Ιστορία

Γιατί ο ΕΛΑΣ ανήκει στο πάνθεον της νεότερης ελληνικής ιστορίας

Πτυχές του αντιστασιακού φαινομένου του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού που ιδρύθηκε πριν από 80 χρόνια ως το ένοπλο σκέλος του ΕΑΜ. Του Γιάννη Σκαλιδάκη* Η ένοπλη Αντίσταση στην Ευρώπη αναδύθηκε ως αποτέλεσμα της βίαιης κατάρρευσης των ευρωπαϊκών κρατών και της ζωτικής ανάγκης αντίδρασης των κοινωνιών στις πολιτικές του Άξονα που απειλούσαν με εξανδραποδισμό ή ακόμη και εξόντωσή τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, το...
Read more...

«6+1 Podcasts για το ’21» από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), στο πλαίσιο του πολύπλευρου προγράμματος επετειακών εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 δημιούργησε, με την ευγενική υποστήριξη της Τράπεζας Πειραιώς, τη σειρά ψηφιακών αρχείων ήχου «6+1 Podcasts για το ’21» με σκοπό τη συμβολή στον αναστοχασμό και τη διεύρυνση του διαλόγου για την πορεία του ελληνικού...
Read more...

Λεύκωμα: Ο ήρωας Τάσος Μάρκου

Το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΠΑΝ) ανακοινώνει ότι το Λεύκωμα Ο ήρωας Τάσος Μάρκου έχει εκδοθεί τον Δεκέμβριο 2021. Το  Λεύκωμα αποτελεί ένα μνημόσυνο για τον σύγχρονο ήρωα, ο οποίος με την αγωνιστικότητα, την παλληκαριά και την αφοσίωσή του έχει λαμπρύνει την Ιστορία μας. Ο Τάσος Μάρκου αποτελεί σύμβολο και ιδανικό για όλους μας και δίκαια έχει πάρει...
Read more...

Πώς συνδέεται το 1922 με την εμμονή του Τζέιμς Τζόις για τον αριθμό “2”

Ο Nick Rennison σε ένα απροσδόκητα επίκαιρο βιβλίο εξιστορεί γιατί το έτος 1922 σημάδεψε την παγκόσμια ιστορία. Διαβάστε δύο αποκλειστικά αποσπάσματα.   Του ΧΡΗΣΤΟΥ  ΔΕΜΕΤΗ* Γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1882. Ο "Οδυσσέας", το σπουδαιότερο έργο του και ένα από τα πιο εμβληματικά βιβλία της ιστορίας, εκδόθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1922 στο Παρίσι, στα 40ά γενέθλια του Τζέιμς Τζόις. Τα γεγονότα του Οδυσσέα,...
Read more...

«Μικρασιατική Καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις»

Προδημοσίευση του βιβλίου «Μικρασιατική Καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις», των Αγγ. Συρίγου και Ευ. Χατζηβασιλείου Το βιβλίο «Μικρασιατική Καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις», των Άγγελου Συρίγου και Ευάνθη Χατζηβασιλείου, το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις Εκδόσεις Πατάκη, είναι μια απόπειρα ευσύνοπτης, αλλά ταυτόχρονα συνολικής και κριτικής προσέγγισης της Μικρασιατικής Εκστρατείας και καταστροφής. Προσφέρει βασική πληροφόρηση για τη διαμόρφωση της ελληνικής...
Read more...

H άγνωστη συμμετοχή των Κωνσταντινουπολιτών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Του Βλάση Αγτζίδη* Ένα νέο βιβλίο έρχεται να προστεθεί στην βιβλιογραφία που έχουμε στη διάθεσή μας για τον Eλληνισμό του Κωνσταντινούπολης και τη συμβολή του στους αγώνες κατά του ναζισμού την περίοδο 1939-1944. Το καθήκον της συμπλήρωσης άλλης μιας Λευκής Σελίδας της σύγχρονης ιστορίας μας, το ανέλαβε ο Νίκος Μιχαηλίδης και το έφερε με επιτυχία σε πέρας, παραδίδοντας στον μελετητή και τον αναγνώστη μια άρτια μελέτη. Ανέλαβε...
Read more...

Οι σχέσεις μεταξύ ιστορικών στελεχών του ΚΚΕ

Ο Μάρκος Βαφειάδης κατηγορούσε στους Σοβιετικούς τον Ζαχαριάδη ότι είχε στενές σχέσεις με τη γυναίκα του Συνεχίζονται οι αποκαλύψεις  από τον καθηγητή Σεργκέι Ρατζσένκο. Τούτη τη φορά, με νέα του ανάρτηση στο twitter μας δίνει, όπως λέει ο ίδιος, «ένα ενδιαφέρον στιγμιότυπο των σχέσεων μέσα στο Κομμουνιστικό μπλοκ». Και γράφει: «Ενας από τους Ελληνες Κομμουνιστές ηγέτες (Μάρκος) κατηγορεί τον άλλον (Ζαχαριάδη) ότι διατηρεί στενές σχέσεις με...
Read more...

«Ο κυνηγός των μικρών πτηνών».

1919-1922 – Ιστορικά Φύλλα με την «Καθημερινή»Αθηνών : Η «πραγματική ευκαιρία» για τον Ελευθέριο Βενιζέλο Ένα από τα θέµατα που έχουν συζητηθεί αρκετά είναι, αν το 1919 η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να είχε διεκδικήσει την κατάληψη όχι της Σμύρνης, αλλά της Κωνσταντινούπολης. Η συζήτηση αυτή –που συνεχίζεται και σήμερα– διεξαγόταν εν θερμώ την περίοδο εκείνη. Σε αυτήν παρενέβη η «Καθημερινή» Αθηνών  την...
Read more...

Ο ελληνικός εμφύλιος έγινε viral στο Twitter

Έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα στη Ρωσία και δημοσίευσε Ρώσος καθηγητής Της Ηλιάνας Μάγρα* Τις τελευταίες μέρες, κάποια tweets του Ρώσου καθηγητή Σεργκέι Ρατζένκο επανέφεραν τον ελληνικό εμφύλιο στο διαδικτυακό προσκήνιο. Ο ιστορικός κ. Ρατζένκο, ο οποίος το 2021 έγινε ο Wilson E. Schmidt Distinguished Professor του Johns Hopkins School of Advanced International Studies και γράφει ένα βιβλίο για τον Ψυχρό Πόλεμο, δημοσίευσε...
Read more...

Λίγο χώμα από την Προύσα μέσα στο εικονοστάσι

Κειμήλια από τις χαμένες πατρίδες του 1922. - Ο Μ.Κόκκινος βρήκε το χώμα και ένα σημείωμα, μετά τον θάνατο της μητέρας του, πλάι στις ιερές, για εκείνη, εικόνες. Η μητέρα του Μιχάλη Κόκκινου, πέθανε τον περασμένο Σεπτέμβρη. Κάποια στιγμή, όταν  ήταν πια έτοιμος, αποφάσισε να τακτοποιήσει τα πράγματά της και η όλη διαδικασία οδήγησε σε ένα εύρημα που του προκάλεσε έκπληξη...
Read more...

Η γέννηση του ελληνικού Τύπου

Η πρώτη εφημερίδα-Η συνταγματική κατοχύρωση Της Τόνιας Α. Μανιατέα* Ένα θησαυροφυλάκιο και ένα φλύαρο πτηνό ερίζουν αιώνες τώρα για την πατρότητα της λέξης. Διεκδικούν το καθένα για τον εαυτό του τα εύσημα της πρώτης εφημερίδας παγκοσμίως. Της γαζέττας (gazetta). Για την ακρίβεια, το μεν πρώτο «υποστηρίζει» ότι ο περήφανος πρόγονος του έντυπου Τύπου έλκει την καταγωγή του από την περσική λέξη «γάζα» (θησαυρός) και ως...
Read more...

Η επιβράβευση της παρθενίας και η αποζημίωση του γαμπρού για την αποκατάσταση της γεροντοκόρης

Eλλάδα: H διαδρομή της προίκας στους αιώνες Της Τόνιας Α. Μανιατέα* Καβάδια, τζουμπέδες, βρακοζούνια, προσκεφαλάδια, μεντέρια, σκλαβίναις, ζιπούνια, καμουχάδες και βεβαίως τεγγερέδες, σιδεροστιές και πυροστιές, τηγάνια, κροντήρια, κλανιόλες... Τουρκοκρατία. Το βιος της νύφης, κάθε στοιχείο της περιουσίας της, κάθε κουμπί, κάθε φούντα της ρόμπας της, κάθε αντερί, κάθε ζωνάρι της ποδιάς της είναι κεφάλαιο της τιμής και της υπόληψής της και όρος της...
Read more...

Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή: Τέσσερις online διαλέξεις, με ένα κλικ

Ένας  κύκλος διαλέξεων , που διοργανώνει η πολιτιστική διαδικτυακή πλατφόρμα Rembrandt and the Cat, με τον καθηγητή Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας Βλάση Βλασίδη  στις 24, 31 Ιανουαρίου, 7 και 14 Φεβρουαρίου 2022.   Στις τέσσερις αυτές διαλέξεις ο αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας και Επικοινωνίας στο ΠΑΜΑΚ θέτει τα πλέον κρίσιμα ερωτήματα για ένα από πιο τραυματικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας μας,...
Read more...

Homero Aridjis :”Η Σμύρνη στις φλόγες”.

«Σχεδόν εκατό χρόνια μετά τις φρικαλεότητες που διέπραξαν οι κεμαλικές δυνάμεις εναντίον χριστιανών. πριν από την παράφρονα πυρομανία εκείνων που μείωσαν τη Σμύρνη, την Πόλη της Ανοχής, σε στάχτες, μαζί με τους κατοίκους της. Πριν από το παραλήρημα της καταστροφής που κατέλαβε τους Τούρκους εκείνες τις ημέρες του Σεπτεμβρίου του 1922, δεν μπορώ ακόμα να βρω τα λόγια για να...
Read more...

H τελευταία μέρα της ενωμένης Κύπρου

Στην εκπομπή "Αιχμές" του τηλεοπτικού σταθμού omegatv  ο Σωτήρης Παρούτης συζήτησε με τους Τάκη Χατζηδημητρίου και Παναγιώτη Δημητρίου  για τα αιματηρά γεγονότα του  Δεκεμβρίου 1963, που σήμαναν την "τελευταία μέρα της ενωμένης Κύπρου".  Το κλίμα μεταξύ των δύο κοινοτήτων ήταν ήδη «συννεφιασμένο» από τα τέλη Νοεμβρίου, όταν ο Πρόεδρος, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’, κατέθεσε πρόταση για τροποποίηση του Συντάγματος,  τα λεγόμενα...
Read more...

Ο Μεχμέτ Αλί Πασάς και ο Ιμπραήμ μέσα από την έρευνα ενός Αιγύπτιου ιστορικού

Ο ιστορικός Χάλεντ Φάχμι, που διδάσκει στο Κέμπριτζ και έχει μελετήσει την ιστορία του Μεχμέτ Αλί Πασά της Αιγύπτου και του γιου του, Ιμπραήμ, μιλά στη LiFO με αφορμή τη συμμετοχή του στο συνέδριο «1821: Η γνωστή-άγνωστη επανάσταση». Της Βασιλικής Σιούτη* Ένα διαφορετικό συνέδριο για την ελληνική επανάσταση του 1821  άρχισε την Πέμπτη και ολοκληρώθηκε σήμερα (12.12. 2021)    στον χώρο της Νομικής...
Read more...

Η προσέγγιση Κεμάλ -Λένιν και οι επιπτώσεις της στην Μικρασιατική καταστροφή

Πώς οι Μπολσεβίκοι βοήθησαν στη διαμόρφωση της σύγχρονης Τουρκίας .-Η γκάφα του Στάλιν, που έκανε την Τουρκία μέλος του ΝΑΤΟ Θετικά αντέδρασαν οι Μποσλαβίκοι , όταν  ο Μουσταφά Κεμάλ προσέγγισε επίσημα τον Βλαντιμίρ Λένιν, στις 26 Απριλίου 1920   με μια πρόταση αμοιβαίας αναγνώρισης και ένα αίτημα στρατιωτικής βοήθειας, γράφει σε άρθρο του στο Russia Beyond ο Boris Egorov . (...
Read more...

«Κρυφές πτυχές του Μακεδονικού»

Από τη συνάντηση Μιλόσεβιτς-Γκλιγκόρωφ στην Αχρίδα ώς το βουλγαρικό βέτο στη σύνοδο κορυφής.- Βιβλίο του δημοσιογράφου Σταύρου Τζίμα   «Η συζήτηση ήταν θυελλώδης. "Τι πάτε να κάνετε, ποιος θα προστατεύσει τα σύνορά σας; Εσείς δεν έχετε στρατό δεν έχετε συναλλαγματικά αποθέματα, δεν έχετε νόμισμα, πού πάτε, πώς θα επιβιώσετε;". Στην κρατική έπαυλη στην Αχρίδα, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς εξαγριωμένος τα ψέλνει στον Κίρο...
Read more...

«Μεσαιωνική ισλαμική πολιτική σκέψη και σύγχρονη ηγεσία»

Οι  εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο έχουν οδηγήσει σε έναν ριζικό επανασυσχετισμό δυνάμεων εντός των ισλαμικών κοινωνιών, καθώς και σε χώρες όπου υπερτερεί το μουσουλμανικό στοιχείο. Ενώ δίνεται συχνά βαρύτητα στις γεωπολιτικές παραμέτρους και επιπτώσεις των παραπάνω γεγονότων, είναι πρόσφορο αυτά να ιδωθούν και υπό το πρίσμα της επίδρασης ενδογενών παραγόντων. Οι περιοχές του ισλαμικού κόσμου, οι...
Read more...

Τάκη Χατζηδημητρίου: «Κυπριακή Δημοκρατία 1959-1964 Κράτος και παρακράτος»- Απόψε η παρουσίαση του βιβλίου

Tο τελευταίο βιβλίο του Τάκη Χατζηδημητρίου με τίτλο «Κυπριακή Δημοκρατία 1959-1964 Κράτος και παρακράτος» και με υπότιτλο «Αιχμάλωτοι ενός χαμένου αλυτρωτισμού» (Εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ- Αθήνα, 2021), παρουσιάζεται σε εκδήλωση απόψε στην Δημοσιογραφική Εστία, στην Λευκωσία, ( ώρα 7μμ)  Ο Χατηδημητρίου,δεν είναι ιστορικός . Ωστόσο,γάφει, βασισμέμος στα πολιτικλά του βιώματα . Σχετικά σημειώνει: “Η απασχόληση με την περίοδο 1959- 1964 συνιστά τόλμημα.    Περίοδος δύσκολη, όμως σημαδιακή...
Read more...

Χειμώνας 1941: Το «Κουρτουλούς» και ο Βυρωνιώτης χρονογράφος Δημήτρης Ψαθάς

Του Απ. Κ. Κοκόλια* Στα χρόνια του πολέμου και της φασιστικής κατοχής μια ξεχωριστή νότα πραγματικής ψυχαγωγίας ήταν η λεγόμενη «επιθεώρηση» (σπονδυλωτή παράσταση λόγου και τέχνης). Στην Αθήνα, ιδιαίτερα, η επιθεώρηση κράτησε ψηλά το φρόνημα του δοκιμαζόμενου λαού. Παρά τη Μεταξική και αργότερα την Κατοχική λογοκρισία, οι θεατρικοί συγγραφείς έβρισκαν τον τρόπο να περνούν τα μηνύματά τους. Στο είδος αυτό, διακρίθηκε...
Read more...

Πολυτεχνείο: Αριστοτέλης Σαρρηκώστας – Ο φωτορεπόρτερ που απαθανάτισε την εισβολή του τανκ

Του Λουκά Βελιδάκη* Ο νεαρός φωτορεπόρτερ κατεβάζει την μηχανή, έχοντας τραβήξει τρία τελευταία κλικ. Ο ίδιος έχει προχωρήσει πιο κοντά στην πύλη του Πολυτεχνείου, επί της Πατησίων, που λίγα λεπτά πριν έχει γκρεμιστεί από το τανκ. Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, ο οποίος είναι ο μοναδικός φωτοειδησεογράφος στο πεδίο, έχει κάνει μεταβολή και βαδίσει προς την κατεύθυνση της Ομόνοιας. Ένα λεπτό νωρίτερα, δυο αστυνομικοί τον...
Read more...

Πολυτεχνείο 73: Μαρτυρία του Μπάμπη Ματσκαλίδη… όπως έζησε τα γεγονότα στις 16 – 17 Νοέμβρη

Κάθε Νοέμβρη δεν γίνεται να μην θυμηθώ αυτά που έζησα 16 και 17 αυτού του μήνα το 1973. Μαθητής Νυκτερινού Γυμνασίου μαζί με άλλους 2 συμμαθητές μου 17-18 χρονών, αφού τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες ήμασταν όλη την ημέρα στην Πατησίων και την Στουρνάρα, το βράδυ έπρεπε να πάμε να δούμε αν θα λειτουργούσε το γυμνάσιο μας.  Έτσι αφού είδαμε πως υπολειτούργησε...
Read more...