Βασικός στόχος των επαναστατών του 1821 ήταν η δημιουργία ενός εθνικού κράτους
“H Ελληνική Επανάσταση προφανώς είναι πρώτα και κύρια μια εθνική επανάσταση. Ο βασικός στόχος των επαναστατών ήταν η δημιουργία ενός εθνικού κράτους. Όχι μόνο το κατάφεραν οι Έλληνες αλλά δεν υπάρχει σήμερα ούτε ένα σημείο που να συμμετείχε ενεργά στην Επανάσταση, να πήραν δηλαδή οι Ρωμιοί εκεί τα όπλα, και να μην ανήκει πλέον στην επικράτεια του Ελληνικού κράτους. Αλλά η Επανάσταση ήταν επίσης Φιλελεύθερη και Δημοκρατική, δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς καθώς οι ελληνικές ελίτ (ιδίως οι διανοούμενοι), ήταν επηρεασμένες από τα ευρωπαϊκά πολιτικά ρεύματα. Ο στόχος τους δεν ήταν απλώς να αποσείσουν την Οθωμανική κυριαρχία αλλά να ιδρύσουν ένα εθνικό νεωτερικό κράτος που θα αποτελούσε μια πρώιμη μορφή αυτού που ονομάζουμε σήμερα «φιλελεύθερη δημοκρατία» (ο όρος μόλις είχε προταθεί εκείνη την εποχή αλλά ήταν άγνωστος στους Έλληνες). Δηλαδή οι Έλληνες ήθελαν ένα «ευνομούμενο» κράτος και ένα είδος πολιτικής οργάνωσης που θα προστάτευε την ελευθερία τους. Οι περισσότεροι θα ήταν ικανοποιημένοι με μια συνταγματική μοναρχία αλλά υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός ριζοσπαστών φιλελεύθερων που είχαν ως πολιτειακό πρότυπο την αβασίλευτη Αμερικανική δημοκρατία. Αυτοί οι τελευταίοι, πέτυχαν να υιοθετήσουν το πιο φιλελεύθερο και δημοκρατικό Σύνταγμα στον κόσμο, το Σύνταγμα της Τροιζήνας. Το Σύνταγμα αυτό ίσχυσε και εφαρμόστηκε για επτά μήνες αλλά καταργήθηκε στις αρχές του 1828. Όμως ενώ ακολούθησαν δεκαέξι χρόνια αυταρχικής διακυβέρνησης, οι Έλληνες διεκδίκησαν και απέκτησαν ξανά Σύνταγμα, το 1843, πολύ νωρίτερα από πολλά ευρωπαϊκά έθνη (που διεκδίκησαν Συντάγματα το 1848) ενώ με το Σύνταγμα του 1864 οι Έλληνες βρέθηκαν στην πρωτοπορία της Φιλελεύθερης Δημοκρατίας. Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό αλλά η νεότερη και σύγχρονη Ελλάδα έχει μια από τις μακροβιότερες ιστορίες αντιπροσωπευτικών θεσμών στον κόσμο. Αυτή είναι η πολιτική, η θεσμική και η ιδεολογική κληρονομιά της Ελληνικής Επανάστασης “.
Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων ο Αριστείδης Χατζής*, Καθηγητής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Πολιτικής και Θεσμικής Θεωρίας και Ιστορίας των Ιδεών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος, σε άρθρο του στο Protagon.gr, επισημαίνει: ¨Το Ελληνικό κράτος δεν ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 1830 με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου που αποτελεί, πράγματι, μια διεθνή πράξη αναγνώρισης της Ελλάδας ως ανεξάρτητου κράτους (από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρωσία και τη Γαλλία). Η στιγμή αυτή ήταν, οπωσδήποτε σημαντική αλλά δεν ήταν απαραίτητη για την ίδρυση του κράτους. Δεν είχε, δηλαδή, συστατικό χαρακτήρα αλλά διαπιστωτικό. Το Ελληνικό κράτος ιδρύθηκε με απόφαση των ίδιων των Ελλήνων Επαναστατών, με τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της 1ης Ιανουαρίου του 1822″.
10 αλήθειες για την Ελληνική Επανάσταση του 1821 | Protagon.gr
*Το κείμενο απηχεί τις απόψεις του καθηγητή Αριστείδη Χατζή
ΦΩΤΟ: Πίνακας στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών
