Το παράνομο τυπογραφείο της αντίστασης στη Λάρισα: Με απόφαση του ΚΚΕ Θεσσαλίας

Το παράνομο τυπογραφείο της αντίστασης στη Λάρισα: Με απόφαση του ΚΚΕ Θεσσαλίας

Του Η. ΣΚΥΛΛΑΚΟΥ /ΑΠΕ-ΜΠΕ

 

H ιδέα της αντίστασης κατά τη διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής στην περιοχή της Λάρισας είχε μεγάλη ανταπόκριση. Η διάδοση της αντιστασιακής ιδέας απαιτούσε όμως εργαλεία διάδοσης και προφανώς την εκτύπωση υλικών, εφημερίδων και άλλων εντύπων που θα μετέδιδαν αποφασιστικά τα μηνύματα του αγώνα κατά των κατακτητών. Έτσι στις 7 Ιανουαρίου του 1943, με απόφαση του Γραφείου Θεσσαλίας του ΚΚΕ, ιδρύεται το πρώτο μυστικό παράνομο τυπογραφείο στην πόλη της Λάρισας.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει στο βιβλίο «Ο Αντιστασιακός Τύπος της Θεσσαλίας» ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Λάζαρος Αρσενίου, την ευθύνη για τη δημιουργία του τυπογραφείου στην πόλη της Λάρισας ανέλαβε ο Κώστας Καραγιώργης ως στέλεχος της ΕΑΜικής Αντίστασης και γραμματέας του Γραφείου Θεσσαλίας του ΚΚΕ. Το εγκατέστησε στο σπίτι επί της οδού Άνθιμου Γαζή 25, στο κέντρο της Λάρισας.

Αξίζει να σημειωθεί πως το σπίτι αυτό ήταν από τα καλύτερα της περιοχής, καθώς δεν έπαθε ζημιές από τους σεισμούς και τους βομβαρδισμούς του 1941. Το σπίτι αυτό άνηκε στην Άννα Τελειωνοπούλου, η οποία κατοικούσε με τις πέντε κόρες της, την Τούλα, τη Μαργαρίτα, τη Μαρίκα, τη Χριστίνα και την Κοραλία. Όλες οι αδελφές είχαν σπουδαία Παιδεία και μόρφωση και ήταν δοσμένες στον αντιστασιακό αγώνα. Η Κοραλία ήταν απόφοιτη της σχολής καλογραιών, καθηγήτρια Γαλλικών, η Μαρίκα ήταν τελειόφοιτη της Νομικής Αθηνών, η Χριστίνα απόφοιτη της Παιδαγωγικής Σχολής, η Τούλα φοιτήτρια Χημείας και η Μαργαρίτα είχε σπουδές στο πιάνο και στα Γαλλικά.

Σήμερα εν ζωή βρίσκεται μόνο η Μαργαρίτα Τελειωνοπούλου, ηλικίας 102 ετών, η οποία και μίλησε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων περιγράφοντας ορισμένα γεγονότα της εποχής σχετικά με τη δουλειά του τυπογραφείου. «Οι ιστορίες πολλές» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ενώ σημείωσε χαρακτηριστικά πως το σπίτι της στο οποίο ζούσε με τις αδερφές της και τη μητέρα της, έδειχνε σε πολύ καλή κατάσταση για την εποχή, ήταν ένα από τα οικήματα των εύπορων οικογενειών, βρισκόταν στο κέντρο της πόλης και σε κεντρικό δρόμο. Αυτός ήταν και ο λόγος που η παράνομη αντιστασιακή δουλειά δεν τραβούσε την προσοχή της κοινωνίας και κρατούσε μακριά τα βλέμματα ώστε να επιτευχθεί η αντιστασιακή δράση.

Το τυπογραφείο λοιπόν εγκαταστάθηκε με πλήρη μυστικότητα στο ημιυπόγειο, ενώ η πρόσβαση γινόταν από μια καταπακτή η οποία βρισκόταν στο σαλόνι του σπιτιού. Η βάση του πιεστηρίου και άλλα υλικά μεταφέρθηκαν στο σπίτι, σαν να ήταν παλιοσίδερα, ενώ οι κύλινδροι μεταφέρθηκαν στο σπίτι με ένα καροτσάκι σκεπασμένο με λαχανικά ώστε να μην δημιουργηθούν υποψίες.

«Μια φορά και καθώς οι Ιταλοί άρχισαν να έχουν υποψίες πως κάτι συμβαίνει στο σπίτι μάς έκαναν έφοδο για να δουν τι ακριβώς συμβαίνει. Η Μαρίκα (η μία αδελφή) είχε αντιληφθεί τους Ιταλούς και πρόλαβε να τακτοποιήσει το σπίτι, αλλά και να κλείσει την καταπακτή που οδηγούσε στο τυπογραφείο, μεταφέροντας μια ντουλάπα χωρίς να γίνει αντιληπτή» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Τελειωνοπούλου και σε συνέχισε: «Οι Ιταλοί άρχισαν την έρευνα αλλά δεν κατάφεραν να βρούνε τίποτα, παρά μόνο ορισμένα γράμματα της αδελφής μου Μαρίκας και την αλληλογραφία που είχε με τον εξόριστο στην Ιταλία σύζυγό της. Έτσι, οι Ιταλοί καραμπινιέροι πιστεύοντας πως τελικά δεν συμβαίνει τίποτα, αποχώρησαν χωρίς να αντιληφθούν πως σε αυτό το σπίτι, ακριβώς κάτω από τα πόδια τους, βρίσκονταν το πρώτο παράνομο αντιστασιακό τυπογραφείο της Λάρισας».

Σημειώνεται πως το αντιστασιακό τυπογραφείο της Λάρισας ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιανουάριο του 1943, ενώ εκεί εκδόθηκε και η εφημερίδα «Αλήθεια» του ΕΑΜ και άλλα έντυπα με ειδήσεις, αρθράκια κ.ά. Στο σημείο του σπιτιού όπου ήταν εγκαταστημένο το αντιστασιακό τυπογραφείο εκείνης της εποχής, σήμερα υπάρχει μια μεγάλη πολυκατοικία.

Share this post