Στις κάλπες η Κύπρος με το βλέμμα στο μέλλον

Αθανάσιος Έλλις, Δημοσιογράφος, Κύπρος- προεδρικές εκλογές 2018

Του Αθανάσιου Έλλις*

Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, πρωτίστως στην πορεία της οικονομίας και στις προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού, οι Κύπριοι ψηφοφόροι πηγαίνουν σήμερα στις κάλπες για να εκλέξουν πρόεδρο για την επόμενη πενταετία.
Ωστόσο, παρότι οι απλοί ψηφοφόροι –όπως διαπίστωσε η «Κ» στη διάρκεια του τελευταίου μήνα– ενδιαφέρονται για την «επόμενη μέρα», οι δύο υποψήφιοι, στις ομιλίες που εκφώνησαν, στις συνεντεύξεις που έδωσαν, αλλά και στη μοναδική μεταξύ τους τηλεμαχία που διεξήχθη την περασμένη Τετάρτη, αφιέρωσαν πολύ χρόνο στις ευθύνες για το χθες, παρά στο όραμα και στα σχέδια για το αύριο.
Εν πολλοίς, η προεκλογική αντιπαράθεση εστίασε στο παρελθόν, στην κατάρρευση της οικονομίας το 2012 που οδήγησε στο «κούρεμα» καταθέσεων τον Μάρτιο του 2013, αλλά και στην αποτυχία των διαπραγματεύσεων του περασμένου Ιουλίου στο Κραν-Μοντανά.
Σε ό,τι αφορά το εκλογικό σκηνικό, η αίσθηση που προκύπτει από τις τελευταίες μετρήσεις, όπως και από συζητήσεις με πολιτικούς αναλυτές, είναι ότι ο Νίκος Αναστασιάδης προηγείται μεν, αλλά η ψαλίδα της διαφοράς είναι μικρότερη αυτής που διαφαινόταν πριν από μερικές εβδομάδες.
Ξεκινάει με το προβάδισμα των πέντε ποσοστιαίων μονάδων του πρώτου γύρου –έλαβε 35,5% έναντι 30,3% του αντιπάλου του, Σταύρου Μαλά– αλλά και την αίσθηση ότι κέρδισε το ντιμπέιτ. Προσβλέπει, επίσης, στην άντληση περισσοτέρων ψήφων από τρία συγκεκριμένα τμήματα του εκλογικού σώματος: 1) αυτούς που δεν ψήφισαν στον πρώτο γύρο –πολλοί εκ των οποίων ήταν υποστηρικτές του Δημοκρατικού Συναγερμού– που έχοντας ως δεδομένη την επικράτηση του κ. Αναστασιάδη, δεν πήγαν στις κάλπες την περασμένη Κυριακή, 2) τους ακροδεξιούς (τα δύο τρίτα όσων ψήφισαν στον πρώτο γύρο το ΕΛΑΜ, που «γειτνιάζει» με τη Χρυσή Αυγή, στον δεύτερο θα ψηφίσουν τον δεξιό νυν πρόεδρο, ενώ οι υπόλοιποι θα απόσχουν) και 3) μέρος των ψηφοφόρων του Δημοκρατικού Κέντρου που έχουν διαφοροποιηθεί από τον πρόεδρο του κόμματος, Νικόλα Παπαδόπουλο, και λειτουργούν ως «εσωκομματική αντιπολίτευση».
Πάντως, τα δεδομένα σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούν εφησυχασμό στο περιβάλλον του νυν προέδρου, όπου δεν ξεχνούν το «πάθημα» του Γιώργου Bασιλείου, ο οποίος στις εκλογές του 1993, έχοντας εξασφαλίσει υψηλότατο ποσοστό (45%) στον πρώτο γύρο, επαναπαύθηκε και τελικά έχασε οριακά στον δεύτερο από τον Γλαύκο Κληρίδη.
Αλλωστε, στην πλειονότητά τους οι ψηφοφόροι των μικρότερων κομμάτων του λεγόμενου «ενδιάμεσου χώρου», που είχαν συστρατευθεί στη στήριξη της υποψηφιότητας του προέδρου του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλου, παρά την επίσημη «γραμμή» υπέρ ψήφου κατά συνείδηση, κλίνουν υπέρ του Σταύρου Μαλά, και ανάλογα με το πόσοι εξ αυτών θα επιλέξουν να ψηφίσουν σήμερα, θα μπορούσαν να επηρεάσουν και το τελικό αποτέλεσμα.
Οι θέσεις τους στην «Κ»

«Εφόσον ο λαός μάς τιμήσει με την ψήφο του, θα συνεχιστούν οι προσπάθειες προσέλκυσης νέων επενδύσεων, με νέα κίνητρα και φορολογικές απαλλαγές», δήλωσε στην «Κ» ο Νίκος Αναστασιάδης και πρόσθεσε: «Παραλάβαμε μια οικονομία στα πρόθυρα της άτακτης χρεοκοπίας με ρυθμό ανάπτυξης -6,5% και τώρα τρέχουμε με τον πιο υψηλό ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρώπη πέραν του 4%. Από σχεδόν 17% που ήταν το 2013 η ανεργία, τη ρίξαμε στο 10% με προοπτική σύντομα μονοψήφιου αριθμού. Η Κύπρος ήταν εκτός αγορών, ενώ το τελευταίο επιτόκιο βάσει του οποίου δανειζόταν ήταν σχεδόν 15% και σήμερα δανειζόμαστε με 1,8%. Εχουν γίνει άλματα τα οποία θα συνεχιστούν εφόσον δεν επιτρέψουμε πειραματισμούς και πισωγυρίσματα».
Για το Κυπριακό, δήλωσε «αποφασισμένος για συνέχιση του διαλόγου, τουλάχιστον όσον αφορά τις εσωτερικές πτυχές στο αμέσως προσεχές μέλλον. Για μια διάσκεψη για το Κυπριακό, θα πρέπει να γίνει καλή προετοιμασία για να μην αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα που είδαμε στο Μον Πελερέν, στη Γενεύη, αλλά και στο Κραν-Μοντανά. Χωρίς να είναι γνωστές οι θέσεις της Τουρκίας, και ιδιαίτερα χωρίς να συνάδουν με τις παραμέτρους του γ.γ., η προσπάθεια θα οδηγηθεί και πάλι σε αποτυχία».
Από την πλευρά του, ο Σταύρος Μαλάς στις δηλώσεις του στην «Κ» τόνισε ότι «ενόσω η κυπριακή οικονομία συνεχίζει να εξαρτάται από “φούσκες” –χρηματιστηριακές, τραπεζικές, “πώληση διαβατηρίων”– ή τομείς που είναι ευάλωτοι σε εξωτερικούς παράγοντες, δεν θα στέκεται πραγματικά στα πόδια της», και ζήτησε «κοινωνικά δίκαιες λύσεις στα εργασιακά και στη μεγάλη ωρολογιακή βόμβα που λέγεται “μη εξυπηρετούμενα δάνεια”. Χρειάζεται να ξαναχτίσουμε ένα πρωτοποριακό βιώσιμο κοινωνικό κράτος».

Για το Κυπριακό, υποστήριξε ότι «αν συνεχιστεί η σημερινή στασιμότητα, όχι μόνο δεν θα έχουμε λύση, αλλά η Τουρκία –απενοχοποιημένη όπως παρουσιάζεται μετά το Κραν-Μοντανά– θα αφεθεί να εμβαθύνει την κατοχή και να εντείνει τον εποικισμό της μισής μας πατρίδας. Θα συναντηθώ με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη ώστε από κοινού να ζητήσουμε τη συνέχιση της διαδικασίας, επαναβεβαιώνοντας ότι παραμένει κυπριακής ιδιοκτησίας. Θα ξεκαθαρίσω ότι δέχομαι όσα είναι συμφωνημένα μέχρι σήμερα και το πλαίσιο Γκουτιέρες μαζί με τον μηχανισμό εφαρμογής της λύσης, αφού αυτό διασφαλίζει την κατάργηση της συνθήκης εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων από την πρώτη ημέρα της λύσης».
Οι εκλογές διεξάγονται τη στιγμή που συνεχίζονται τουρκικές «κινήσεις» στην κυπριακή ΑΟΖ, και όλα δείχνουν ότι όποιος και αν εκλεγεί στην προεδρία θα συνεχίσει τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της χώρας σε συνεργασία με τις εταιρείες που τις διεξάγουν και σε συντονισμό με τις χώρες στις οποίες εδρεύουν, όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ιταλία και άλλες.
Σε ό,τι αφορά τη διεθνή κοινότητα, διπλωμάτες ξένων χωρών στη Λευκωσία βλέπουν πιο κοντά στη νίκη τον κ. Αναστασιάδη και σε κάθε περίπτωση θεωρούν αναγκαία την επανέναρξη των συνομιλιών, καθώς δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το μέλλον, με δεδομένη και την απρόβλεπτη συμπεριφορά του Ταγίπ Ερντογάν.
Τέλος, και οι δύο υποψήφιοι μιλούν για «ανοίγματα» και σε άλλους πολιτικούς χώρους και ευρύτερα στην κοινωνία. Για κυβέρνηση ευρείας αποδοχής κάνει λόγο ο κ. Αναστασιάδης, για κυβέρνηση πλατιάς συστράτευσης ο κ. Μαλάς.