Το σκάνδαλο της (θείας;) εκδίκησης

Του  Μητροπολίτη Μπουένος Άϊρες Ιωσήφ*

«Ὁ Θεός  ἀγάπη ἐστί, καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεός ἐν αὐτῷ. Ἐν τούτῳ τετελείωται ἡ ἀγάπη μεθ᾿ ἡμῶν, ἵνα παῤῥησίαν ἔχωμεν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως, ὅτι καθὼς ἐκεῖνός ἐστι, καὶ ἡμεῖς ἐσμεν ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ. φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἀλλ᾿ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον, ὅτι ὁ φόβος κόλασιν ἔχει, ὁ δὲ φοβούμενος οὐ τετελείωται ἐν τῇ ἀγάπῃ. Ἡμεῖς ἀγαπῶμεν αὐτόν, ὅτι αὐτός πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς». Α΄Ιω. 4, 16-19

Με έκπληξη διἀβασα μεταγραφή μιας συνέντευξης της Α. Μ. του Πατριάρχη Μόσχας για το ρωσικό κανάλι Россия-1 με την ευκαιρία της πρόσφατης γιορτής των Χριστουγέννων σύμφωνα με το παλιό ημερολόγιο. Σε αυτή τη συνέντευξη ο Μακαριώτατος διαβεβαιώνει ότι «η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί τον περασμένο Ιούλιο είναι τιμωρία από τον Θεό στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την παραχώρηση του αυτοκεφαλικού τόμου στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας».

Ξαναδιαβάζω την εν λόγω πρόταση, που συνοψίζει ολόκληρη τη συνέντευξη, και η έκπληξη μετατρέπεται σε απογοήτευση και δυσφορία.

Και αναρωτιέμαι: Πώς είναι δυνατόν ο προκαθήμενος μιας τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας να έχει εκφράσει με τόση ελαφρότητα μία τέτοια κρίση; Σε ποιό μαντείο βασίζεται η ερμηνεία της πραγματικότητας από το Ρώσο προκαθήμενο, αποδίδοντάς την στη θεϊκή ενέργεια; Και τέλος, ποιά είναι η θεολογική δικαιολογία – όχι θρησκευτική, φυσικά – που δικαιολογεί τη θεία τιμωρία και εκδίκηση κατά των ανθρώπινων πράξεων, σύμφωνα με το πλαίσιο στο οποίο γίνεται ο ισχυρισμός του Πατριάρχη;

Δεν είναι δυνατόν σε αυτό το σημείο της Ιστορίας να ασχολούμαστε στην Ορθόδοξη Εκκλησία με θρησκευτικές αντιλήψεις κατά πάντα ξένες στην Παράδοση της Εκκλησίας μας. Και ακόμη περισσότερο: να διατυπώνονται τέτοιες θεολογικές εικασίες, να προσαρμόζονται και να ταυτίζονται με την πραγματικότητα την οποία ζούμε.

Η ερμηνεία της πραγματικότητας που εκφράζεται στην εν λόγω συνέντευξη είναι ακραία ακόμη και για απλό χριστιανό.

Πώς είναι δυνατόν να συσχετιστεί-ταυτοποιηθεί η ανθρώπινη βούληση με τη θεϊκή Πρόνοια, με την κρίση, με το θυμό, με τη εκδίκηση του Θεού; Προφανώς, από την άποψη μιας εξαιρετικά θεσμοποιημένης, δομημένης και κρατικοποιημένης θρησκείας, είναι δυνατόν, καθώς σε αυτό το πλαίσιο δημιουργούνται όλοι οι μηχανισμοί χειραγώγησης-παραμόρφωσης της φωτοειδούς Αποκάλυψης του Θεού, που την καθιστούν πλέον λειτουργική ως προς τα συμφέροντα και την προπαγάνδα ενός καθαρά ενδοκοσμικού θεσμού.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αυτό δεν απαντά πουθενά.

Σκανδαλίστηκα. Και λυπάμαι πολύ, καθώς πέρα από την υπάρχουσα διοικητική-θεσμική διαφονία δυο τοπικών εκκλησιών, προτάσεις και αποφάνσεις που δηλώνονται ως «ex cathedra» -όπως οι σημερινές- μπερδεύουν και σκανδαλίζουν τους απλούς πιστούς – όπως ο γράφων – που προσπαθούν μέσω της Εκκλησίας να προβάλουν το μήνυμα αγάπης, καταλλαγής και του δοξασμού του αναπλάσαντος ημάς Χριστού, για να διευκολύνουμε με τον τρόπο αυτό τη ζωή όλων των ανθρώπων, ειδικά αυτήν τήν εποχή.

Σήμερα η ανθρωπότητα ζει μια περίοδο πρωτοφανούς δοκιμασίας, ερήμωσης και αβεβαιότητας. Δεν είναι δυνατόν να διαβάζουν ή να ακούουν οι άνθρωποι, οι απλοί πιστοί τέτοιες εκρηκτικές κατηγορίες, που υποτιμούν την παράδοση της νήψεως και της προσευχής.

Αυτό που οι θρησκευτικοί managers ερμηνεύουν ως οργή, εκδίκηση και τιμωρία του Θεού, οι Ορθόδοξοι το ταυτίζουμε με την Πρόνοιά Του, που είναι η συγκατάβασή του, η δικαιοσύνη του, ως κρίση μετανοίας και φωτοειδούς αναμονής και, φυσικά, η άπειρη και ανεκλάλητη αγάπη Του για όλο τον κόσμο, για όλους τους ανθρώπους, αμαρτωλούς και αδύναμους.

ΦΩΤΟ: Ν. ΜΑΓΓΙΝΑΣ

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις θέσεις των συγγραφέων τους