Θυρανοίξια στον Άγιο Γεώργιο Πύλης Ανδριανουπόλεως στην Πόλη.

Τελέστηκαν σήμερα με αγιασμό από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο, τα Θυρανοίξια του ιστορικού ναού Αγίου Γεωργίου στην Πύλη Ανδριανουπόλεως (Edirnekapı), ο οποίος  ανακαινίστηκε εκ βάθρων από την Γενική Διεύθυνση Βακουφίων (ΓΔΒ) της Τουρκίας. . Μετά τα Θυρανοίξια ο Οικουμενικός χοροστάτησε στην πρώτη Θεία Λειτουργία, στην οποία παρέστησαν Ιεράρχες του Θρόνου, Άρχοντες Οφικιάλιοι της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, ο δρ . Αντνάν Ερτέμ, Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων, που εδρεύει στην Άγκυρα, και πλήθος πιστών από την Πόλη και το εξωτερικό.
Η Πύλη της Ανδριανουπόλεως στα Θεοδοσιανά τείχη βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο μεταξύ του έκτου και του έβδομου λόφου της Κωνσταντινούπολης . Σύμφωνα με το Σκαρλάτο Βυζάντιο επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ονομαζόταν Πύλη του Πολυάνδρου ή Πύλη του Μυρίανδρου και Πύλη Χαρισίου. Οι δύο πρώτες ονομασίες αποδίδονται στο πολυσύχναστο της τοποθεσίας της πύλης, η οποία βρισκόταν στη μέση οδό που οδηγούσε στο κέντρο της πόλης και άρα σε σημείο απ’ όπου «μυριάδες» ανθρώπων περνούσαν καθημερινά. Η ονομασία Edirnekapı δόθηκε στην Πύλη και τη γύρω περιοχή μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, λόγω του ότι από εδώ ξεκινούσε ο δρόμος που οδηγούσε στην Αδριανούπολη (Edirne στα τουρκικά ). Η συγκεκριμένη πύλη είχε ιδιαίτερη σημασία και σπουδαιότητα για τους Οθωμανούς, καθώς σύμφωνα με την παράδοση από εδώ μπήκε ο σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής στην πόλη, ενώ λέγεται ότι σε αυτή έπεσε ο σύντροφος του προφήτη Μωάμεθ Ebû Εyup el-Ensârî κατά την πολιορκία της πόλης από τους Άραβες το 674. Σε ανάμνηση ίσως αυτών των δύο γεγονότων, κατά τη στέψη τους και την παραλαβή του σπαθιού του Ebû Εyup el-Ensârî οι νέοι σουλτάνοι εισέρχονταν στην Πόλη από αυτή την πύλη. Από την Πύλη περνούσε ο δρόμος, που οδηγούσε στον ιερό για τους μουσουλμάνους χώρο του Εyup.

Το όνομα «Edirne» αποτελεί παραφθορά του Αδριανού (πόλη), «Αντρινού».
Μαζί με την εκκλησία ανακαινίστηκε το σχολείο και η οικία του ιερέα. Σε έναν από τους ανακαινισμένους χώρους θα στεγαστεί ο “Σύλλογος Μουσικοφίλων Πέρα”, που σήμερα βρίσκεται στα Χρυσοβέργεια στο Ταξίμ, ενώ θα γίνονται και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες. Ο  ναός ήταν   “mazbut”,  κατειλημμένος. Στην κυριολεξία όμως η λέξη “mazbut”,  σημαίνει καταπατημένος.

Η περιοχή Edirnekapı αποτέλεσε μια από τις πρώτες συνοικίες με μουσουλμανικό πληθυσμό στην Κωνσταντινούπολη μετά την Άλωση, κάτι που φαίνεται και από το πλήθος των θρησκευτικών χώρων (τζαμιά, μεντρεσέδες, τεκέδες). Το σημαντικότερο από αυτά είναι το τζαμί που φιλοτεχνήθηκε στη διάρκεια της βασιλείας του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1520-1566) προς τιμήν της κόρης του Μιχριμάχ, η οποία δάνεισε και το όνομά της στο τζαμί.

Μετά από την αποχώρηση και των τελευταίων Ρωμιών από την περιοχή στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο ναός, όπως και κάποιοι άλλοι ακόμα στην Πόλη, πέρασε στην διαχείριση του κράτους και της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων.
Το τζαμί της Μιχριμάχ είναι χτισμένο στο ψηλότερο σημείο των χερσαίων τειχών και όλης της παλαιάς Πόλης. Για να χτιστεί εκεί απομακρύνθηκε και γκρεμίστηκε το 1555 η έως τότε μονή του Αγίου Γεωργίου, που βρισκόταν εκεί. Λίγα χρόνια αργότερα, δόθηκε η άδεια να χτιστεί νέος ναός του Αγίου Γεωργίου, πολύ κοντά στον παλιό. Αυτός ο ναός, όπως άλλαξε και ανακαινίστηκε μέσα στους αιώνες που πέρασαν , είναι αυτός που ανακαινίστηκε .

Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά του ναού του Αγίου Γεωργίου , ο οποίος έγινε αργότερα ενοριακός, ήταν οι 4 γρανιτένιοι κίονες που συγκρατούσαν τον τρούλο και οι οποίοι είχαν μεταφέρθηκαν από το ναό του Προδρόμου που υπήρχε παλαιότερα στο Μακρυχώρι. Το κτήριο του ναού επισκευάστηκε το 1726, αλλά κάηκε σε πυρκαγιά του 1730 και ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων το 1836. Στη νότια πλευρά του ναού, συνεχόμενο με το αριστερό κλίτος, υπάρχει θολωτό αγίασμα του Αγίου Βασιλείου, κατάλοιπο βυζαντινής κινστέρνας.

Η ελληνορθόδοξη κοινότητα της Edirnekapı ήταν πολυπληθής και εκτεινόταν άλλοτε μέχρι τις παρακείμενες ενορίες του Τεκφούρ Σαράι και Αραμπατζή Μεϊντάν, ενώ δυτικά γειτόνευε με τον Άγιο Δημήτριο της ενορίας Σαρμασίκι.

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

Στο τέλος της σημερινής Θείας Λειτουργίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε στις ποικίλες δυσκολίες με τις οποίες κατά το παρελθόν βρέθηκε αντιμέτωπη η Ρωμηοσύνη και στις επιδράσεις που αυτές είχαν στην λειτουργία των Κοινοτήτων της.

«Και εν μέσω ιστορικού χειμώνος, έπνευσεν ο άνεμος του θανάτου, απονεκρώνοντας τα τίμια αυτά τμήματα της ρωμηοσύνης μας από την εποπτείαν μας, την διοίκησιν και την διαχείρισίν των. Αυτό συνέβη και με τούτον εδώ τον ιστορικώτατον Ναόν του Αγίου Γεωργίου της Πύλης της Αδριανουπόλεως», είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης και πρόσθεσε: «Εις την άλλοτε πολυπληθή Ρωμαίηκην Κοινότητα της περιοχής εισήλθεν αυθαιρέτως και παρά πάσαν έννοιαν δικαίου, ο νόμος διά να την αποσπάση ως mazbut, δηλαδή κατειλημμένην, από την διοίκησιν και την διαχείρισιν της Ομογενείας μας. Όμως, ημείς, δεν επαύσαμε ποτέ ως Γένος να ελπίζωμεν, να αγωνιζώμεθα, να παραμένωμεν αμετακίνητοι εις το καθήκον της ζωής και εις το χρέος της Ιστορίας, διεκδικούντες τίποτε περισσότερον του δικαίου και του δικαιώματός μας να ζώμεν και να διάγωμεν εντός μιάς Δημοκρατίας ως ισότιμοι πολίται, έχοντες το δικαίωμα του διαχειρίζεσθαι τα υπό των προγόνων ημών κληροδοτηθέντα, από αΰλων παραδόσεων μέχρι και υλικών κτισμάτων».

Αναφερόμενος στην απόφαση της Γενικής Διευθύνσεως Βακουφίων να προχωρήσει στην ανακαίνιση του Ιερού αυτού Ναού ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε ότι αυτή ανακούφισε μερικώς τον πόνο που προκάλεσαν γεγονότα του παρελθόντος. Για τον λόγο αυτό εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς την Κυβέρνηση και την Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, ιδιαιτέρως δε προς τον επί κεφαλής της, δρ. Αντνάν Ερτέμ, αλλά και τους συνεργάτες του, οι οποίοι με ειλικρινές ενδιαφέρον, όπως είπε ο Πατριάρχης, εργάστηκαν για την ανακαίνιση του ναού. Επεσήμανε δε, ότι η εν λόγω Διεύθυνση από την πρώτη στιγμή ζήτησε την συνδρομή του Οικουμενικού Πατριαρχείου το οποίο και την παρείχε, αναθέτοντας την σχετική ευθύνη στο δραστήριο μέλος της Ομογένειας και Οφφικιάλιο της ΜτΧΕ κ.Παντελεήμονα Βίγκα.

«Πλέον, εις τον τόπον του υπό του χρόνου και των ιστορικών συγκυριών φθαρέντος ιερού ναού ευρίσκεται μετά παρέλευσιν τριών ετών ένα ανακαινισμένον Θυσιαστήριον, όπου ανάπτεται το πυρ της Θεότητος και πάλιν «καθαίρον της αμαρτίας την ύλην και εμπιπρών παθών τας ακάνθας» […] Ήλθαμε μετά τον ανακαινισμό διά να επικαλεσθώμεν την Χάριν του Θεού, να σφουγγίσωμεν αίματα και ιδρώτας από το παρελθόν, να ασπασθώμεν τα έργα και τας ημέρας των πολυφιλήτων Πατέρων μας, να αναστήσωμεν το λαμπρόν πνευματικώς παρελθόν, αλλά και να δημιουργήσωμεν με ελπίδα και αισιοδοξίαν το μέλλον. Διότι παρελθόν δίχως μέλλον δεν νοείται εις την Ορθόδοξον πίστιν μας. Δεν είμεθα στατικοί αλλά μένομεν εκστατικοί εμπρός εις τας εκπλήξεις και τας δωρεάς του Θεού», σημείωσε ο κ. Βαρθολομαίος.

Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανακοίνωσε ότι τοποθετεί «ως Προεστώτα, από μέρους και εξ ονόματος ημών, του Ιερού τούτου σεμνώματος, τον νέον Πνευματικόν (δηλαδή εξομολόγον) της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως Θεοφιλέστατον Επίσκοπον Ερυθρών κ. Κύριλλον, αδελφόν δοκιμασθέντα επαρκώς εις την ποιμαντικήν του σύνεσιν, εγνωσμένον διά την ανιδιοτελή αγάπην του προς το ποίμνιον του Χριστού, ειρηνοποιόν, φιλακόλουθον και αφωσιωμένον όσον ολίγοι εις τα ιδανικά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Πατριάρχου του, ώστε με τα κοσμούντα αυτόν χαρίσματα να διακονήση και εις το Θυσιαστήριον αυτό την λατρείαν του αληθινού Θεού, προς ωφέλειαν του Χριστεπωνύμου πληρώματος, ανεξαρτήτως φυλετικών διακρίσεων και πολιτισμικών καταβολών, όπως άλλωστε έπραξεν εις πάσαν ανατεθείσαν αυτώ διακονίαν». (σ.σ Από το 2013 και μέχρι τον Οκτώβριο φέτος ο κ. Κύριλλος εργάστηκε για την ανασύσταση της Ορθόδοξης Κοινότητας Σμύρνης).

Ο κ. Βαρθολομαίος τόνισε ότι η Μητέρα Εκκλησία δεν θα παύσει ποτέ να αγωνίζεται και να προσεύχεται για την απόδοση της δικαιοσύνης στις αδικίες του παρελθόντος.

«“Αύτη η ημέρα ην εποίησεν ο Κύριος, αγαλλιασώμεθα και ευφρανθώμεν εν αυτή”, υποσχόμενοι άπαντες οι την Μητέρα Εκκλησίαν διακονούντες, και τα ιδανικά του ευσεβεστάτου ημών Γένους υπηρετούντες, ότι δεν θα παύσωμεν να αγωνιζώμεθα και να προσκαρτερώμεν και να προσευχώμεθα διά την απόδοσιν της πλήρους κατ’ άνθρωπον δικαιοσύνης εις τας αδικίας του παρελθόντος, ποιούντες χρήσιν παντός παρεχομένου ημίν ενδίκου και εντίμου μέσου», κατέληξε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΘΥΡΑΝΟΙΞΙΩΝ: Ν. ΜΑΓΓΙΝΑΣ