Τριμελής ερευνητική Επιτροπή για το Ε.Π.
Γνωματεύσεις από τους νομικούς Γιώργο Νικολάου, Αχιλλέα Αιμιλιανίδη και Κρις Τριανταφυλλίδη.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης εκφράζει τη λύπη του για τα όσα διαδραματίζονται ως αποτελέσματα των δημοσιευμάτων του τηλεοπτικού δικτύου Al Jazeera, αναφέρει επίσημη ανακοίνωση.
Λαμβάνοντας υπόψη, αναφέρει η ανακοίνωση τα πορίσματα της τριμελούς Επιτροπής, που διόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο και προς τερματισμό της όποιας αχρείαστης αντιπαράθεσης, αλλά και μίας αποτελεσματικής και καθοριστικής διερεύνησης των κατ’ έξαίρεση πολιτογραφήσεων που δόθηκαν με βάση το Επενδυτικό Πρόγραμμα, “ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την αυριανή συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου θα θέσει, μέσω του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργού, πρόταση προς το Γενικό Εισαγγελέα για διορισμό τριμελούς ερευνητικής Επιτροπής με όρους εντολής, που θα καθορίσει ο Γενικός Εισαγγελέας και θα καλύπτει την περίοδο λειτουργίας του Επενδυτικού Προγράμματος από το 2007 μέχρι και την ημερομηνία έγκρισης του νέου νομοθετικού πλαισίου από την Βουλή των Αντιπροσώπων (31 Ιουλίου, 2020).
Σημειώνεται πως η πιο πάνω απόφαση “δεν επηρεάζει καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις εκ του Συντάγματος απορρέουσες εξουσίες του Γενικού Ελεγκτή για να προβαίνει σε έλεγχο του Τμήματος Φορολογίας για το εάν οι σχετικές επενδύσεις έτυχαν του κατάλληλου φορολογικού χειρισμού”, καταλήγει η ανακοίνωση.
Η Βουλή ζητά γνωματεύσεις
Γνωματεύσεις από τους νομικούς Γιώργο Νικολάου, Αχιλλέα Αιμιλιανίδη και Κρις Τριανταφυλλίδη θα ζητήσει η Βουλή των Αντιπροσώπων σε σχέση με την διαταγή παρουσίασης εγγράφου της Αστυνομίας για παράδοση από το Διευθυντή της Βουλής εγγράφων που αφορούν την κατ’ εξαίρεση παραχώρηση πολιτογράφησης σε 115 πρόσωπα, όπως δήλωσε ο Βουλευτής ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου. Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης ανέφερε ότι η σύσκεψη αρχηγών και εκπρόσωπων κομμάτων απέρριψε ομόφωνα το τελεσίγραφο της Αστυνομίας, κάνοντας λόγο για αποπροσανατολισμό από την ουσία. Για αστυνομοκρατία και εξευτελισμό των θεσμών για επικοινωνιακούς σκοπούς της Κυβέρνησης μίλησε ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων -Συνεργασίας Πολιτών Γιώργος Περδίκης.
Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ η σύσκεψη αρχηγών “έκρινε ομόφωνα ως θεσμικά και νομικά απαράδεκτο το τελεσίγραφο που έχει σταλεί από την Αστυνομία προς το Γενικό Διευθυντή της Βουλής”, είπε ο Γιώργος Λουκαΐδης. Επίσης, πρόσθεσε, «αποφασίσαμε ότι προς ενίσχυση αυτής της θέσης της Βουλής θα απευθυνθούμε σε εξωτερικούς νομικούς συμβούλους».
Την ίδια ώρα, σημείωσε ο κ. Λουκαΐδης, «να πω ότι ως ΑΚΕΛ κρίνουμε και πολιτικά απαράδεκτη την ενέργεια αυτή, δεδομένου ότι στοχεύει από πλευράς Κυβέρνησης στον αποπροσανατολισμό από την ουσία». Και η ουσία, είπε, «δεν είναι άλλη από τα σοβαρά λάθη και τις παραλείψεις που για μια ακόμη φορά έχει κάνει αυτή η Κυβέρνηση σε ότι αφορά το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων, το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, όπως ονομάζεται».
Στις δηλώσεις του ο Βουλευτής ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου ανέφερε ότι «το ζητούμενο είναι να μην αποπροσανατολίσουμε το ζήτημα». Το ζήτημα, σύμφωνα με τον ίδιο «εξακολουθεί να είναι οι μεγάλες ευθύνες κατά την εφαρμογή του προγράμματος των πολιτογραφήσεων».
Αναφορικά με το ζήτημα της διαρροής, είπε, «τουλάχιστον από πλευράς της ΕΔΕΚ όσοι από τους Βουλευτές έχουμε τα έγγραφα τα έχουμε παραδώσει, είναι στη διάθεση όλων για οποιεσδήποτε εξετάσεις ή αναλύσεις. Ό,τι θέλουν ας κάνουν». Δυστυχώς, πρόσθεσε, «φτάσαμε στο σημείο να προσπαθούμε να αποδείξουμε τα αυτονόητα». Σε ερώτηση είπε ότι πρόκειται για έγγραφα που έχουν λάβει κατά καιρούς ο ίδιος και ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος και διευκρίνισε ότι πρόκειται για απόφαση του κόμματος.
Ο κ. Ευσταθίου ανέφερε ότι «η θέση της Αστυνομίας για άμεση παράδοση εγγράφων από το Γενικό Διευθυντή της Βουλής δημιουργεί πολλαπλά ερωτήματα συνταγματικής τάξης, πολιτικής τάξης και νομικής τάξης». Αυτά θα εξεταστούν, είπε, «και η Αστυνομία θα λάβει απάντηση πολύ σύντομα».
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ είπε επίσης ότι «αυτό το οποίο θα πρέπει να διαφυλάξουμε είναι το κύρος του κοινοβουλίου, το κύρος των θεσμών, επειδή δεν μπορούμε να προχωρούμε και να αποπροσανατολίζουμε την κοινή γνώμη με το να επιρρίπτουμε ευθύνες εκεί που δεν υπάρχουν».
Ερωτηθείς πως θα χειριστεί η Βουλή τη διαταγή της Βουλής απάντησε ότι «θα εξεταστεί από πολιτικής, συνταγματικής και νομικής άποψης. Γιατί η διαταγή, τουλάχιστον προσωπικά όπως την έχω αντιληφθεί είναι και αντινομική είναι και παράνομη η διαταγή.
«Θα ζητηθούν γνωματεύσεις και ότι θα πρέπει να προστατευθεί το κύρος και δεν θα πρέπει να μετατεθούν οι ευθύνες. Οι ευθύνες και το μεγάλο ζήτημα παραμένει τα μεγάλα λάθη, οι πολλές παραλείψεις που έχουν γίνει κατά την εφαρμογή του προγράμματος πολιτογράφησης. Σε ερώτηση από που θα ζητηθούν οι γνωματεύσεις απάντησε ότι από έγκριτους νομικούς ανεξάρτητους γιατί όπως ξέρετε ο Γενικός Εισαγγελέας είναι νομικός σύμβουλος της εκτελεστικής και όχι της νομοθετικής εξουσίας.
Πρόκειται για τους νομικούς Γιώργο Νικολάου, Αχιλλέα Αιμιλιανίδη και Κρις Τριανταφυλλίδη.
Σε σχόλιο ότι στη διαταγή αναφέρεται ότι ζητούνται τα έγγραφα στη βάση του νόμου Ποινικής Δικονομίας απάντησε: «ναι, σε εύλογο χρόνο και τόπο. Αν κριθεί ότι μερικές ώρες που έχουν δοθεί στη Βουλή για να παρουσιάσει έγγραφα αποτελεί εύλογο χρόνο, τότε λυπούμαι πάρα πολύ, δημιουργούμε κακό προηγούμενο με προεκτάσεις και πολιτικές και νομικές».
Σε άλλο σχόλιο ότι φέρει και την σφραγίδα της Νομικής Υπηρεσίας το έγγραφο της Αστυνομίας, ο κ. Ευσταθίου ανέφερε ότι ο Γενικός Εισαγγελέας είναι και αυτός ένα από τα όργανα τα οποία και ελέγχονται και ελέγχουν. Με το Γενικό Εισαγγελέα κάποιος μπορεί να διαφωνεί ή να συμφωνεί, πρόσθεσε.
Εξέφρασε την θέση ότι η δήλωση χθες του Προέδρου ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου για το ζήτημα «ήταν παντελώς άκαιρη και άστοχη και είναι αυτή η οποία δημιουργεί, ακριβώς, εκ του μην όντως προβλήματα και ζητήματα». «Δεν είναι δυνατόν Βουλευτής να δαχτυλοδείχνει, λες και είναι ο κατήγορος, συναδέλφους του», είπε.
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών Γιώργος Περδίκης ανέφερε εξερχόμενος λίγο νωρίτερα από την σύσκεψη ότι «φτάσαμε σε καταστάσεις πλέον όπου για επικοινωνιακούς λόγους αυτής της κυβέρνησης εξευτελίζονται πλήρως οι θεσμοί και οι διαδικασίες, οι νόμοι και το Σύνταγμα». «Φτάσαμε στο σημείο να προειδοποιείται με φυλάκιση και βαρύ πρόστιμο ο Διευθυντής της Βουλής αν δεν επιτρέψει στην Αστυνομία να μπει στη Βουλή και να αρχίσει να ερευνά τους Βουλευτές και τα γραφεία», πρόσθεσε.
Σε ερώτηση αν υπάρχουν νομικά πλαίσια που προστατεύουν πληροφοριοδότες απάντησε ότι δεν έχει σχέση η παρούσα περίπτωση με το θέμα της προστασίας του πληροφοριοδότη, εδώ μιλάμε για την διάκριση των εξουσιών και για την παραβίαση νομοθεσιών και δεδικασμένων που έχουν να κάνουν με την ανεξαρτησία της Βουλής σε σχέση με την εκτελεστική εξουσία.
Σε ερώτηση για την απόφαση που θα πάρει η σύσκεψη αρχηγών ο κ. Περδίκης ανέφερε ότι «υπάρχει Πρόεδρος της Βουλής που εκπροσωπεί την Βουλή». Πραγματικά, πρόσθεσε, «μυρίζει πλέον αστυνομοκρατία». Σύμφωνα με τον ίδιο «σίγουρα μιλάμε για παραβίαση του Συντάγματος από την πλευρά της Αστυνομίας. Και όλα αυτά για να ντυθεί επικοινωνιακά το επιχείρημα της Κυβέρνησης ότι το μείζον πρόβλημα στην υπόθεση των “Cyprus Papers” δεν είναι η ίδια η ουσία, δηλαδή ότι δόθηκαν υπηκοότητες σε ανθρώπους που δεν έπρεπε, σε διεθνείς εγκληματίες, αλλά γιατί αυτή η πληροφορία αποκαλύφθηκε και αξιοποιήθηκε από το αραβικό πρακτορείο ειδήσεων».
«Αυτός είναι ο επικοινωνιακός σκοπός της Κυβέρνησης. Θα κάνουν φαίνεται τα πάντα, ακόμα και να παραβιάσουν το Σύνταγμα, προκειμένου να υπογραμμίσουν και ν’ ανεβάσουν αυτό το θέμα όσο μπορούν παραπάνω», είπε, προσθέτοντας «πραγματικά κρίμα».
Σε ερώτηση για το γεγονός ότι έχει ζητηθεί γνωμάτευση από το Γενικό Εισαγγελέα για το δικαίωμα έρευνας από τον Γενικό Ελεγκτή ο κ. Περδίκης απάντησε ότι «είναι η ίδια ακριβώς προσπάθεια να δώσουν ακόμα περισσότερη έμφαση σε αυτό το ζήτημα». Και είναι, πρόσθεσε, «σχήμα οξύμωρο, την ίδια ώρα που ζητούν παραβιάζοντας το Σύνταγμα, αποφάσεις Δικαστηρίων κλπ να μπουν στη Βουλή για να κάνουν έρευνα για τις διαρροές, αρνούνται στον Γενικό Ελεγκτή να πάρει στοιχεία για να κάνει έρευνα για το ουσιώδες, το πρωτεύων».
Η πρώτη ανάγνωση που έκαναν έγκριτοι νομικοί Βουλευτές είναι ότι δεν μπορεί η Αστυνομία να απαιτεί από μόνη της και χωρίς την απόφαση του Δικαστηρίου αυτή την έρευνα, είπε.
Σε άλλη ερώτηση απάντησε ότι «για μένα το πρωτεύων είναι γιατί δόθηκαν αυτές οι πολιτογραφήσεις και γιατί δεν έχουν αναιρεθεί μέχρι σήμερα ενώ έχει το δικαίωμα η Κυβέρνηση». Για το άλλο κομμάτι, αυτό της διαρροής, είπε ότι «δικαίωμα της Κυβέρνησης και της Αστυνομίας να το ερευνήσει βεβαίως, αν αυτό είναι σημαντικό».
Κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση χθες του Αβέρωφ Νεοφύτου ο κ. Περδίκης είπε ότι «εγώ δεν θα κάνω αστυνομική έρευνα. Θεωρώ όμως ότι τέτοιου είδους δηλώσεις όπως η χθεσινή του κ. Αβέρωφ αυτές ουσιαστικά υποβοηθούν παράνομες ενέργειες όπως ήταν η χθεσινή ενέργεια της Αστυνομίας».
Ελεγκτική Υπηρεσία-ΥΠΕΣ
Αν ο Γενικός Εισαγγελέας γνωματεύσει τις επόμενες ημέρες ότι το Υπουργείο Εσωτερικών δεν πρέπει ή δεν υποχρεούται να παραχωρήσει στην Ελεγκτική Υπηρεσία στοιχεία από φακέλους υποθέσεων πολιτογράφησης ξένων επενδυτών, τότε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης θα καταθέσει προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο για να κρίνει αυτό κατά πόσο πρέπει ή όχι να δοθούν τα στοιχεία για να πραγματοποιηθεί έλεγχος. Μέχρι τη γνωστοποίηση της γνωμάτευσης του Γιώργου Σαββίδη, το Υπουργείο Εσωτερικών δεν πρόκειται να δώσει άλλα στοιχεία στην Ελεγκτική Υπηρεσία.
Όπως προκύπτει από τα γεγονότα που παρατίθενται στις ανακοινώσεις που εξέδωσαν η Ελεγκτική Υπηρεσία και το Υπουργείο Εσωτερικών, αμέσως μετά τη λήψη επιστολής από την Ελεγκτική Υπηρεσία στις 24 Αυγούστου, το ΥΠΕΣ απευθύνθηκε στον Γενικό Εισαγγελέα, ζητώντας γνωμάτευση κατά πόσο πρέπει να δοθούν στον Γενικό Ελεγκτή πληροφορίες και ποιες πληροφορίες να δοθούν.
Εν αναμονή της γνωμάτευσης, ωστόσο, δόθηκαν τη Δευτέρα 31 Αυγούστου στην Ελεγκτική Υπηρεσία κατάλογος με όλες τις πολιτογραφήσεις που έγιναν μετά τον Μάιο του 2018 (χωρίς ονόματα) αλλά και αντίγραφα πέντε φακέλων συγκεκριμένων περιπτώσεων, τα οποία ζήτησε η Ελεγκτική προκειμένου να ελέγξει κάποιους συγκεκριμένους ισχυρισμούς που περιλήφθηκαν στα πολύκροτα ρεπορτάζ του Al Jazeera. Επειδή όμως επανήλθε η Ελεγκτική Υπηρεσία και ζήτησε αντίγραφα άλλων 15 φακέλων συγκεκριμένων πολιτογραφήσεων, που επίσης περιλαμβάνονται στα επίμαχα ρεπορτάζ, το υπουργείο επικαλέστηκε πλέον τη γνωμάτευση που εκκρεμεί από τον Γενικό Εισαγγελέα και ενημέρωσε ότι δεν θα δοθούν άλλα στοιχεία μέχρι να αποφανθεί ο Γιώργος Σαββίδης κατά πόσο νομιμοποιείται το Υπουργείο Εσωτερικών να συνεργαστεί με την Ελεγκτική Υπηρεσία παραχωρώντας τα στοιχεία που θα του ζητηθούν.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία, με την ανακοίνωση της, αναγνωρίζει το δικαίωμα του Υπουργείου Εσωτερικών να ζητήσει γνωμάτευση για τον περαιτέρω χειρισμό του θέματος. Και προφανώς θα θεωρήσει δικαιολογημένη την άρνηση του ΥΠΕΣ να δώσει άλλα στοιχεία για τις πολιτογραφήσεις αν ο Γενικός Εισαγγελέας γνωματεύσει ότι δεν πρέπει να δοθούν τέτοια στοιχεία. Ωστόσο, σε τέτοια περίπτωση, η Ελεγκτική Υπηρεσία καθιστά σαφές ότι «αρμόδιο για επίλυση του θέματος θα είναι το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο, με βάση το άρθρο 139 του Συντάγματος, κέκτηται αρμοδιότητα να αποφασίζει οριστικώς και αμετακλήτως σε κάθε προσφυγή που αφορά σύγκρουση ή αμφισβήτηση εξουσίας ή αρμοδιότητας εγειρομένης μεταξύ οιωνδήποτε οργάνων ή αρχών της Δημοκρατίας».
Στην ανακοίνωσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία φροντίζει να τονίσει τη σοβαρότητα που αποδίδει στο θέμα, αποκαλύπτοντας ότι «από μία εντελώς προκαταρκτική επισκόπηση των 5 φακέλων που έχουμε λάβει, προκύπτουν σοβαρά θέματα ενδεχόμενης απώλειας δημοσίων εσόδων, τα οποία η Ομάδα Ελέγχου που έχει συσταθεί θα διερευνήσει ενδελεχώς, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα τα οποία ακολουθεί η Υπηρεσία μας».
Στην ίδια ανακοίνωση η Ελεγκτική σημειώνει πως «αναμένει ότι, χωρίς άλλη καθυστέρηση, θα της επιτραπεί να προχωρήσει στον πλήρη έλεγχο και των 20 περιπτώσεων που έχει περιλάβει στο δείγμα της, ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο, από τις πράξεις και αποφάσεις της εκτελεστικής εξουσίας, υπήρξε απώλεια δημοσίων εσόδων». Προειδοποιεί δε ότι σε περίπτωση συνέχισης της άρνησης παραχώρησης των σχετικών στοιχείων, η Υπηρεσία μας θα ενημερώσει σχετικά τον Διεθνή Οργανισμό Ανώτατων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων (INTOSAI), με τον οποίο είναι ήδη σε επαφή, εδώ και 3 περίπου μήνες, για καθοδήγηση ως προς τον χειρισμό προηγούμενων συμβάντων που υπονομεύουν την ανεξαρτησία της Υπηρεσίας μας».
Σε απάντηση της ανακοίνωσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, το υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε δική του ανακοίνωση, στην οποία γίνεται λόγος για «δήθεν άρνηση του υπουργείου Εσωτερικών να παραχωρήσει αντίγραφα φακέλων πολιτογραφηθέντων προσώπων στα πλαίσια του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, του υπουργείου Εσωτερικών». Ωστόσο, η άρνηση να δοθούν περαιτέρω στοιχεία, επιβεβαιώνεται από το περιεχόμενο της ανακοίνωσης του υπουργείου. Σε αυτήν διευκρινίζονται τα ακόλουθα: «Mε τη λήψη της επιστολής του Γενικού Ελεγκτή ημερομηνίας 24ης Αυγούστου 2020, με την οποία ζητείτο η διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου στο αρχείο πολιτογραφηθέντων, το ΥΠΕΣ απευθύνθηκε στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ζητώντας γνωμάτευση κατά πόσο πρέπει και ποιες πληροφορίες να δοθούν στον Γενικό Ελεγκτή.
Υπενθυμίζουμε ότι η σύσταση της Επιτρόπου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων δεσμεύει και το ΥΠΕΣ στον τρόπο διαχείρισης ευαίσθητων πληροφοριών. Το ΥΠΕΣ επιδεικνύει απόλυτο σεβασμό στους θεσμούς του κράτους. Είμαστε σίγουροι ότι ο ίδιος σεβασμός θα επιδειχθεί και από τον ίδιο τον Γενικό Ελεγκτή εν αναμονή της γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα».
