είχε στενές σχέσεις με τη γυναίκα του Συνεχίζονται οι αποκαλύψεις από τον καθηγητή Σεργκέι Ρατζσένκο. Τούτη τη φορά, με νέα του ανάρτηση στο twitter μας δίνει, όπως λέει ο ίδιος, «ένα ενδιαφέρον στιγμιότυπο των σχέσεων μέσα στο Κομμουνιστικό μπλοκ». Και γράφει: «Ενας από τους Ελληνες Κομμουνιστές ηγέτες (Μάρκος) κατηγορεί τον άλλον (Ζαχαριάδη) ότι διατηρεί στενές σχέσεις με...
28Jan
«Ο κυνηγός των μικρών πτηνών».
1919-1922 – Ιστορικά Φύλλα με την «Καθημερινή»Αθηνών : Η «πραγματική ευκαιρία» για τον Ελευθέριο Βενιζέλο Ένα από τα θέµατα που έχουν συζητηθεί αρκετά είναι, αν το 1919 η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να είχε διεκδικήσει την κατάληψη όχι της Σμύρνης, αλλά της Κωνσταντινούπολης. Η συζήτηση αυτή –που συνεχίζεται και σήμερα– διεξαγόταν εν θερμώ την περίοδο εκείνη. Σε αυτήν παρενέβη η «Καθημερινή» Αθηνών την...
26Jan
Ο ελληνικός εμφύλιος έγινε viral στο Twitter
Έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα στη Ρωσία και δημοσίευσε Ρώσος καθηγητής Της Ηλιάνας Μάγρα* Τις τελευταίες μέρες, κάποια tweets του Ρώσου καθηγητή Σεργκέι Ρατζένκο επανέφεραν τον ελληνικό εμφύλιο στο διαδικτυακό προσκήνιο. Ο ιστορικός κ. Ρατζένκο, ο οποίος το 2021 έγινε ο Wilson E. Schmidt Distinguished Professor του Johns Hopkins School of Advanced International Studies και γράφει ένα βιβλίο για τον Ψυχρό Πόλεμο, δημοσίευσε...
24Jan
Λίγο χώμα από την Προύσα μέσα στο εικονοστάσι
Κειμήλια από τις χαμένες πατρίδες του 1922. - Ο Μ.Κόκκινος βρήκε το χώμα και ένα σημείωμα, μετά τον θάνατο της μητέρας του, πλάι στις ιερές, για εκείνη, εικόνες. Η μητέρα του Μιχάλη Κόκκινου, πέθανε τον περασμένο Σεπτέμβρη. Κάποια στιγμή, όταν ήταν πια έτοιμος, αποφάσισε να τακτοποιήσει τα πράγματά της και η όλη διαδικασία οδήγησε σε ένα εύρημα που του προκάλεσε έκπληξη...
22Jan
Η γέννηση του ελληνικού Τύπου
Η πρώτη εφημερίδα-Η συνταγματική κατοχύρωση Της Τόνιας Α. Μανιατέα* Ένα θησαυροφυλάκιο και ένα φλύαρο πτηνό ερίζουν αιώνες τώρα για την πατρότητα της λέξης. Διεκδικούν το καθένα για τον εαυτό του τα εύσημα της πρώτης εφημερίδας παγκοσμίως. Της γαζέττας (gazetta). Για την ακρίβεια, το μεν πρώτο «υποστηρίζει» ότι ο περήφανος πρόγονος του έντυπου Τύπου έλκει την καταγωγή του από την περσική λέξη «γάζα» (θησαυρός) και ως...
10Jan
Η επιβράβευση της παρθενίας και η αποζημίωση του γαμπρού για την αποκατάσταση της γεροντοκόρης
Eλλάδα: H διαδρομή της προίκας στους αιώνες Της Τόνιας Α. Μανιατέα* Καβάδια, τζουμπέδες, βρακοζούνια, προσκεφαλάδια, μεντέρια, σκλαβίναις, ζιπούνια, καμουχάδες και βεβαίως τεγγερέδες, σιδεροστιές και πυροστιές, τηγάνια, κροντήρια, κλανιόλες... Τουρκοκρατία. Το βιος της νύφης, κάθε στοιχείο της περιουσίας της, κάθε κουμπί, κάθε φούντα της ρόμπας της, κάθε αντερί, κάθε ζωνάρι της ποδιάς της είναι κεφάλαιο της τιμής και της υπόληψής της και όρος της...
06Jan
Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή: Τέσσερις online διαλέξεις, με ένα κλικ
Ένας κύκλος διαλέξεων , που διοργανώνει η πολιτιστική διαδικτυακή πλατφόρμα Rembrandt and the Cat, με τον καθηγητή Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας Βλάση Βλασίδη στις 24, 31 Ιανουαρίου, 7 και 14 Φεβρουαρίου 2022. Στις τέσσερις αυτές διαλέξεις ο αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας και Επικοινωνίας στο ΠΑΜΑΚ θέτει τα πλέον κρίσιμα ερωτήματα για ένα από πιο τραυματικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας μας,...
26Dec
Homero Aridjis :”Η Σμύρνη στις φλόγες”.
«Σχεδόν εκατό χρόνια μετά τις φρικαλεότητες που διέπραξαν οι κεμαλικές δυνάμεις εναντίον χριστιανών. πριν από την παράφρονα πυρομανία εκείνων που μείωσαν τη Σμύρνη, την Πόλη της Ανοχής, σε στάχτες, μαζί με τους κατοίκους της. Πριν από το παραλήρημα της καταστροφής που κατέλαβε τους Τούρκους εκείνες τις ημέρες του Σεπτεμβρίου του 1922, δεν μπορώ ακόμα να βρω τα λόγια για να...
24Dec
