Σύνοδος Κορυφής EUMED9: Ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ε. Ε.
Την κοινή βούληση των εννέα μεσογειακών χωρών μελών της ΕΕ να αντιμετωπίσουν μαζί τις προκλήσεις εξέφρασαν σήμερα οι ηγέτες τους στη Σύνοδο Κορυφής της EUMED9 που πραγματοποιήθηκε στο Αλικάντε της Ισπανίας μετά από πρόσκληση του Πρωθυπουργού της χώρας κ. Πέτρο Σάντσεθ και στην οποία συμμετείχε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης.
Οι ηγέτες εξέφρασαν, επίσης, ικανοποίηση για τη σύιγκλιση απόψεων για την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου.
Μετά τις εργασίες της Συνόδου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, σε κοινές δηλώσεις με τους υπόλοιπους των ηγετών της EUMED9, είπε : «προ της όποιας άλλης αναφοράς, θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον φίλο Πρωθυπουργό της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, για την άψογη φιλοξενία και την άρτια οργάνωση της Συνόδου.
Η σημερινή μας Σύνοδος, σε θεσμοθετημένη πια βάση, μας προσέφερε ακόμη μία ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων και την ανάγκη κοινών συνισταμένων όσον αφορά την αντιμετώπιση μίας σειράς κρίσιμων ζητημάτων, όπως είναι η ενεργειακή ασφάλεια και τροφοδοσία της Ευρώπης, η ανοικτή στρατηγική αυτονομία, αλλά και η ευρύτερη αστάθεια στην περιοχή, όπως και η κλιματική αλλαγή.
Ενδεικτική της συναντίληψης που επεκράτησε κατά τη Σύνοδο αποτελεί η υιοθέτηση της Διακήρυξης του Αλικάντε, το περιεχόμενο της οποίας δίδει και το πολιτικό στίγμα των εννέα χωρών.
Δεν προτίθεμαι να επαναλάβω τα όσα επιγραμματικά ανέφερε ο φίλος Πρωθυπουργός της Ισπανίας σχετικά με τη σημερινή μας ατζέντα, θα ήθελα εντούτοις να επισημάνω κάποια σημεία:
Σε μια περίοδο που η πολυμέρεια πλήττεται, αποτελεί αναγκαία προϋποθεση η ενίσχυση της μεταξύ μας συνεργασίας, ούτως ώστε να καταστεί η Μεσόγειος ως μια περιοχή ειρήνης, διαλόγου και σταθερότητας. Η προσπάθειά μας αυτή αποτελεί σημείο αναφοράς, στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.
Όπως ήταν αναμενόμενο, στο επίκεντρο των συζητήσεών μας τέθηκε το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας και τροφοδοσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κοινή ήταν η διαπίστωση πως κανένα ανεξαιρέτως Κράτος από μόνο του δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθει από μόνο του της μεγάλης αυτής πρόκλησης είτε της πανδημίας είτε ιδιαίτερα των προκλήσεων που προκαλεί ο πόλεμος και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Προς τούτο, οι ενέργειες μας πρέπει να επικεντρωθούν – αλλά και να αποσκοπούν – στην ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μειώνοντας παράλληλα τις ενεργειακές εξαρτήσεις της από αναξιόπιστες πηγές.
Προς επίτευξη του πιο πάνω στόχου, υπογράμμισα για άλλη μια φορά πως η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να αποτελέσει έναν εναλλακτικό ενεργειακό διάδρομο για την Ένωση.
Η Κύπρος, αξιοποιώντας τις συνεργασίες που έχει αναπτύξει με την Αίγυπτομ το Ισραήλ, την Ελλάδα, επικεντρώνεται στη δημιουργία μίας βίωσιμης περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου, προμηθεύοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση με επαρκείς ποσότητες στο άμεσο μέλλον, ενώ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υδρογόνο.
Προς επιτυχή υλοποίηση των όσων έχω αναφέρει, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και η δημιουργία δικτύων διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας, με την υλοποίηση σημαντικών έργων, όπως το EuroAsia και το EuroAfrica Interconnector.
Ένα άλλο των θεμάτων που μας απασχόλησε αφορούσε το πλαίσιο της Οικονομικής Διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θεωρούμε θετική και καλωσορίζουμε την τελευταία προτάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αναντίλεκτα θα συμβάλει στην όλη συζήτηση σε μια πιο ξεκάθαρη πλέον βάση.
Στόχος μας δεν είναι άλλος από την προσαρμογή των υφιστάμενων δημοσιονομικών κανόνων με στόχο τη διασφάλιση μιας ομαλής και ρεαλιστικής μείωσης του δημόσιου χρέους, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η πραγματοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων προς όφελος της ανάπτυξης των οικονομιών μας, αλλά και της στήριξης της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης τα επόμενα χρόνια.
Δεδομένου ότι είναι η τελευταία Σύνοδος των μεσογειακών χωρών, αυτού του φόρουμ που σημαντικά θα συμβάλει και στη συζήτηση για τη νέα ευρωπαϊκή πορεία, θα ήθελα να εκφράσω τη βαθύτατη εκτίμησή μου για τη στάση αρχών των οκτώ κρατών μελών της Μεσογείου σε ό,τι αφορά, μεταξύ άλλων, στην επίλυση ενός χρόνιου προβλήματος που η χώρα μου αντιμετωπίζει, στον τερματισμό της κατοχής που εδώ και 48 χρόνια η Κύπρος υφίσταται ως αποτέλεσμα έκνομων ενεργειών μιας γείτονος χώρας. Θέλω να ευχαριστήσω για την αμέριστη στήριξη στις προσπάθειες που καταβάλλουμε για επίτευξη μιας λύσης που να βασίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, στις αρχές και αξίες της ΕΕ, που να συνάδει και να δημιουργεί τις προοπτικές για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
Σε περιόδους που παρατηρείται αναθεωρητισμός, η καταπάτηση του διεθνούς δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, η μη εφαρμογή των κυρώσεων που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά χωρών που βρίσκονται σε αντίθεση με τη διεθνή έννομη τάξη, επιβάλλεται να είμαστε απόλυτα ξεκάθαροι απέναντι σε παρόμοιες παραβατικές συμπεριφορές.
Όπως και δεν πρόκειται να γίνουν ανεχτές ή αποδεχτές οι όποιες προσπάθειες της Τουρκίας για αναγνώριση του παράνομου καθεστώτος στις κατεχόμενες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Και είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που χαιρετίζω τη ρητή καταδίκη ανάλογων προσπαθειών, όχι μόνον από τους οκτώ μεσογειακούς εταίρους της ΕΕ, αλλά και από τη Διεθνή Κοινότητα, τα Ηνωμένα Έθνη και το σύνολο της κοινής μας ευρωπαϊκής οικογένειας.
Αυτό που για πολλοστή φορά θα ήθελα να σας επαναλάβω είναι πως, δεν θα πάυσουμε ποτέ να αγωνιζόμαστε για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού που θα εξυπηρετεί το σύνολο των πολιτών. Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, πάντοτε στη βάση των ψηφισμάτων των ΗΕ.
Μετά από δύο πενταετίες, η θητεία μου στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας ολοκληρώνεται την 1η Μαρτίου του 2023 και, όπως προανέφερα, η σημερινή είναι η τελευταία Σύνοδος του σχηματισμού των νοτιών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία και συμμετέχω.
Ως εκ τούτου, θα ήθελα για ακόμη μια φορά να σας σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες μου για την άριστη μεταξύ μας συνεργασία, τη στήριξή σας όλα αυτά τα χρόνια, αλλά το εξίσου σημαντικό, και για την ειλικρινή φιλία που αναπτύξαμε μεταξύ μας.
Φίλε Πέδρο, φίλοι συνάδελφοι σας ευχαριστώ για άλλη μια φορά και προσδοκώ να σας δω στην Κύπρο ως ιδιώτης».
Σε δηλώσεις προέβησαν, επίσης, ο Πρωθυπουργός της Ισπανιας, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, και οι Πρωθυπουργοί της Κροατίας, της Σλοβενίας, της Ελλάδας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας και ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, ο οποίος εκπροσώπησε στη Σύνοδο την Πρωθυπουργό της Ιταλίας κα Τζόρτζια Μελόνι.
Ανάμεσα σε άλλα ο Πρόεδρος της Γαλλίας κ. Εμανουέλ Μακρόν είπε, μεταξύ άλλων, μιλώντας μέσω διερμηνέα, ότι είναι κοινή η βούληση να προχωρήσουν οι χώρες της EUMED9 «σε θέματα άμυνας και τεχνολογίας κυρίως στη Μεσόγειο που είναι χώρος που επιθυμούν να διατηρήσουν ασφαλή και κυρίαρχο με κοινές δράσεις, δεδομένου ότι υπάρχει αμφισβήτηση όλο και περισσότερο από μη φιλικές ναυτικές δυνάμεις», ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος στη θάλασσα της Μεσογείου και στην προστασία της βιοποικιλότητας.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης είπε , μεταξύ άλλων: «θέλω να επαναλάβω πόσο σημαντική είναι η παρατήρηση του φίλου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη για τις δυνατότητες που παρέχει η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, ώστε να βοηθήσουμε την Ευρώπη να διαφοροποιήσει την προμήθεια φυσικού αερίου.
Η Ελλάδα προχωρά με πολύ μεγάλη ταχύτητα σε νέες έρευνες υδρογονανθράκων νοτιοδυτικά της Κρήτης, νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και σε συνδυασμό με σημαντικά κοιτάσματα που έχουν ήδη ανακαλυφθεί στην Κύπρο, στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο, μπορούμε να συμβάλουμε ώστε να βοηθήσουμε την Ευρώπη να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο πιο γρήγορα ενδεχομένως από ό,τι το εκτιμούσαμε».
Πρόσθεσε ότι πρέπει να αναδειχθει το θέμα της προστασίας της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο, όπως το θέμα της προστασίας από τα πλαστικά και ταυτόχρονα να ενισχυθει η κοινή δράση για αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης πρόσθεσε ακόμα : «ευχαριστώ προσωπικά, όχι μόνο ως Ευρωπαίος, αλλά και ως Έλληνας Πρωθυπουργός, τον φίλο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας ο οποίος κλείνει μια δεκαετή πορεία στην ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και να ευχαριστήσω όλους σας διότι σταθήκατε δίπλα στα δίκαια της Κύπρου, στηρίζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία απέναντι σε μια άδικη και παράνομη εισβολή που έλαβε χώρα πριν από 48 χρόνια. Η λύση του Κυπριακού μπορεί να είναι δίκαιη και βιώσιμη μόνο αν στηρίζεται στις αποφάσεις του ΟΗΕ και απορρίπτει εν τη γενέσει της οποιαδήποτε σκέψη, οποιαδήποτε συζήτηση για μια λύση δύο κρατών, όπως μπορεί να προωθείται από κάποιες χώρες που θεωρούν ότι σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθούν».
Στις δηλώσεις του ο Πορτογάλος Πρωθυπουργός κ. Αντόνιο Κοστα, μιλώντας μέσω διερμηνέα, είπε «θέλω να εκφράσω τα πολύ φιλιά μου αισθήματα προς τον Νίκο Αναστασιάδη. Όλα αυτά τα χρόνια φτιάξαμε μια πολύ καλή φιλία. Οι δυο μας είμαστε οι συνδημιουργοί αυτής της ομάδας, η οποία θα συνεχίσει να εργάζεται».
Απευθυνόμενος προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο κ. Κόστα του είπε «Νίκο, πραγματικά θα ήθελα να σε αγκαλιάσω με πνεύμα φιλίας για το ευρωπαϊκό σου πνεύμα, για τον πάντα εποικοδομητικό τρόπο με τον οποίον ενεργεις για να ξεπερνιούνται κάποιες αποκλίνουσες απόψεις μεταξύ πολιτικών οικογενειών στην Ευρώπη. Ποτέ δεν πρόβαλες περισσότερο τα δικά σας συμφέροντα σε σχέση με τα συμφέροντα της ΕΕ», και πρόσθεσε ότι όλοι κατανοούν ιδιαιτέρως το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Κύπρος.
Ο Πρωθυπουργός της Κροατίας κ. Αντρέι Πλένκοβιτς, ευχαρίστησε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για τη φιλία που ανέπτυξαν τα τελευταία χρόνια.
Τέλος, ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας κ. Αντόνιο Ταγιάνι, απευθυνόμενος στον Πρόεδρο Αναστασιάδη του είπε «σε ευχαστιστούμε πολύ για τη συμβολή σου στην Ευρώπη. Δούλεψα μαζί σου όταν ήμουν Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τώρα εργάζομαι μαζί σου ως Αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Ιταλίας. Σε ευχαριστώ για τη συμβολή σου προς όφελος της Ευρώπης».
Απόσπασμα για την Κύπρο από την Κοινή Διακήρυξη του Αλικάντε – EUMED9
“Υπενθυμίζοντας τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2022 και προηγούμενα Συμπεράσματα, υπογραμμίζουμε τα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ σε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και προς τον σκοπό αυτό επαναλαμβάνουμε τη βαθιά μας ανησυχία για τις επανειλημμένες μονομερείς ενέργειες και προκλητικές δηλώσεις της Τουρκίας.
Οι λύσεις σε εκκρεμούντα θέματα πρέπει να βρίσκονται κατά τρόπο ειρηνικό και με πλήρη σεβασμό στο διεθνές δίκαιο περιλαμβανομένης της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ πρέπει να διατηρηθεί και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα να τυγχάνουν σεβασμού. Αποκλιμάκωση των εντάσεων, σεβασμός στο διεθνές δίκαιο και προώθηση των σχέσεων καλής γειτονίας κατά τρόπο ουσιαστικό θέτοντας τέρμα σε απαράδεκτες εχθρικές πρόσφατες αναφορές, είναι σημαντικά για την περιφερειακή σταθερότητα και συνεργασία περιλαμβανομένου του τομέα της ενέργειας . Προς αυτή την κατεύθυνση σημειώνουμε ότι το East Mediterranean Gas Forum υπηρετεί ως πλατφόρμα θετικής περιφερειακής συνεργασίας.
Επαναλαμβάνουμε την ισχυρή μας δέσμευση σε μια βιώσιμη συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος στη βάση της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που είναι δεσμευτικά για όλους, και σύμφωνη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Συνεπώς, προτάσεις για λύση δύο κρατών είναι απαράδεκτες. Οι προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων δεν πρέπει να υπονομεύονται από παράνομες προκλητικές συμπεριφορές στις θαλάσσιες ζώνες και στο έδαφος της Κύπρου.
Καταδικάζουμε έντονα τις παράνομες τουρκικές ενέργειες στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων που αντίκεινται στα ψηφίσματα 550(1984) και 789(1992) και καλούμε για την αναστροφή τους σύμφωνα με την Προεδρική Δήλωση του ΣΑ των ΗΕ στις 23 Ιουνίου 2021 και τη Διακήρυξη του Ύπατου Εκπροσώπου εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 27 Ιουλίου 2021″.
ΦΩΤΟ: ΓΤΠ
