Τουρκία: Μάρτιος- Απρίλιος 2019

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΠΟΥ ΕΓΚΥΜΟΝΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Του Αλέκου Παπαδόπουλου*

Ήδη φάνηκε ότι… επικοινωνούν. Ουδείς…αμφέβάλλε άλλωστε !! Φάνηκε ότι συνδέονται φιλικά!! Επομένως πολλά θα μπορούσαμε να ελπίζουμε από την …εξαίρετη σχέση που είχαν καλλιεργημένη ο Βαγγέλης Αποστολάκης με το Χουλουσή Ακάρ. Σχέση που έχει τις ρίζες της στην πρόσφατη περίοδο που αμφότεροι ήταν επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο πρώτος της Ελλάδος και ο έτερος της Τουρκίας. Και σήμερα κατέχουν αμφότεροι στις χώρες τους, τους αντίστοιχους υπουργικούς θώκους.
Και ενώ ο ημέτερος, ως Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων μόλις προ διμήνου, απειλούσε τους γείτονες με “εξαύλωση” αν τολμήσουν να πατήσουν το πόδι τους σε ελληνικό έδαφος. Τώρα που έβγαλε τη στολή του ναυάρχου και φόρεσε κοστούμι με γραβάτα, άλλαξε ως δια μαγείας τόνο και ύφος μάλλον δε θέλοντας να αποδώσει τούτο στην πρόσφατη επίσκεψη στην Τουρκία του Έλληνα Πρωθυπουργού, τόνισε προ ημερών ότι οι δύο χώρες επ΄ωφελεία των λαών τους…στήνουν ένα δίαυλο επικοινωνίας με στόχο να πέσει η ένταση στο Αιγαίο. Και ώ του θαύματος το είπε και έγινε!! Στο πι και φι!! Στο άψε σβήσε θα έλεγα. Και έσπευσε αμέσως να το… αποδείξει έμπρακτα ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ως να ήθελε να διακηρύξει τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, γενικά προς όλους, ότι αυτός και μόνον αυτός έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο και ενώ αρχικά προκειμένου να επιτρέψει την επαναλειτουργία τη Θεολογικής Σχολής της Χάλκης είχε περιορίσει τις απαιτήσεις του στο μιναρέ του τεμένους που θα αναγερθεί στην Αθήνα, δεν άργησε να θυμηθεί και να υπενθυμίσει την διεθνώς ανύπαρκτη γαλάζια πατρίδα του επιστρατεύοντας παράλληλα ασφαλώς ως φόβητρο, σύσσωμο το στόλο του καθώς και την αεροπορία για άλλη μια επίδειξη της τουρκικής δύναμης και υπεροπλίας.
Εν τω μεταξύ είναι γενικευμένη η εντύπωση ότι τελευταία ο Τούρκος Πρόεδρος εμφανίζεται πιο οργίλος από κάθε άλλοτε. Πιο εκνευρισμένος, πιο θυμωμένος. Και ενώ θα ήθελε εν όψει των δημοτικών εκλογών να αποδείξει την παντοδυναμία του με σεβασμό των συμμάχων του και μη, των αξιώσεων του στο μέτωπο της Συρίας, όχι μόνον η Αμερική αλλά και το Ιράν και η Ρωσία, οι πρόσφατοι σύμμαχοι του, αποσαφήνισαν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να συνηγορήσουν υπέρ αυτών. Το όραμα του Ερντογάν ήταν όχι μόνο να απομακρυνθούν από εκεί οι Κούρδοι των οποίων όμως τη συμβολή στην εξόντωση των Τζιχαντιστών ουδείς αμφισβητεί, αλλά και να σχηματίσει μια ζώνη ασφαλείας υπό τον απόλυτο έλεγχο του και όχι υπό τον έλεγχο του Σύρου Προέδρου Ασσάντ με τον οποίο ως γνωστό δεν θα ήθελε να συνεχίσει να γειτνιάζει. Ούτε της Γαλλίας, Γερμανίας, Αμερικής. Ούτε βέβαια και να υποχρεωθεί σε επόμενη φάση να αποσύρει τις δυνάμεις του από τα εδάφη της γειτονικής του χώρας, όταν θα πράξουν τούτο και οι άλλες χώρες. Και τότε, ναι τότε το μόνο που θα του έχει απομείνει για να θυμούνται και αυτός αλλά και οι διάδοχοι του ότι “μεγάλος” δεν είναι αυτός που απλά το διαλαλεί, θα είναι τα τέσσερα εκατομμύρια των Σύρων προσφύγων που ήδη δεν ξέρει τι να τους κάνει και πως να καλύψει το τεράστιο κόστος που προϋποθέτει η φιλοξενία τους, όταν μάλιστα η τουρκική οικονομία εκπέμπει επίμονα το σήμα της χρεοκοπίας και παραμένει από πολλού στην εντατική.
Παράλληλα αποτελεί πλέον γεγονός ότι η κατάσταση στο Ιράκ έχει διαμορφωθεί σε καθεστώς, παρότι δε είχε επιβληθεί με τις απειλές της η Άγκυρα όταν οι εκεί Κούρδοι επρόκειτο να αυτονομηθούν και να ορίσουν το Ερμπίλ ως πρωτεύουσα τους, το θέμα ουσιαστικά εξακολουθεί να υφίσταται και η αυτονομία να αποτελεί το αιώνιο όνειρο τους.
Φυσικά δε στις παραπάνω αιμορραγούσες εκκρεμότητες της.. πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν θα πρέπει να προστεθεί και η κυριολεκτική εμπλοκή που έχει δημιουργήσει με τις δύο υπερδυνάμεις η πολυπραγμοσύνη του σε ότι αφορά το θέμα των πυραύλων
Γενικευμένη όμως είναι σήμερα στην Τουρκία η εντύπωση ότι ο Τούρκος Πρόεδρος σε αυτήν τη φάση ενδιαφέρεται περισσότερο από κάθε τι άλλο για το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών της 31ης Μαρτίου.

Όσο δε οι απόρρητες δικές του σφιγμομετρήσεις όσο και αυτές των ιδιωτικών φορέων εμφανίζουν μειωμένα τα ποσοστά των υποψηφίων δημάρχων του Κόμματος του τόσο θεωρείται και πιθανότερο να σκηνοθετήσει οτιδήποτε στο μέτωπο της Συρίας, στην Κυπριακή ΑΟΖ ή και στο Αιγαίο που θα τον ενεφάνιζε νικητή ή έστω θα τον ισχυροποιούσε στην κρίση του λαού του και ταυτόχρονα θα αποτελούσε αιτία αναβολής των εν λόγω εκλογών.
Ενισχύεται όμως τούτο και από την αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα της οικονομικής κρίσης καθώς και ότι συνεπάγεται. Όλοι οι σχετικοί δείκτες προόδου υποχωρούν καθημερινά. Η ανεργία αποκαλύπτεται ξεκάθαρα όταν αποτείνονται χιλιάδες άνεργοι για 50-60 θέσεις στο δημόσιο, με μηνιαία αμοιβή τα 385 δολάρια που είναι και ο βασικός μισθός. ΄Όσον αφορά την ακρίβεια που ασφαλώς ουδείς μπορεί να αρνηθεί η να παραβλέψει, γιατί αλλιώς δεν θα οργάνωνε τις ρυθμιστικές λαϊκές αγορές και δε θα διαφήμιζε ο ίδιος στις δημόσιες προεκλογικές συγκεντρώσεις του τις ντομάτες, τις πιπεριές και τις μελιτζάνες δήθεν σε δελεαστικές τιμές όπου και πάλι όμως για να αγοράσει κανείς 1 κιλό ντομάτες πρέπει να στηθεί στην ουρά επί ώρες και να πληρώσει 3 λίρες για 1 κιλό ντομάτες, και 4,5 λίρες για ένα κιλό μελιτζάνες. Πρωτοβουλία όμως που δεν μπορεί να διαρκέσει επί πολύ, λόγω της μεγάλης ζημίας που προκαλεί στο δημόσιο ασφαλώς δε θα οδηγήσει σε χρεοκοπία όλους τους μικροπωλητές, τους συνοικιακούς επαγγελματίες. Παντοπωλεία, μανάβικα αλλά και σουπερμάρκετ.
Και ενώ οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης αισιοδοξούν με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων τους αποκαρδιώνει το γεγονός ότι έχουν να αντιμετωπίσουν όχι απλά τους κατά τόπους υποψήφιους του Κόμματος της εξουσίας, αλλά αυτοπροσώπως τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος με τη διπλή ιδιότητα του υπόσχεται τα πάντα εννοείται εις βάρος του δημοσίου ενώ δε επιτίθεται εναντίον όλων προστατευόμενος εκείνος από το σύνταγμα παραμένει στο απυρόβλητο.
Προ ημερών πάλι, ως παράδειγμα, υπερέβη κάθε όριο όταν υποσχέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου υποψήφιος είναι ο άλλοτε Πρωθυπουργός και ως προχθές Πρόεδρος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης Μπιναλή Γιλντιρίμ, στις νέες μητέρες, δωρεάν πρόσβαση στα μέσα μεταφοράς έως ότου το παιδί τους γίνει τεσσάρων χρόνων.
Είναι πολλά όμως τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ήδη η τουρκική οικονομία. Τεράστια τα χρέη. Τόσο του ιδιωτικού φορέα όσο και του κρατικού τα οποία σε μερικούς μήνες θα καταστούν ληξιπρόθεσμα. Μπορεί η Τουρκία να πραγματοποιούσε μέχρι τώρα πολλές εξαγωγές και να απασχολούσε τα εργατικά της χέρια, δεδομένου όμως ότι οι μηχανές κλπ. π.χ. των αυτοκινήτων εισάγονται από το εξωτερικό, με τη νέα ισοτιμία της τουρκικής λίρας, με την άνοδο του επιτοκίου των τραπεζών αλλά και τον περιορισμό των δανείοδοτήσεων παύει να παρουσιάζουν αγοραστικό ενδιαφέρον οι διαμορφωμένες με τα νέα δεδομένα τουρκικές τιμές εξαγωγής.
Αντιπολιτευόμενοι και ουδέτεροι κύκλοι παρατηρούν ομόφωνα ότι το Κόμμα της εξουσίας με επικεφαλής τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την πολυετή περίοδο αποκλειστικής διακυβέρνησης της χώρας ασχολήθηκε αποκλειστικά με έργα προθήκης με αποτέλεσμα να στερέψει η γεωργία, η κτηνοτροφία και κάθε άλλο παραγωγικός τομέας, σε σημείο, που να εισάγει σήμερα από το εξωτερικό ακόμη και το σανό.
Οι ίδιοι κύκλοι υποστηρίζουν ότι μια περαιτέρω όξυνση των Τουρκο-Αμερικανικών σχέσεων εξ αφορμής των S-400, θα κλονίσει συθέμελα την συναλλαγματική ισοτιμία της τουρκικής λίρας θα οδηγήσει δε το δολάριο στις 7,5 ίσως και στις 10 τουρκικές λίρες όπως είχε γίνει και προ έτους περίπου με το θέμα του Αμερικανού πάστορα. Και σε μια τέτοια περίπτωση, υποστηρίζουν οι ίδιοι κύκλοι η Τουρκία δεν θα έχει να αντιμετωπίσει μόνον τις Η.Π.Α. αλλά και το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη. Ούτως ή άλλως όμως και χωρίς αυτό το ενδεχόμενο οι ίδιοι κύκλοι θεωρούν αναπόφευκτη την προσφυγή της Τουρκίας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παρότι ο γαμπρός του Τούρκου Προέδρου Μπεράτ Αλμπαϊράκ ως υπουργός Οικονομικών και Χαρτοφυλακίου οραματίζετα άμεση τιθάσευση του πληθωρισμού.
Συμπερασματικά ο Μάρτιος είναι ένας μήνας ιδιαίτερα κρίσιμος για την Τουρκία, ένας μήνας που εγκυμονεί πολλές εξελίξεις ενώ υπάρχουν και κάποιοι που δεν αποκλείουν ακόμη και ένα θεοκρατικό κίνημα, υποψιαζόμενοι από την άνωθεν εντολή, όπως ο χότζας κάθε τεμένους και τα ανά την Τουρκία τεμένη ανέρχονται σε 84.000 προβεί στη συγκρότηση μιας ομάδας νέων, τουλάχιστον δεκαμελούς (84.000 Χ 10= 840.000) των οποίων όμως η αποστολή παραμένει ακαθόριστη.

*Τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν τον συγγραφέα τους