Σμυρνέϊκο «Σήμερον Κρεμάται…» σε μινόρε

Ο θεολόγος, ιεροψάλτης , μουσικός και ερευνητής Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος ανάρτησε απόψε στο “Φως Φαναρίου” το γνωστό ιδιόμελο “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου”, από την Ακολουθία των Παθών,  σε ήχο πλ. α’, μινόρε (κανονικά είναι σε πλ. β’) του  Πέτρου Μανέα,  ο οποίος ήταν διάσημος ψάλτης στη Σμύρνη και ηχογράφησε ύμνους για πρώτη φορά το 1911. Παρότι ο Μανέας ήταν σπουδαίος βυζαντινός ψάλτης, ήδη από τη Σμύρνη είχε συστήσει και ένα είδος πολυφωνικής χορωδίας, ανταποκρινόμενος στις απαιτήσεις των καιρών.
Ο Πέτρος Μανέας άφησε εποχή στον ιστορικό Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής Ακαδημίας Αθηνών , όπου ήταν πρωτοψάλτης από το 1931 έως το θάνατό του. Από την παρουσία του Μανέα στην Αθήνα τρία μέλη του γνώρισαν μεγάλη διάδοση, από στόμα σε στόμα: ένα “Άξιον εστί”, το “Τη υπερμάχω” και το “Σήμερον κρεμάται”, όλα σε πλάγιο πρώτο εναρμόνιο.
Η ηχογράφηση του “Σήμερον κρεμάται” είναι του 1930 και περιλαμβάνεται στον ψηφιακό δίσκο “Μουσική της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας” 1924-1930, της σειράς ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΡΧΕΙΟΝ. 

***********************************

*Στην φωτογραφία η εικόνα της Σταύρωσης του Χριστού, η οποία είχε κλαπεί το 1979 από τον Μητροπολιτικό Ναό Μονεμβασίας του Ελκόμενου Χριστού. Η εικόνα β΄ μισό του 14ου αιώνα), μετά την περιπέτεια της κλοπής της από αρχαιοκάπηλους και την επί πολλά έτη έκθεσή της στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, επέστρεψε το 2011 στον ναό του Ελκομένου Χριστού. Θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες και ωραιότερες  εικόνες της λεγόμενης Παλαιολόγειας Αναγέννησης και αποτελεί ανεκτίμητης αξίας εκκλησιαστικό κειμήλιο. Ο σπουδαίος  αγιογράφος, μακαριστός Φώτης Κόντογλου, είχε χαρακτηρίσει τη συγκεκριμένη εικόνα αριστούργημα. Πρόκειται «ίσως για τη σπουδαιότερη Σταύρωση σε φορητή εικόνα»,είχε γράψει.

Η εικόνα  φυλάσσεται στο παρεκκλήσι του Αγ. Ιωάννου, που βρίσκεται στο εσωτερικό του ναού του Ελκόμενου Χριστού. Τα μέτρα ασφάλειας που έχουν ληφθεί για την κατασκευή του κουβούκλιου φύλαξης της εικόνας ξεπέρασαν τις 200.000 ευρώ. Επίσης, έχει  δημιουργηθεί μια ειδικά σχεδιασμένη προθήκη με διπλό τζάμι και ένα ειδικό σύστημα εποπτείας με κάμερες, όπου η εικόνα «σαρώνεται» κάθε δύο δευτερόλεπτα για να μην μπορεί να αντικατασταθεί με αντίγραφό της.