Τελευταίος αποχαιρετισμός σε ένα υπέροχο Βυζαντινό Ρωμιό
Του Αλέξη Αλεξανδρή
Πρέσβυ ε.τ.
Συγκλονισμένος και συντετριμμένος με την τραγική είδηση του πρόωρου θανάτου του αγαπητού μου φίλου Νίκου αποφάσισα να αποτυπώσω σε ένα κείμενο το τόσα πολλά προσόντα του, τα επιτεύγματα του, τη χαρισματική του προσωπικότητα, τη γνήσια ρωμέικη του ψυχή, την αφειδώλευτη πίστη του στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και την υιική του αφοσίωση στον Πνευματικό μας Ηγέτη. Και μπορεί να γράψει κανείς ατελείωτες σελίδες για το εκλεκτό τέκνο της Πόλης, το Νίκο Μαγγίνα, που μέσα από τον κρυστάλλινο φωτογραφικό του φακό και τη γλαφυρή αρθρογραφία του λειτούργησε, τα τελευταία τριάντα και πλέον έτη, ως σύγχρονος χρονογράφος της ιστορίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ρωμιοσύνης της Πόλης.
Έχοντας, ωστόσο, υπόψη τη σεμνότητα και μετριοφροσύνη που τον διέκριναν γνωρίζω ότι οι έπαινοι και οι εγκωμιάσεις δεν θα συγκινούσαν τον γνήσιο και ακαταπόνητο θιασώτη του Οικουμενικού Θρόνου και της Πολίτικης Ρωμιοσύνης. Είμαι σίγουρος ότι αν διάβαζε ένα κείμενο μου με εκθειασμούς για τα κατορθώματα του δεν θα τον έβρισκε σύμφωνο και με μια δόση αμηχανίας αλλά και με το γνωστό πηγαίο του χιούμορ θα υποβάθμιζε τα γραφόμενα μου. Από την άλλη πλευρά, νομίζω ότι θα έτεινε ευήκοον ους αν απαριθμούσα μερικούς από τους βασικούς στόχους που είχε θέσει στη ζωή του, όπως, πρωτίστως, η αναβάθμιση των τρόπων προβολής του πολυσχιδούς έργου του Οικουμενικού μας Πατριάρχη που ως άμεσος του συνεργάτης πάσχισε νυχθημερόν, με ζήλο και αυταπάρνηση, να αναδείξει. Υπό το ίδιο πρίσμα, θα ήταν πρόθυμος να συζητήσει σε βάθος τις πολλαπλές προσπάθειες και υποδείξεις του για την αναζωογόνηση της Ρωμιοσύνης της Κωνσταντινούπολης, Ίμβρου και Τενέδου. Το πώς συμμετείχε ενεργά στην εγκαθίδρυση στο Φανάρι ενός κλίματος εξωστρέφειας που εγκαινίασε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κκ. Βαρθολομαίος από το 1991 και μετά.
Ένα άλλο θέμα που τον συνάρπαζε ήταν ο αγώνας του υπέρ της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης στην Ελλάδα και τον απόδημο χώρο σχετικά με την κομβική, αν όχι υπαρξιακή, σημασία του Φαναρίου και της Πόλης για την μελλοντική πορεία του ελληνισμού. Αν και πολύ ταπεινός και ανιδιοτελής σαν χαρακτήρας, ίσως θα δεχόταν την πεποίθηση μου ότι στην πράξη λειτούργησε ως πρεσβευτής της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και ως πιστό τέκνο της πρόβαλε urbi et orbi, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του αλλά με σθένος και αποφασιστικότητα, το οικουμενικό μήνυμα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Στο ίδιο μήκος κύματος μάλλον θα συμφωνούσε με την διαπίστωση μου ότι δαπάνησε χρόνο και δυνάμεις, κυρίως μέσα από τα κείμενα του, να πείσει τουλάχιστον τη δημοκρατικά σκεπτόμενη μερίδα της τουρκικής κοινής γνώμης ότι η πολιτική περιθωριοποίησης του Φαναρίου και της ελληνορθόδοξης μειονότητας υπήρξε ατελέσφορη και καταστροφική που μόνο ζημιά προκάλεσε στη διεθνή εικόνα και τον κοινωνικό ιστό της Τουρκίας. Ένας αγώνας που είχε απήχηση καθώς πολλοί Τούρκοι διανοούμενοι, φοιτητές πανεπιστημίων, δημοσιογράφοι αλλά και απλοί πολίτες αναγνωρίζουν και σέβονται την προσωπικότητα, την τέχνη και τη δράση του.
Τέλος θα αναφερθώ σε ένα θέμα που συχνά αποτελούσε κεντρικό σημείο των συζητήσεων μας – η συγκέντρωση, έκδοση, προβολή, αξιοποίηση και εύκολη πρόσβαση του μοναδικού φωτογραφικού του αρχείου και των εκατοντάδων δημοσιευμάτων του της τελευταίας τριακονταετίας. Συμφωνούσε μαζί μου ότι παρά το γεγονός ότι έχει ήδη εκδοθεί τμηματικά μέρος του ανεκτίμητου υλικού του, απομένει η συνολική και ολοκληρωμένη δημοσίευση του έργου του σε ένα ή περισσότερους τόμους, με επεξηγηματικά κείμενα και σημειώσεις. Είχε κάνει σοβαρά βήματα προς την εκπλήρωση του έργου αυτού ιδίως καθώς εισερχόμαστε στο επετειακό έτος των τριάντα ετών πατριαρχείας του κκ. Βαρθολομαίου. Αυτή είναι η παρακαταθήκη που αφήνει σε εμάς και πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να την προβάλλουμε και να την διαιωνίσουμε τιμώντας το έργο και την συνεισφορά του στο Γένος. Προς επίτευξη του σκοπού αυτού θα μπορούσαμε να συζητήσουμε διάφορους τρόπους και υπάρχουν ήδη διάφορες ιδέες και σκέψεις. Aς επεξεργαστούμε τις προτάσεις αυτές και εν ευθέτω χρόνω ας καταλήξουμε στον ενδεδειγμένο τρόπο ανάδειξης του πολύτιμου έργου του μοναδικού μας συμπολίτη ο οποίος θα ενσαρκώνει για πάντα τη ρωμέικη ψυχή, το φαναριώτικο ήθος και τη βυζαντινή του μεγαλοπρέπεια.
Σε προσωπικό επίπεδο θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στον ακαταπόνητο Νίκο που με τίμησε με την φιλία του. Ιδίως κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο Γενικό Προξενείο από το 2003 έως το 2008, όταν αναπτύξαμε μια αδελφική φιλία. Οι εύστοχες συμβουλές, η σοφία και οι γνώσεις του με βοήθησαν πολύ στην εκπλήρωση των καθηκόντων μου. Η φιλία αυτή δεν περιοριζόταν στο επαγγελματικό αλλά επεκτεινόταν και σε προσωπικό επίπεδο, καθώς μοιραζόμασταν τις ίδιες ουσιώδεις αρχές – την πίστη μας για το μέλλον της ομογένειας, το μεγαλείο του Φαναρίου και την υιική αγάπη για τον Ποιμενάρχη μας.
ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ Η ΜΝΗΜΗ
*ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο μακαριστός Ν. Μαγγίνας (δ) και ο Κωνσταντινουπολίτης φίλος του, πρέσβυς ε.τ. Αλέξης Αλεξανδρής(α)