Τα παλαιά στερεότυπα ότι «για όλα φταίνε οι Κύπριοι».

Του Νίκου Μελέτη*

Τον κίνδυνο να βρεθεί διχασμένο το μέτωπο Αθήνας-Λευκωσίας μπροστά στην πρωτόγνωρη και ζωτικής σημασίας κρίση που προδιαγράφει η τουρκική αναθεωρητική πολιτική στην περιοχή, δημιουργεί η ανακύκλωση παλαιών στερεότυπων ότι «για όλα φταίνε οι Κύπριοι».

Και η επίσκεψη σήμερα του Νίκου Δένδια στην Λευκωσία και οι συνομιλίες με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και τον Νίκο Χριστοδουλίδη δίνουν την ευκαιρία να δοθεί απάντηση και να διαλυθεί κάθε σκιά.

Προσφάτως μάλιστα υπήρξαν και δημοσιεύματα από συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο, ότι η τελευταία κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις προκλήθηκε από την «μη αξιόπιστη» στάση της Ελλάδας να συνάψει την Συμφωνία με την Αίγυπτο, ενώ επρόκειτο να γίνουν διερευνητικές επαφές.

Είναι η ίδια λογική εξωραϊσμού της Τουρκίας και αυτοενοχοποίησης της Ελλάδας, καθώς στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν διαβλέπουν ότι η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας δεν είναι αντανακλαστική σε ελληνικές κινήσεις αλλά είναι στρατηγική επιλογή και συγχρόνως θεωρούν ότι επειδή η Τουρκία απλώς ανέβαλε την υλοποίηση μιας παράνομης NAVTEX, η Ελλάδα σαν αντάλλαγμα έπρεπε να αναστείλει επ αόριστον την άσκηση κρίσιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων της.

• Σε ότι αφορά στην ενοχοποίηση της Κύπρου, το ιδεολόγημα αυτό έχει τις ρίζες του αρκετές δεκαετίες πριν όταν η δεύτερη φάση του ξεριζωμού του Ελληνισμού από την Τουρκία το 1964 αποδόθηκε στα γεγονότα της Κύπρου και στην προσπάθεια του Μακάριου για αλλαγή του Συντάγματος και όχι στην πραγματική αιτία, στην απόφαση δηλαδή της Τουρκίας η οποία εφαρμόσθηκε σταδιακά ήδη από την δεκαετία του ’50 (και κορυφαία στιγμή το πογκρόμ του 1955) για την εξαφάνιση των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τένεδου.

Έτσι κυρίως μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν στο οποίο η τότε πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα είχε επενδύσει πολιτικά (αφού το κόστος θα το κατέβαλλε η κυπριακή ηγεσία και ο κυπριακός ελληνισμός), άφησε ανοικτούς λογαριασμούς των υποστηρικτών του Σχεδίου και ότι αυτό αντιπροσώπευε τότε, με την Κύπρο και τον κυπριακό ελληνισμό.

Δεν συγχώρησαν μάλιστα στον Τάσο Παπαδόπουλο ότι όχι μόνο τίναξε στον αέρα το δημοψήφισμα με την δημόσια αντίθεση του στο Σχέδιο Ανάν, αλλά και επειδή έβαλε τις βάσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Κύπρου με τις γειτονικές χώρες και άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων με την αδειοδότηση ερευνών σε περιοχές της ΑΟΖ της Κύπρου που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της κυπριακής Δημοκρατίας. Μια πολιτική που ακολούθησε και ο Δ. Χριστόφιας και ο Ν. Αναστασιάδης, με τους τελευταίους μάλιστα να υποβάλουν συγκεκριμένες προτάσεις για τον διαμοιρασμό των όποιων εσόδων , με την τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Σύμφωνα με τον κ. Τσαβούσογλου, όπως το δήλωσε ενώπιον του Ζ. Μπορέλ στην επίσκεψη του στην Άγκυρα, η «βάση των προβλημάτων» είναι ακριβώς αυτές οι ενέργειες των Ελληνοκυπρίων και την άποψη αυτή συμμερίζονται ορισμένοι στην Αθήνα.

Και η επωδός είναι: «μας έμπλεξαν οι Κύπριοι». Λες και τα ελληνοτουρκικά προβλήματα άρχισαν όταν η Κύπρος οριοθέτησε τα Οικόπεδα της ΑΟΖ της, η ότι τα προβλήματα με την Τουρκία θα σταματήσουν αν αυτομάτως αύριο η Κύπρος παραιτούνταν από την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της στην ΑΟΖ.

Δυστυχώς με τέτοιες προσεγγίσεις, που άλλοτε ακούγονται από σχολιαστές που έχουν πραγματική αγωνία για τα Ελληνοτουρκικά, αλλά και από αρκετούς που έχουν ακόμη και επαγγελματικά ενδιαφέροντα και συμφέροντα στο πολιτικό σκηνικό της Κύπρου, απλώς εξωραΐζεται η Τουρκία και ο κ. Ερντογάν και μέσω της γνωστής διαδικασίας του αυτομαστιγώματος, ενισχύουμε την διπλωματική και πολιτική θέση της Τουρκίας.

• Η Τουρκία προφανώς δεν έφθασε να εμπλακεί στρατιωτικά στην Λιβύη, να οριοθετήσει με την κυβέρνηση Σάρατζ θαλάσσιες ζώνες έξω από την Κρήτη και την Ρόδο, δεν απειλεί την Γαλλία προκειμένου απερίσπαστα να μεταφέρει όπλα στην Λιβύη, δεν συγκρούεται με την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Εμιράτα, επειδή η Κυπριακή Δημοκρατία αδειοδότησε Οικόπεδα στην ΑΟΖ της.

Η Τουρκία δεν στράφηκε εναντίον της Ελλάδας ούτε ανακάλυψε τις διαφορές στο Αιγαίο και στο Καστελόριζο όταν έφθανε το πρώτο ερευνητικό της Noble Energy η της TOTAL στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Ο τουρκικός αναθεωρητισμός κτίζεται μεθοδικά την τελευταίας 45ετια με κορυφαία γεγονότα το επεισόδιο των Ιμίων και τις «γκρίζες ζώνες» και το Τουρκολυβικό Μνημόνιο. Δύσκολα μπορεί να ισχυρισθεί κανείς ότι αυτή η πολιτική προκλήθηκε ως αντίδραση στην οριοθέτηση της κυπριακής ΑΟΖ.

Η Άγκυρα προφανώς επιδιώκει δια των εκβιασμών και του casus belli, να μην επιτρέψει σε Ελλάδα και Κύπρο να ασκήσουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τους. Ειδικά για την Κύπρο μάλιστα με πρωτοφανή προκλητικό και πειρατικό τρόπο η Τουρκία «απαγορεύει» να ασκηθούν δικαιώματα επι της ΑΟΖ ακόμη και στο νότιο τμήμα του νησιού.

Ο λόγος προφανώς και δεν είναι τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, τα οποία καταπατώνται επίσης όπως των Ελληνοκυπρίων με την αξίωση της Τουρκίας για περιορισμό των θαλασσίων ζωνών της Κύπρου δυτικά του νησιού στα χωρικά της ύδατα των 12 ν.μ. με όλη την κυπριακή ΑΟΖ να μετατρέπεται έτσι σε τουρκική.

Και πράγματι ουδείς πιστεύει ότι εάν αύριο η κυπριακή ηγεσία δηλώσει ότι παραιτείται των δικαιωμάτων της επί της ΑΟΖ του νησιού, ότι την επομένη η Τουρκία θα προχωρούσε σε άρση του casus belli, θα αναγνώριζε την ελληνική κυριαρχία επί όλων των νησιών του Αιγαίου και θα καταργούσε το Τουρκολυβικό Μνημόνιο.

Η Τουρκία απλώς θεωρώντας ότι πρέπει να ανατρέψει την «αδικία» που έχει υποστεί από την Γεωγραφία και την Συνθήκη της Λοζάνης, ως πρώτο βήμα βλέπει την φιλανδοποίηση και περιθωριοποίησης της Ελλάδας και της μετατροπής της Κυπριακής Δημοκρατίας σε «puppet state» που θα τελεί υπό την κηδεμονία της .

• Στην Κύπρο όπως και στην Ελλάδα, έχουν γίνει λάθη στρατηγικής και τακτικής, έχουν ίσως καλλιεργηθεί υπερβολικές προσδοκίες ως προς το πόσο θα ενίσχυε την θέση της Λευκωσίας η ανακάλυψη υδρογονανθράκων, έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια η αποξένωση των δυο κοινοτήτων που καθιστούν πιο δύσκολη την επανένωση.

Υπάρχουν ζητήματα όπου διατυπώνονται διαφορετικές προσεγγίσεις. Αν δηλαδή η Αθήνα θα συνεχίσει να συμπαρίσταται ή να συναποφασίζει. Εάν εγκλωβίζεται η Αθήνα στο να τουρκοποιεί την εξωτερική πολιτική της για χάρη των «καπρίτσιων» της κυπριακής ηγεσίας ή έχει η ίδια ζωτικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο που εξυπηρετούνται μέσω και της Κύπρου.

Το θέμα της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ των χωρών δημιουργεί σύννεφα στις σχέσεις, μια και η Λευκωσία προφανώς θα ήθελε και το προβάλει ως προοπτική μια και το βάρος της στήριξης μιας τέτοιας απόφασης και συνεπώς η «άμυνα» αυτών των Θαλασσίων ζωνών θα πέρναγε στην Ελλάδα . Ενώ για την Αθήνα και για όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, η οριοθέτηση με την Κύπρο έμενε στο ράφι για λόγους που έχουν να κάνουν τόσο με τον προβληματισμό για την πρόκληση στρατιωτικής σύγκρουσης, όσο και για την μικρή διεθνή αποδοχή που εκτιμάται ότι θα είχε μια τέτοια οριοθέτηση ακόμη και από χώρες όπως η Αίγυπτος.

Και βεβαίως με το πολιτικό κόστος που θα είχε η υποχρέωση συμμόρφωσης με μια απόφαση του ΔΔ της Χάγης η οποία δεν θα δικαίωνε την ελληνοκυπριακή οριοθέτηση.

Το πρόβλημα πάντως στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν είναι ούτε η Λευκωσία ούτε η Ελλάδα..

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους

ΠΗΓΗ: Liberal.gr