Ύμνοι Χριστουγέννων από τον αείμνηστο Θρ.Στανίτσα

Ο τελευταίος μεγάλος μιας μακρόχρονης παράδοσης σπουδαίων πρωτοψαλτών του Oικουμενικού Πατριαρχείου. 

Ο αείμνηστος Θρασύβουλος Στανίτσας γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Υπηρέτησε αποκλειστικά την εκκλησιαστική ψαλμωδία, και μάλιστα στην παραδοσιακή της έκφραση. Είχε δασκάλους στη μουσική, και μέσα στο κλίμα της Κωνσταντινούπολης, τον Δημήτριο Θεραπειανό, τον Μιχαήλ Χατζηαθανασίου, τον Δημήτριο Βουτσινά, τον Γιάγγο Βασιλειάδη και τον Ιωάννη Παλάση. Έψαλλε διαδοχικά σε πολυάριθμες εκκλησίες, στον Άγ. Μηνά, στην Ανάληψη και στον Άγ. Κωνσταντίνο στα Υψωμαθειά (ως το 1929), όπου, όπως είναι γνωστό, έψαλλε και ο Πέτρος Μπερεκέτης, στον Άγ. Νικόλαο του Γαλατά (1929-1939), και τέλος, στον Πατριαρχικό ναό, αρχικά ως Άρχων λαμπαδάριος (1939-1959) και στη συνέχεια ως Άρχων πρωτοψάλτης (1959-1964), οπότε και απελάθηκε από την Κωνσταντινούπολη. Έκτοτε έζησε στην Αθήνα, όπου και έψαλλε (1966-1981) στον Άγ. Δημήτριο Αμπελοκήπων.
O Θρασύβουλος Στανίτσας είναι ο τελευταίος μεγάλος μιας μακρόχρονης παράδοσης σπουδαίων πρωτοψαλτών του Oικουμενικού Πατριαρχείου που ξεκινά από τον Παναγιώτη τον Χαλάτζογλου (αρχές του 18ου αι.). Με τον Κωνσταντίνο Πρίγγο ως πρωτοψάλτη και ως λαμπαδάριος ο ίδιος ελάμπρυναν επί μίαν εικοσαετία (1939-1959) τον Πατριαρχικό ναό. Πρόκειται για την άλλη μεγάλη σύγχρονη φωνή του Eλληνισμού. Ψάλτης με πλούσιο και βαθύ αίσθημα, λαμπρή άρθρωση, δωρικό και πειθαρχημένο ύφος, εξαιρετική τεχνική και, πάνω απ’ όλα, γνώστης μεγάλος του παραδοσιακού τρόπου ψαλμωδίας, έντεχνος ωστόσο και απόλυτα προσωπικός. H ανάμνηση του τρόπου που έψαλλε παραμένει ακόμη πολύ ζωηρή σε όλους τους παλαιούς και νεώτερους ψάλτες.
Ως εκκλησιαστικός συνθέτης δρα και προβάλλεται μετά την εγκατάστασή του στην Αθήνα (1964 κ.εξ.). Ανάμεσα στις πιο γνωστές συνθέσεις του της εποχής αυτής είναι το «Μουσικόν Τριώδιον» (Αθήνα 1969) και πολλά άλλα, και αναγκαία, λειτουργικά μέλη, Κύριε ελέησον, Δύναμις, Αντίφωνα, Καταβασίες, Δοξαστικά, Ιδιόμελα Αποστίχων, τα Ένδεκα Εωθινά, Χερουβικά, Κοινωνικά (όπως το λαμπρό Αγαλλιάσθε δίκαιοι ηχ πλ δ΄.
Οι συνθέσεις του αυτές, και πολλές άλλες, διαδεδομένες κυρίως χειρόγραφες, είναι εξαιρετικά δημοφιλείς στην πράξη μεταξύ των Ελλαδιτών ψαλτών. Στο συνθετικό του έργο στοιχείται περισσότερο στο δίδαγμα των μεγάλων νεωτερικών και εξωπατριαρχικών μουσικών και δασκάλων του Ιωάννη Παλάση και Μιχαήλ Χατζηαθανασίου, πράγμα το οποίο διευκόλυνε, ως διαλεκτικός αποδέκτης, και το εκτός πατριαρχικού ύφους και τρόπου Ελλαδικό περιβάλλον (γι’ αυτό και θεωρείται ότι εδώ «αλλοιώθηκε», Ευαγγέλου Γαλάνη, μητροπολίτου Πέργης, «Εκ Φαναρίου Α΄», Αθήνα 1997, σ. 245).

Μανώλης Κ. Χατζηγιακουμής

*Η ηχογράφιση που ακολουθεί έγινε στο Φανάρι στις 24/12/1959

https://youtu.be/W8ovoeVtFqk

https://youtu.be/2n55lIooTWM