Το Καπιτώλιο της Ιστορίας και της τέχνης
Το επιβλητικό οικοδόμημα των δύο αιώνων αντανακλά κάθε πτυχή της Αμερικής και δεν είναι η πρώτη φορά που «βλέπει» ταραχές
Ήταν ο υπομονετικός παρατηρητής της εισβολής που πραγματοποίησαν στους χώρους του οι οπαδοί του Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη Τετάρτη. Ενα επιβλητικό οικοδόμημα, επιφορτισμένο όχι μόνο να συμβολίζει την κρατική εξουσία στην Αμερική, αλλά και να αποτελεί έδρα της νομοθετικής λειτουργίας της, την οποία ασκεί το Κογκρέσο. Το Καπιτώλιο των ΗΠΑ, όμως, είχε διαγράψει ήδη μια πορεία δύο αιώνων, που μοιάζει να αντανακλά σχεδόν κάθε πτυχή της ιστορίας της χώρας. Η περιοχή όπου κτίστηκε επελέγη το 1791 από τον ίδιο τον Τζορτζ Ουάσιγκτον. Ο αρχιτέκτονας που ανέλαβε τον σχεδιασμό του, ο Γάλλος Πιερ Σαρλ Λ’ Ενφάντ, θέλησε να το τοποθετήσει στον παρακείμενο λόφο Τζένκινς, γιατί κατά τη γνώμη του έμοιαζε με «ένα βάθρο που περιμένει το μνημείο του». Ωστόσο, ο Λ’ Ενφάντ αρνιόταν να παρουσιάσει στην αρμόδια κυβερνητική επιτροπή τα σχέδια του κτιρίου (υποστηρίζοντας πως τα είχε απλώς στο μυαλό του) και τελικά απομακρύνθηκε. Στον διαγωνισμό που ακολούθησε, καμία πρόταση δεν άρεσε στους υπευθύνους. Μέχρι που τον Οκτώβριο του 1792, ένα γιατρός ονόματι Γουίλιαμ Θόρντον υπέβαλε εκπρόθεσμα το δικό του σχέδιο, το οποίο απεικόνιζε ένα κτίσμα με τρία τμήματα και ένα χαμηλό θόλο στη μέση. Ικανοποιημένος, ο Ουάσιγκτον είδε στο σχέδιο του Θόρντον «αίγλη, λιτότητα και άνεση».
Η κατασκευή του ωστόσο είχε σκαμπανεβάσματα. Η δυσκολία μεταφοράς υλικών από τη Βιρτζίνια είχε ως αποτέλεσμα, το 1796, να έχει ανεγερθεί μόνο η βόρεια πτέρυγα του Καπιτωλίου, χωρίς περαιτέρω πρόβλεψη. Η επανεκκίνηση των εργασιών το 1803 έγινε υπό τον αρχιτέκτονα Μπέντζαμιν Χένρι Λατρόμπ, όμως ο πόλεμος με τους Βρετανούς το 1812 (και ειδικά η πυρκαγιά που έβαλαν στο κτίριο το 1814) άφησε όρθιο αυτό που ο αρχιτέκτονας θα χαρακτήριζε ως «μεγαλόπρεπο ερείπιο». Τελικά ο Λατρόμπ αντικαταστάθηκε επίσης λόγω ασυνεπειών από τον Τσαρλς Μπούλφιντς, υπό τον οποίο εγκαταστάθηκε το 1826 ο πρώτος, χάλκινος, θόλος του Καπιτωλίου. Το 1850, η ένταξη νέων πολιτειών στην ομοσπονδία κατέστησε αναγκαία την επέκταση του κτιρίου, την οποία ανέλαβε ο Τόμας Γουόλτερ: ο μεγαλύτερος θόλος που απαιτούσαν οι νέες διαστάσεις του Καπιτωλίου, τοποθετήθηκε το 1855. Το 1891 ολοκληρώθηκαν τα μαρμάρινα αίθρια, το 1958 προστέθηκε η ανατολική στοά, ενώ η τελευταία μεγάλη παρέμβαση, το κέντρο επισκεπτών, έγινε το 2008.
Όλα αυτά τα χρόνια, οι κάθε λογής βιαιοπραγίες δεν ήταν ασυνήθεις στους χώρους του Καπιτωλίου. Ενδεικτικά, το 1835 ένας παράφρων Βρετανός επιχείρησε να δολοφονήσει τον πρόεδρο Αντριου Τζάκσον, ενώ το 1856, ένα μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων ξυλοκόπησε έναν γερουσιαστή γιατί είχε εκφωνήσει λόγο κατά της δουλείας. Το 1915, ένας πρώην καθηγητής του Χάρβαρντ τοποθέτησε δυναμίτη διαμαρτυρόμενος για την οικονομική υποστήριξη της Αμερικής προς την Αγγλία στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και το 1954, Πορτορικανοί εθνικιστές εισέβαλαν και άρχισαν να πυροβολούν αδιακρίτως. Το 1971 πραγματοποίησαν βομβιστική επίθεση οι περιβόητοι Weather Underground, το 1998 ένας οπλισμένος άνδρας σκότωσε δύο αστυνομικούς, ενώ το 2001, ένα από τα αεροπλάνα της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου είχε στόχο το Καπιτώλιο αλλά καταρρίφθηκε από τους επιβάτες. Το 2016, ένας οπλισμένος άνδρας, που στο παρελθόν είχε αυτοχαρακτηριστεί «προφήτης του Θεού», επιχείρησε να εισβάλει στο κέντρο επισκεπτών, ανεπιτυχώς.
Η μεγαλύτερη αντίθεση με όλα τα παραπάνω ίσως δεν προκύπτει μόνον από την εικόνα ενός νομοθετικού σώματος (της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας, που συναποτελούν το Κογκρέσο των ΗΠΑ), το οποίο συσκέπτεται, νομοθετεί, επικυρώνει αποτελέσματα εκλογών. Ισως προκύπτει και από κάτι που οι πιο παρατηρητικοί μπορεί να πρόσεξαν αυτές τις ημέρες: απηχώντας την αμερικανική εκδοχή του διεθνούς νεοκλασικισμού, το Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον είναι διακοσμημένο με τα απαραίτητα για ένα κυβερνητικό κτίριο έργα τέχνης. Σε αυτά περιλαμβάνονται πίνακες με σημαντικούς νομοθέτες της Ιστορίας (τον Χαμουραμπί, τον Μωυσή, τον Σόλωνα και τον Λυκούργο, τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή, τον Ούγκο Γκρότιους κ.ά., που εκτίθενται στην αίθουσα της Βουλής των Αντιπροσώπων), αλλά και αγάλματα, όπως εκείνο που απεικονίζει τη μούσα Κλειώ και βρίσκεται στην αίθουσα εθνικών αγαλμάτων.
Περίοπτη θέση στη συλλογή του Καπιτωλίου κατέχουν τα έργα που φιλοτέχνησε ο Ελληνοϊταλός Κωνσταντίνος Μπρουμίδης (1805-1880) και ιδιαίτερα η τοιχογραφία «Η αποθέωση του Τζορτζ Ουάσιγκτον» που κοσμεί τον επιβλητικό θόλο του κτιρίου. Γιος του Σταύρου Μπρουμίδη από τα Φιλιατρά, ο οποίος στα τέλη του 18ου αιώνα έφυγε για την Ιταλία κυνηγημένος από τους Τούρκους και εγκαταστάθηκε στη Ρώμη, όπου παντρεύτηκε την Ιταλίδα Αννα Μπιανκίνι, ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης έδειξε από νωρίς το ταλέντο του, εργάστηκε στο Βατικανό, μέχρι που μετανάστευσε στην Αμερική. Στο Καπιτώλιο δούλεψε 25 χρόνια. Εκτός από τον θόλο, ζωγράφισε και τους λεγόμενους «Brumidi Corridors», που απεικονίζουν σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα της ιστορίας των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Μπρουμίδη, ορισμένες θέσεις έμειναν κενές, προκειμένου να συμπληρωθούν από όσα θα συνέβαιναν στο μέλλον.
*ΠΗΓΗ : “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” Αθηνών
