Μήνυμα Βαρθολομαίου σε όλους τους Ορθοδόξους
*ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΔΕΝ ΚΑΝΕΙ ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΙΣΧΥΟΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ΚΟΣΜΙΚΗΣ.
*ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΜΟΣΧΑΣ ΚΑΛΕΙ ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ ΣΥΓΓΝΩΜΗ.
«Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αγωνίζεται για να διασώζεται η Ορθοδοξία από τους κινδύνους του εθνικισμού, της εσωστρεφείας και της αυταρχίας, του άγονου συντηρητισμού και του φονταμενταλισμού, της υποτιμήσεως των επιτευγμάτων του σύγχρονου πολιτισμού και της αρνήσεως του διαλόγου με τον κόσμο», υπογράμμισε χθες ο Οικουμενικός Πατριάρχης, Βαρθολομαίος, ο οποίος, τόνισε ότι το Φανάρι δεν σκοπεύει να αφήσει τον ουκρανικό λαό απροστάτευτο.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μίλησε χθες για πρώτη φορά, μετά την απόφαση της Εκκλησίας Ρωσίας να διακόψει πλήρως την «Ευχαριστιακή Κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο . Η ομιλία έγινε στο τέλος της Θείας Λειτουργίας στον ιερό ναό των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων της Κοινότητος Φερίκιοϊ, η οποία εορτάζει τα 150 χρόνια από την ανέγερση του ναού. Παρά την απόφαση του Πατριαρχείου Μόσχας , κατά την διάρκεια της ανάγνωσης των Διπτύχων της Ορθόδοξης Εκκλησίας μνημονεύτηκε κανονικά ο Πατριάρχης Ρωσίας, Κύριλλος , αφού το Φανάρι δεν έχει διακόψει την «Ευχαριστιακή Κοινωνία με την Εκκλησία της Ρωσίας».
Ο κ. Βαρθολομαίος εξήγησε τον λόγο των ενεργειών του Οικουμενικού Πατριαρχείου , τονίζοντας: «Παρεμβαίνουμε οφειλετικώς – όπως πράττουμε και σήμερα – πάντοτε επί τη βάση αυθεντικώς εκκλησιαστικών, γνησίως οικουμενικών και αμιγώς υπερεθνικών κριτηρίων για την αλήθεια και την παράδοση της Εκκλησίας, για την προάσπιση της κανονικής τάξεως και της ταυτότητος της Ορθοδοξίας προς οικοδομή του Σώματος του Χριστού και όχι για τον εαυτό μας και επίδειξη ισχύος και δυνάμεως κοσμικής. Αδιαφορούντες, θα είμεθα αναπολόγητοι ενώπιων Θεού και Ιστορίας».
Εξάλλου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης , Βαρθολομαίος, διαμήνυσε κατηγορηματικά πως δεν πρόκειται να οπισθοχωρήσει απέναντι στις πιέσεις της Εκκλησίας Ρωσίας για το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα.
Επίσης ο κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος μιλούσε σε δείπνο της Κοινότητας Φερίκιοϊ , τόνισε πως οι ενέργειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου εδράζονται σε αποφάσεις Οικουμενικών Συνόδων και είναι δεσμευτικές για όλους στην Ορθοδοξία.
«Είτε αρέσει στους αδελφούς μας τους Ρώσους, είτε δεν αρέσει, αργά η γρήγορα θα ακολουθήσουν την λύση, που θα δώσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, διότι δεν έχουν άλλη επιλογή» δήλωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Ο κ. Βαρθολομαίος κατάγγειλε το Πατριαρχείο Μόσχας για «καλοπληρωμένα άρθρα» και «μαύρη προπαγάνδα» , με τα οποία χτυπούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Τέλος , ο κ. Βαρθολομαίος τόνισε στην ομιλία του: «Δεν ανέχονται οι αδερφοί μας οι Σλάβοι το προβάδισμα, που έχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Γένος μας μέσα στην Ορθοδοξία».
ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΡΩΣΙΑΣ
Το Πατριαρχείο Ρωσίας ύψωσε εκ νέου τους τόνους, καθώς ο επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μητροπολίτης Βολοκολαμάσκ, Ιλαρίων, κατηγόρησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως «σχισματικό». Σε συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό «Ρωσία 24» ο κ. Ιλαρίων υποστήριξε ότι με την απόφασή του Οικουμενικού Πατριάρχη να αρχίσει να χορηγεί αυτοκέφαλο στην «μη κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας ο Βαρθολομαίος αναγνώρισε τους σχισματικούς».
Συνεπώς, για εμάς, πρόσθεσε, « ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης είναι τώρα σχισματικός».
Αξιοσημείωτο είναι ότι το Πατριαρχείο Μόσχας αναζητεί τώρα κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου «συμμαχία» και με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Ο κ. Ιλαρίων μετέβη στο Βατικανό και είχε κατ΄ιδίαν συνάντηση με τον Πάπα Φραγκίσο.
Η υπηρεσία τύπου της Αγίας Έδρας δεν εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση για το περιεχόμενο των συνομιλιών. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου Ria Novosti, ο Μητροπολίτης Ιλαρίων, προτίθετο να ενημερώσει τον Ποντίφικα για τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Ρωσίας , οι οποίες σχετίζονται με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Εξάλλου, το Πατριαρχείο Μόσχας έκανε λόγο για «ζημιά που έχει επιφέρει στην Ορθοδοξία, στην Ουκρανία και ολόκληρο τον κόσμο, η απόφαση για εκχώρηση αυτοκεφαλίας στην ουκρανική μη κανονική Εκκλησία». Με βάση αυτό το σκεπτικό το Πατριαρχείο Μόσχας κάλεσε «την Κωνσταντινούπολη να ζητήσει συγγνώμη».
Ο εκπρόσωπος του Πατριάρχη Μόσχας Αλέξιου, π.Αλεξάντερ Βολκόφ , δήλωσε ότι «υπάρχει μόνο ένας παράγοντας: η συνειδητοποίηση από την Κωνσταντινούπολη της πλάνης των πράξεων και αποφάσεων του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης και της Συνόδου του».
Σημειώνεται ότι η Μόσχα εγκατέλειψε την χρήση του τίτλου «Οικουμενικό Πατριαρχείο» και χρησιμοποιεί το «Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης».
Σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές η απόφαση της Μόσχας έρχεται να προστεθεί στο λάθος της μη συμμετοχής της στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο του 2016. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι ο κ. Κύριλλος «έχει παρασυρθεί βασικά από τον στενό του συνεργάτη Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ , Ιλαρίωνα , πρόεδρο του τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων της Εκκλησίας Ρωσίας», ο οποίος είχε κάνει λόγο για «άνομη πράξη» του Φαναρίου. Η ρήξη της Μόσχας με το Φανάρι μπορεί να προκαλέσει κραδασμούς στον χώρο της Ορθοδοξίας, αλλά, όπως επεσήμανε διακεκριμένος Θεολόγος, «δεν μπορεί να θεωρηθεί σχίσμα στην Ορθοδοξία, καθώς δεν υπάρχει κάποια δογματική διαφορά μεταξύ των δύο Εκκλησιών».
Γνώστες των εκκλησιαστικών πραγμάτων στην Ρωσία σημείωναν ότι οι αντιδράσεις του Πατριαρχείου Μόσχας δηλώνουν «αμηχανία, ενώ παράλληλα είναι υπερβολικές».
Οι ίδιοι αναφέρουν ότι το Πατριαρχείο Μόσχας δεν περίμενε ότι το Φανάρι θα προχωρούσε να λύσει το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα. Πάντοτε το Πατριαρχείο Μόσχας, προσθέτουν, έκανε το τραγικό λάθος να υποτιμά το Οικουμενικό Πατριαρχείο. «Κι΄αυτό, γιατί θεωρεί τον εαυτό του ως τον μεγάλο και ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν θα τολμήσει και θα γονατίσει», ανέφερε καλά ενημερωμένη πηγή. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι το Πατριαρχείο Μόσχας δεν έχει αντιληφθεί ότι το Φανάρι δεν λειτουργεί με αυτά τα κριτήρια και γι΄αυτό δεν αντέδρασε , «ενώ θα μπορούσε να το είχε κάνει ( για το θέμα της αυτοκεφαλίας) εκδικητικά, μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο του 2016».
Επίσης, εκκλησιαστικές πηγές εκτιμούν ότι αυτό που καταφέρνει η Μόσχα είναι να απομονώνεται η ίδια από τον υπόλοιπο κόσμο. «Έχουν την ψευδαίσθηση ότι όλοι θα τους υποστηρίξουν , αλλά θα τους προσγειώσουν οι εκπλήξεις. Αυτοί που δείχνουν να είναι κατά της αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας , δεν σημαίνει ότι συμμερίζονται την απόφαση του Πατριαρχείου Μόσχας», επεσήμαναν οι ίδιες πηγές.
ΤΟ ΚΡΕΜΛΙΝΟ
Το θέμα των σχέσεων Μόσχας –Φαναρίου απασχόλησε και το Συμβούλιο Ασφαλείας της Ρωσίας, στο οποίο συμμετέχει ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. «Υπήρξε ανταλλαγή απόψεων για την κατάσταση γύρω από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία, μετά τη γνωστή απόφαση του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης», δήλωσε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες του «παιχνιδιού» του Κρεμλίνου και του προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν είναι ο ρόλος του «προστάτη της ορθόδοξης πίστης»- και σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει το Πατριαρχείο Μόσχας, το οποίο ανταγωνίζεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης για την οικουμενικότητα, καθώς έχει το μεγαλύτερο ποίμνιο στον ορθόδοξο κόσμο (με 100 εκατ. πιστούς στη Ρωσία και περίπου 90 εκατ. παγκοσμίως από τα συνολικά 300 εκατομμύρια ορθόδοξους) και βέβαια μεγάλη οικονομική ισχύ, την οποία χρησιμοποιεί για να έχει υπό το «άρμα» του άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίας. Επίσης, η Μόσχα διεκδικεί τον τίτλο της «Τρίτης Ρώμης» και διαδόχου της βυζαντινής κληρονομιάς από την πτώση της Κωνσταντινούπολης («Νέας Ρώμης») στους Οθωμανούς και μετά. Ως εκ τούτου, η ρήξη μεταξύ του Πατριαρχείου Μόσχας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποτελεί πλήγμα για τη στρατηγική του Κρεμλίνου σε αυτό το «μέτωπο», φέρνοντας περαιτέρω απομόνωση της Ρωσίας και σε αυτόν τον κλάδο- και ειδικά για ένα θέμα το οποίο είναι άμεσου ενδιαφέροντος για τη Μόσχα, όπως η Ουκρανία. Υπενθυμίζεται πως, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του ρόλου αυτού της Ρωσίας, ο Βλάντιμιρ Πούτιν έχει επισκεφθεί το Άγιο Όρος (το οποίο όμως εξακολουθεί να υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης και μπορεί να «χαθεί» για τη Μόσχα μετά τις πρόσφατες εξελίξεις). Χωρίς τον έλεγχο της Ουκρανίας, το Πατριαρχείο Μόσχας αποδυναμώνεται, όπως και το όραμά του για «κέντρο» της Ορθοδοξίας, καθώς η εξέλιξη αυτή ενδεχομένως να προκαλέσει «ντόμινο» και σε άλλες κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες.
*Στην Αθήνα ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος απέφυγε να τοποθετηθεί στο θέμα της Ουκρανίας. Όταν ρωτήθηκε σχετικά από τους δημοσιογράφους δήλωσε πως «Η Εκκλησία έχει θεσμούς και τα πρόσωπα δεν πρέπει να προηγούνται από τις αποφάσεις που παίρνουν οι θεσμοί» και πρόσθεσε πως «είμαστε σε αναμονή».
Από την δήλωση αυτή εκτιμάται ότι ο κ. Ιερώνυμος θα συγκαλέσει την Ιερά Σύνοδο ή την Σύνοδο της Ιεραρχίας.
Ο μητροπολίτης Κυθήρων, Σεραφείμ, ο οποίος με άρθρο του έχει «πυροβολήσει» , όπως και ο Καλαβρύτων, Αμβρόσιος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ζήτησε σύγκλιση της Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας Ελλάδος.
Α . ΒΙΚΕΤΟΣ