Βαρθολομαίος: «Τόπος προσκυνήματος τα απολυμαντήρια προσφύγων στην Καλαμαριά»

Του Φάνη Γρηγοριάδη*

Τα “απολυμαντήρια” της Καλαμαριάς “είναι τόπος προσκυνήματος”, υπογράμμισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, σε εκδήλωση μνήμης στην παραλία της Αρετσούς, η οποία πραγματοποήθηκε αργά απόψε.

Η εκδήλωση έγινε στην περιοχή όπου πριν από έναν αιώνα, λειτούργησαν, υποτυπωδώς, ως τόπος πρώτης υποδοχής και καραντίνας τα ιστορικά “απολυμαντήρια”, τα οποία υπήρξαν πρόχειρες και υγειονομικά ακατάλληλες υποδομές φιλοξενίας και περίθαλψης για χιλιάδες ξεριζωμένους από τις πατρογονικές τους εστίες Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τη Θράκη, τον Πόντο και από άλλες περιοχές της Ανατολίας, με αποτέλεσμα πολλοί να βρουν τον θάνατο από τις κακουχίες και τις ασθένειες.

“Ιδού, λοιπόν, απόψε, όλοι μας προσκυνητές εις τα απολυμαντήρια της Καλαμαριάς. Πίσω, από την εννοιολογικώς ουδέτερη αυτή λέξη, πόσος πόνος, πόση θλίψη, πόσα δάκρυα, πόση πικρία, πόση ταπείνωση, πόση απογοήτευση, πόση δυστυχία, πόσος θάνατος κρύβεται” είπε ο κ . Βαρθολομαίος και συνέχισε:

“Ο τόπος αυτός – πρώτης  υποδοχής δεκάδων χιλιάδων ξεριζωμένων πατέρων και αδελφών μας από τον Καύκασο και τη Μικρά Ασία εντελώς εξουθενωμένων από τις ταλαιπωρίες του απαραμύθητου προσφυγικού ταξιδιού, αδύναμων και , όχι σπανίως, αρρώστων, πασχόντων εκ σοβαρών ασθενειών –  ο τόπος αυτός δεν διέθετε δυστυχώς ούτε τα αναγκαία μέσα και υποδομάς για την ικανοποιητική περίθαλψή τους. Ετούτο, βέβαια, είναι πλήρως κατανοητό, υπό τας σκληράς γενικότερας συνθήκας που επικρατούσαν τότε εις την Ελλάδα μετά την εθνική καταστροφή”.

Το πρώτο «Πάρκο των Αισθήσεων» στην Ελλάδα θεμελίωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης

“Η ιστορική καταγραφή είναι πικρά” συνέχισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης και πρόσθεσε: “Από το 1916 μέχρι το 1924 τριακόσιες πενήντα πέντε χιλιάδες αδελφοί μας, από τη Μικρά Ασία, τη Θράκη, τον Πόντο, τη Βιθυνία και τον Καύκασο, εφιλοξενήθησαν ενταύθα, άλλοι επ’ ολίγον και άλλοι περισσότερον. Όμως, 22.000 νεκροί, μεταξύ αυτών και μικρά παιδιά είναι τραγικά υψηλός αριθμός. Είθε ο Θεός να αναπαύσει τας ψυχάς τους”.

Ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε ότι από το πρώτο μέλημα των  προσφύγων ήταν να χτίσουν ένα μικρό ναό “παράγκα αρχικώς”.
“Πόσο ωραίοι ήσαν εις τα όμματα του Κυρίου οι πτωχοί προσφυγικοί ναοί μας” είπε ο κ.  Βαρθολομαίος και αφού αναφέρθηκε στη ζωτική δύναμη, την υπομονή, το “ιερό πείσμα” τη δημιουργικότητα και την προσδοκία των προσφύγων να  θεραπεύσουν τις πληγές του παρελθόντος και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή, πρόσθεσε: 
“Τόπος προσκυνήματος, λοιπόν, εθνικού και θρησκευτικού κοινωνικού προσκυνήματος είναι ο τόπος αυτός και όχι τόπος περιηγητικού ενδιαφέροντος”.
Και ημείς ως προσκυνητές ήρθαμε από την Κωνσταντινούπολη, από το Φανάρι της Ορθοδοξίας και της Ρωμιοσύνης, που είναι το κεντρικόν ταμείο του πόνου και των καημών του γένους”.

Τον κ. Βαρθολομαίο προσφώνησαν ο πρόεδρος της Ένωσης Ομογενών εκ Κωνσταντινουπόλεως Β.Ελλάδος, Πολύβιος Στράντζαλης και ο μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς Ιουστίνος, ο οποίος πρότεινε να γίνει στα απολυμαντήρια ένας χώρος που να προβάλει σε αναπαράσταση το μαρτύριο των προσφύγων, τις κακουχίες, τις απώλειες, ώστε οι νέοι και οι επισκέπτες να γνωρίζουν τι συνέβη εκεί πριν ένα αιώνα. ‘Τα απολυμαντήρια είναι τόπος ιερός για την Καλαμαριά” είπε ο μητροπολίτης.

Νωρίτερα, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έριξε στη θάλασσα ένα στεφάνι στη μνήμη των προσφύγων που υπέστησαν την τραγωδία της προσφυγιάς και των απολυμαντηρίων, ενώ ψαράδες από τις βάρκες άναψαν πυρσούς. 

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας και Θράκης ) Σταύρος Καλαφάτης και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Αμανατίδης, Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης και Χρήστος Γιαννούλης, ο δήμαρχος Καλαμαριάς Γιάννης Δαρδαμανέλης και εκπρόσωποι προσφυγικών σωματείων.

Ακολούθησε καλλιτεχνική εκδήλωση στο Κυβερνείο με τίτλο: “Πάρθεν” προς τιμήν της επίσκεψης του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Υπέρ της επιστήμης, κατά των ακροτήτων

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ