Υπουργείο Υγείας : Στην Κύπρο, κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 3.700 νέα περιστατικά καρκίνου.
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου: «Κλείστε το χάσμα στη φροντίδα των καρκινοπαθών».
Η 4η Φεβρουαρίου καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου (UICC), που εκπροσωπεί 800 οργανώσεις σε 155 χώρες του κόσμου. Σύνθημα για δεύτερη συνεχή χρονιά είναι «Κλείστε το χάσμα στη φροντίδα των καρκινοπαθών».
To Yπουργείο Υγείας συμμετέχει στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καρκίνου, έμπρακτα μέσω των στοχευμένων δράσεων που υλοποιεί συνεχώς. Σχετική ανακοίνωση αναφέρει:”Στόχος να μειωθούν οι ανισότητες στη φροντίδα των καρκινοπαθών για όλους τους ασθενείς σε όλα τα στάδια της ασθένειας, σε όλες τις περιοχές, για όλους τους συμπολίτες μας ανεξάρτητα της κοινωνικοοικονομικής κατάστασής τους.
Αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη ενός τέτοιου στόχου ήταν και είναι η εισαγωγή ενός καθολικού συστήματος υγείας και η δημιουργία μιας διευρυμένης κοινότητας όλων των φορέων που προσφέρουν φροντίδα στους καρκινοπαθείς (φορείς της κοινωνίας των πολιτών, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, υγειονομικές δομές, κρατικοί και πολιτειακοί θεσμοί κ.α.)
Ο καρκίνος μπορεί να επηρεάσει όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή κοινωνικής θέσης και ασκεί τεράστια πίεση στα συστήματα υγείας όλων των χωρών. Η παροχή καλύτερης μακροχρόνιας περίθαλψης για ασθενείς που ζουν με καρκίνο σημαίνει μείωση των διαφορών που υπάρχουν, τόσο μεταξύ όσο και μέσα στο κάθε κράτος. Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, μας θυμίζει ότι ο καρκίνος είναι μια τεράστια απειλή για την υγεία του πληθυσμού μας και τα κράτη θα πρέπει να δράσουν στους πυλώνες της πρόληψης, της έγκαιρης παρέμβασης, της θεραπείας, της βελτίωση της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2020, διαγνώστηκαν με καρκίνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 2,7 εκατομμύρια άτομα, ενώ άλλα 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξ αιτίας του, μεταξύ αυτών και πάνω από 2 000 νέοι. Στην Κύπρο, με βάση το Αρχείο Καρκίνου, κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 3.700 νέα περιστατικά καρκίνου.
Το Υπουργείο Υγείας ακολουθώντας το Ευρωπαϊκό Στρατηγικό Σχέδιο για τον Καρκίνο και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη και τις διαχρονικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προσπαθεί μέσω των δράσεων που αναπτύσσει να τον περιορίσει. Ως εκ τούτου, το Υπουργείο Υγείας έχει προχωρήσει στις πιο κάτω δράσεις:
– Επέκταση πληθυσμιακού προγράμματος ελέγχου του μαστού για τις γυναίκες καλύπτωντας τις ηλικίες 45-74 ετών. Μέσω του προγράμματος πολλές γυναίκες έχουν ιαθεί πλήρως, ανιχνεύοντας τον καρκίνο σε πρώιμα- προ κλινικά στάδια. Σύντομα για την εξυπηρέτηση των γυναικών της Επαρχίας Πάφου, ξεκινά την λειτουργία του το Μαστογραφικό Κέντρο στο νέο Κέντρο Υγείας Γεροσκήπου όπως και αυτό της Αμμοχώστου με πλήρη ανακαίνιση μέρους του κτιρίου των Εξωτερικών Ιατρείων του Παλιού Νοσοκομείου Αμμοχώστου. Τέλος έχουν ολοκληρωθεί κτιριακές αναβαθμίσεις στα υπόλοιπα Κέντρα Παγκύπρια. Παράλληλα, με χορηγία του ΟΠΑΠ, αντικαθίστανται οι μαστογράφοι των Μαστογραφικών Κέντρων και των πέντε Επαρχιών με σύγχρονους ψηφιακούς μαστογράφους υψηλής τεχνολογίας που έχουν τη δυνατότητα τομοσύνθεσης.
– Προωθείται η υλοποίηση του πληθυσμιακού προγράμματος για την ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί με βάση τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζουν οι ευρωπαϊκές χώρες.
– Εντάχθηκε το εννιαδύναμο εμβόλιο εναντίον του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων – HPV στα παιδιά ηλικίας 11-12 ετών
– Παρέχονται σημαντικές χορηγίες προς τις Εθελοντικές Οργανώσεις για τη λειτουργία πληθώρας προγραμμάτων στην κοινότητα, με στόχο την ενεργό εμπλοκή τους στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών κοινοτικής φροντίδας.
– Στον διορισμό, με νέα σύνθεση, της Εθνικής Επιτροπής Καρκίνου η οποία θα αποτελεί το πρώτο διοικητικό συμβούλιο του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου. Το Ινστιτούτο θα αποτελεί τον επιστημονικό φορέα εμπειρογνωμοσύνης στα θέματα καρκίνου που θα αναλάβει την οργάνωση και συντονισμό όλων των δραστηριοτήτων που αφορούν την αντιμετώπισή του. Η μελέτη δημιουργίας του έχει ολοκληρωθεί και ακολουθούνται οι απαραίτητες διαδικασίες για έγκριση της μελέτης και θεσμοθέτηση της δημιουργίας του.
Όσον αφορά στην ανακουφιστική φροντίδα υγείας:
- Έχουν ενταχθεί μέσω του ΓΕΣΥ οι υπηρεσίες ιδρυματικής ανακουφιστικής φροντίδας Οι εν λόγω υπηρεσίες αφορούν στην παροχή υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας στα πλαίσια νοσηλείας. Αναμένεται να ενταχθούν και άλλοι πάροχοι με δυνατότητα παροχής εξειδικευμένης ανακουφιστικής φροντίδας σε άτομα με κακοήθεια, προς διασφάλισης της επάρκειας των εν λόγω υπηρεσιών στα πλαίσια του ΓεΣΥ.
- Έχει ενταχθεί η κατ’ οίκον ανακουφιστική φροντίδα στο ΓεΣΥ. Η αποζημίωση των υπηρεσιών αυτών προβλέπει την ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας στα άτομα με κακοήθεια τα οποία έχουν ανάγκη λήψης ανακουφιστικής φροντίδας, για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες προβλέπουν την εμπλοκή πολυθεματικής ομάδας, με συμμετοχή ιατρών, άλλων επαγγελματιών υγείας, νοσηλευτών κ.α.
- Ετοιμάζεται από το Υπουργείο Υγείας το πλαίσιο νόμου παροχής υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας στους πάσχοντες ασθενείς το οποίο θα περιλαμβάνει την διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη λειτουργία και τη δομή των κέντρων που προσφέρουν ανακουφιστική φροντίδα.
Τονίζεται επίσης, πως μετά την καθοριστική παρέμβαση του Υπουργού Υγείας, κ. Μιχάλη Χατζηπαντέλα, επιτεύχθηκε συμφωνία από την 1η Ιανουαρίου 2023, για την κατοχύρωση του δικαιώματος στη λήθη για την ασφάλιση ζωής σε άτομα με ιστορικό καρκίνου, στο πλαίσιο σημαντικής συμφωνίας μεταξύ της Europa Donna Κύπρου και του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ).
H συμφωνία “Δικαίωμα στη Λήθη” καθιστά την Κύπρο ως ένα πρωτοπόρο κράτος-μέλος της ΕΕ στο σημαντικό αυτό κοινωνικό ζήτημα”.
Με τη λέξη «καρκίνος» χαρακτηρίζουμε ένα σύμπλεγμα νόσων που σχετίζονται με τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό και την ανοργάνωτη ανάπτυξη των προσβεβλημένων κυττάρων.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα κατά του Καρκίνου, πολλοί θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής και με εμβόλια στις περιπτώσεις που αυτά υπάρχουν: Το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, καθώς και οι χρόνιες λοιμώξεις από ηπατίτιδα Β (HBV), ηπατίτιδα C (HCV) και ορισμένα είδη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι κύριοι παράγοντες για την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε χώρες μεσαίου εισοδήματος.
– καρκίνος του πνεύμονα
– καρκίνος του μαστού
– καρκίνος του παχέος εντέρου
– καρκίνος ουροδόχου κύστεως.
Η εκστρατεία διάρκειας τριών ετών (2022-2024), το 2022 επικεντρώθηκε στον εντοπισμό και την αναγνώριση των κοινωνικών και άλλων παραγόντων που εμποδίζουν την ισότιμη φροντίδα του καρκίνου σε όλο τον κόσμο και τις επιπτώσεις τους στη δημόσια υγεία.
10 εκ. άνθρωποι χάθηκαν από καρκίνο το 2020 και οι ανισότητες που επικρατούν σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με τις υπηρεσίες φροντίδας επιβαρύνουν το φορτίο της νόσου.
O καρκίνος αποτελεί την δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος αποτελεί την δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και εκτιμάται ότι ευθύνεται για σχεδόν 10 εκατομμύρια θανάτους το 2020. Σε όλο τον κόσμο, περίπου 1 στους 6 θανάτους οφείλεται στον καρκίνο.
Το 1/3 περίπου των θανάτων από καρκίνο, οφείλονται στους 5 κυριότερους συμπεριφορικούς και διατροφικούς κινδύνους: τον υψηλό δείκτη μάζας σώματος, τη χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, τη χρήση καπνού και τη χρήση οινοπνεύματος.
Οι λοιμώξεις που προκαλούν καρκίνο, όπως η ηπατίτιδα και ο ιός των θηλωμάτων του ανθρώπου (HPV), ευθύνονται για έως 25% των περιπτώσεων καρκίνου σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Η επίσκεψη στο γιατρό στο τελικό στάδιο και η έλλειψη πρόσβασης στη διάγνωση και τη θεραπεία αποτελούν συχνό φαινόμενο. Το 2017, μόνο το 26% των χωρών χαμηλού εισοδήματος ανέφεραν ότι στον δημόσιο τομέα διατίθενται γενικά παθολογοανατομικές υπηρεσίες. Πάνω από 90% των χωρών υψηλού εισοδήματος ανέφεραν ότι οι υπηρεσίες θεραπείας είναι διαθέσιμες σε σύγκριση με λιγότερο από 30% των χωρών χαμηλού εισοδήματος.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική στην πλειονότητα των καρκίνων. Μη έγκαιρη διάγνωση σημαίνει ότι οι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε όψιμα στάδια της νόσου, όταν η θεραπεία ίασης μπορεί να μην αποτελεί πλέον επιλογή. Ορισμένοι από τους πιο συχνούς τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο καρκίνος του στόματος και ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχουν υψηλά ποσοστά ίασης όταν ανιχνεύονται έγκαιρα και αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές.
Το σχέδιο της Ε.Ε για την καταπολέμηση του καρκίνου
Στις 3 Φεβρουαρίου 2021, την παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρα κατά του Καρκίνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Σχέδιο για την καταπολέμηση του και βασικό πυλώνα μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Υγεία.
Το σχέδιο για τον καρκίνο διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις βασικούς τομείς δράσης με 10 εμβληματικές πρωτοβουλίες και πολλαπλές υποστηρικτικές δράσεις. Θα εφαρμοστεί χρησιμοποιώντας όλο το φάσμα των χρηματοδοτικών μέσων της Επιτροπής, με συνολικό ποσό 4 δισ. ευρώ που προορίζεται για δράσεις αντιμετώπισης του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων EU4Health, Horizon Europe και Digital Europe.
1) Πρόληψη μέσω δράσεων που αντιμετωπίζουν βασικούς παράγοντες κινδύνου όπως ο καπνός (με σκοπό να διασφαλιστεί ότι λιγότερο από το 5% του πληθυσμού χρησιμοποιεί καπνό έως το 2040), επιβλαβής κατανάλωση αλκοόλ, περιβαλλοντική ρύπανση και επικίνδυνες ουσίες. Επιπλέον, μια καμπάνια «HealthyLifestyle4All» θα προωθήσει την υγιεινή διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα. Για την πρόληψη των καρκίνων που προκαλούνται από λοιμώξεις, στόχος του Σχεδίου Καρκίνου είναι ο εμβολιασμός τουλάχιστον του 90% του πληθυσμού των κοριτσιών-στόχων της ΕΕ και η σημαντική αύξηση του εμβολιασμού των αγοριών έως το 2030.
3) Διάγνωση και θεραπεία μέσω δράσεων για την εξασφάλιση καλύτερης ολοκληρωμένης και ολοκληρωμένης φροντίδας του καρκίνου και αντιμετώπιση της άνισης πρόσβασης σε ποιοτική φροντίδα και φάρμακα. Μέχρι το 2030, το 90% των επιλέξιμων ασθενών θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε Εθνικά Κέντρα Ολοκληρωμένου Καρκίνου που συνδέονται μέσω ενός νέου Δικτύου ΕΕ. Επιπλέον, μια νέα πρωτοβουλία «Διάγνωση και θεραπεία για τον καρκίνο για όλους» θα ξεκινήσει έως το τέλος του 2021 για να βοηθήσει στη βελτίωση της πρόσβασης σε καινοτόμες διαγνώσεις και θεραπείες καρκίνου και μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την κατανόηση του καρκίνου (UNCAN.eu) θα βοηθήσει στον εντοπισμό ατόμων σε υψηλά επίπεδα κίνδυνου από κοινούς καρκίνους.
4) Βελτίωση της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης, της πιθανής υποτροπής του όγκου, της μεταστατικής νόσου και των μέτρων για την υποστήριξη της κοινωνικής ένταξης και της επανένταξης στο χώρο εργασίας. Θα ξεκινήσει μια «Πρωτοβουλία Καλύτερης Ζωής για Ασθενείς με Καρκίνο», με έμφαση στη φροντίδα παρακολούθησης. Με τις νέες τεχνολογίες, την έρευνα και την καινοτομία ως αφετηρία, το σχέδιο για τον καρκίνο καθορίζει μια νέα προσέγγιση της ΕΕ για την πρόληψη, τη θεραπεία και τη φροντίδα του καρκίνου. Θα αντιμετωπίσει ολόκληρη την πορεία της νόσου, από την πρόληψη έως την ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων, εστιάζοντας σε δράσεις όπου η ΕΕ μπορεί να προσθέσει την μεγαλύτερη αξία.
Η Στέλλα Κυριακίδου, επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, σημείωσε ότι «μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας είναι μια Ένωση όπου οι πολίτες προστατεύονται από καρκίνους που μπορούν να αποφευχθούν, όπου έχουν πρόσβαση σε έγκαιρο διαγνωστικό έλεγχο και διάγνωση, και όπου όλοι έχουν την εξουσία να έχουν πρόσβαση σε περίθαλψη υψηλής ποιότητας, σε κάθε βήμα. Για μένα αυτό δεν είναι μόνο μια πολιτική δέσμευση, αλλά μια προσωπική δέσμευση».
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα παιδιά, μέσω της έναρξης τού «Βοηθώντας τα παιδιά με την πρωτοβουλία για τον καρκίνο» για να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά έχουν πρόσβαση σε ταχεία και βέλτιστη ανίχνευση, διάγνωση, θεραπεία και φροντίδα. Τέλος, για τον εντοπισμό τάσεων, ανομοιογένειες και ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών, μέσα στο 2021 θα δημιουργηθεί ένα Μητρώο Ανισοτήτων Καρκίνου.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο καταπολέμησης του καρκίνου θα υποστηριχθεί από δράσεις που θα καλύπτουν πολλούς τομείς πολιτικής, από την απασχόληση, την εκπαίδευση, την κοινωνική πολιτική και την ισότητα, μέσω του μάρκετινγκ, της γεωργίας, της ενέργειας, του περιβάλλοντος και του κλίματος, έως τις μεταφορές, την πολιτική συνοχής και τη φορολογία.
Επιπλέον, για την υποστήριξη νέων τεχνολογιών, έρευνας και καινοτομίας, θα δρομολογηθεί ένα νέο Κέντρο Γνώσης για τον Καρκίνο που θα βοηθήσει στο συντονισμό επιστημονικών και τεχνικών πρωτοβουλιών που σχετίζονται με τον καρκίνο σε επίπεδο ΕΕ. Μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης καρκίνου θα συσταθεί για να υποστηρίξει την ανάπτυξη νέων εργαλείων με τη βοήθεια υπολογιστή για τη βελτίωση της εξατομικευμένης ιατρικής και καινοτόμες λύσεις.
