Συνέδριο στο Λονδίνο για την Υστεροβυζαντινή εποχή στην Μεσόγειο

Η περίοδος μεταξύ των δύο πτώσεων της Κωνσταντινούπολης, δηλαδή  κατάκτηση των Σταυροφόρων το  1204 και η οθωμανική κατάκτηση του 1453, μαρτυρούν τη ριζοσπαστική μετατροπή του Βυζαντίου από αυτοκρατορία σε μωσαϊκό αυτόνομης και ημιαυτόνομης  πολιτικής. 

Οι βυζαντινές ταυτότητες σε έναν κόσμο, που κυριαρχείται από λατινοχριστιανικές και μουσουλμανικές δυνάμεις ήταν αποτέλεσμα σύνθετης δυναμικής, με την Κωνσταντινούπολη να λειτουργεί, περισσότερο ή λιγότερο, ως μαγνήτης για τους ορθόδοξους πληθυσμούς πέρα ​​από τα στενά πολιτικά  της σύνορα. Η ρητορική του Θεόδωρου Μετοχίτη (π. 1332) αποτυπώνει εύγλωττα την

ιδεολογική, πνευματική και πολιτιστική ακτινοβολία της «Queen City». Στο εγκωμιαστική  του ομιλία για τη βυζαντινή πρωτεύουσα, ο Μετοχίτης περιγράφει την Κωνσταντινούπολη ως «η ακρόπολη όλου του κόσμου» (ἀκρόπολιν τινά τῶν ὅλων) και το «κοινό

πατρίδα όλων των ανθρώπων» (κοινοπολιτεία πάντων ἀνθρώπων), τονίζοντας τον ρόλο της ως κέντρο, τόσο από γεωγραφική όσο και από συμβολική άποψη.

Οι μελετητές προσεγγίζουν την ιστορία και τον πολιτισμό των πρώην βυζαντινών περιοχών με λατινική ,

χριστιανική και μουσουλμανική κυριαρχία στο διάστημα μεταξύ 1200 και 1400. Η εικόνα που προκύπτει  από αυτές τις μελέτες αγκαλιάζει  την ενότητα και την ποικιλομορφία, την αλληλεπίδραση καιδιαμάχη, σύνθεση και συντηρητισμός, νέες ταυτότητες και παλιές.

Έρευνα  για την  ιστορία της Μεσογείου έχει δείξει επίσης ότι ο πολιτικός, θρησκευτικός και ο πολιτιστικός κατακερματισμός της Ανατολικής Μεσογείου αυξήθηκε, παρά την ανάπτυξη των δεσμών μεταξύ των λαών της περιοχής. 

 Ωστόσο, η φύση και ο βαθμός των δεσμών ενότητας  μεταξύ του Ύστερου Βυζαντίου και των πρώην βυζαντινών εδαφών —περιλαμβάνοντας την φυσική κινητικότητα ανθρώπων και αντικειμένων, καθώς και την  θεσμική, ιδεολογική, απαιτεί μια πιο συστηματική και εις βάθος διερεύνηση. 

Στόχος αυτού του Συνεδρίου είναι η επανεξέταση ερωτημάτων, που σχετίζονται με τη Βυζαντινή  συνδεσιμότητα, εμπειρίες και ταυτότητες στη λατινική και μουσουλμανική κυριαρχία περιοχών της Μεσογείου,  που κάποτε ανήκαν στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Δανεισμένος από θεωρία γραφημάτων, ο όρος συνδεσιμότητα έχει χρησιμοποιηθεί από τον Peregrine Horden  και Nicholas Purcell για να περιγράψουν τα δίκτυα, που συνδέουν τις μικροοικολογίες με παρόμοιες δομές σε μεσογειακά  και θαλασσινά τοπία, την κοινωνία, την θρησκεία, την πολιτική και τον πολιτισμό.

Εστιάζοντας στη θρησκεία και τον πολιτισμό ως κύρια σκέλη διατήρησης ταυτότητας, διαπραγμάτευσης και προσαρμογής, το Συνέδριο  επιθυμεί να εξετάσει τα νήματα,  που συνθέτουν  την ταπισερί ενός «Υστεροβυζαντινού Mediterranean»: μια ρευστοποιημένη κοινοπολιτεία υπό τη διαρκή επιρροή της Κωνσταντινούπολης.

Οι κύριες ενότητες  είναι:

 * Βυζαντινές κληρονομιές στην Ανατολική Μεσόγειο μετά το 1200

 *Κόσμοι αλληλεπίδρασης και συγκρούσεων (π.χ. Μικρά Ασία, Άγιοι Τόποι, Κύπρος

και το Αιγαίο)

*Ο ρόλος του βυζαντινού πολιτισμού ως διαπολιτισμικής γλώσσας και επικοινωνίας 

*Οι επιπτώσεις των ενδοβυζαντινών συγκρούσεων στην Ανατολική Μεσόγειο

*Εμπειρίες αποικισμού και ξένης κυριαρχίας

*Ενεργοποίηση των ταυτοτήτων στην ιστοριογραφία (συμπεριλήψεις και

εξαιρέσεις)

Οι ομιλητές  αντιπροσωπεύουν μια ποικιλία επιστημονικών και μεθοδολογικών πεδίων. 

Το Συνέδριο είναι αφιερωμένο στην  μνήμη δύο μεγάλων μελετητών , του  Σπύρου Βρυώνη και της  Ελισάβετ Α. Ζαχαριάδου, που μεταμόρφωσαν την  αντίληψη της βυζαντινής κληρονομιάς στην Ανατολική Μεσόγειο.

2022 Byzantine Colloquium programme