Στην Σμύρνη εψάλη η Ακολουθία της Αγίας Φωτεινής του Νεοφύτου Ιεροδιακόνου, που διορθώθηκε από τον Πρωτοσύγκελλο Γρηγόριο (1770-1778)

Αγία Φωτεινή, Εορτή, Μητροπολίτης Σμύρνης Βαρθολομαίος, Σμύρνη

Η παράδοση των Σμυρναίων θέλει η Αγία Φωτεινή να τιμάται την Ε´ Κυριακή από του Πάσχα (της Σαμαρείτιδος).Την Κυριακή αυτή ετελείτο μεγάλη πανήγυρις. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ονόμασε την Αγία Φωτεινή μεγαλομάρτυρα και ισαπόστολο και καθιέρωσε να εορτάζει τη μνήμη της στις 26 Φεβρουαρίου, ενώ της έχει αφιερώσει και την Ε΄ Κυριακή από του Πάσχα, τη γνωστή ως «Κυριακή της Σαμαρείτιδος», κατά την οποία γίνεται μνεία της συνομιλίας της με τον Χριστό στο φρέαρ του Ιακώβ.

Η Μητρόπολη Σμύρνης σήμερα, τιμά την μνήμη της Αγίας και την 26η Φεβρουαρίου.

Κατόπιν έρευνας εντοπίστηκε Ακολουθία της Αγίας, ψαλλομένη την 26η Φεβρουαρίου, διορθωθείσα υπό του Γρηγορίου Πρωτοσυγκέλλου τού Σμύρνης Προκοπίου (1770-1778), συντεθείσα υπό Νεοφύτου Ιεροδιακόνου της αυτής Μητροπόλεως, κατά την αναγραφή στο εξώφυλλο αυτής.

Το γεγονός τούτο μαρτυρεί την τιμή της Αγίας και κατά την 26η Φεβρουαρίου, ημέρα της ετησίας μνήμης της. Αυτή η Ακολουθία εψάλη φέτος στον Ναό της Αγίας στην Σμύρνη.

Των Ιερών Ακολουθιών προέστη ο Ποιμενάρχης της Σμύρνης, Μητροπολίτης Βαρθολομαίος.

**********************************

Την πρώτη , σύμφωνα με τις πηγές Ακολουθία στήν Ἁγία Φωτεινή συνέταξε ὁ Ἱερεύς καί εἰκονογράφος Ἐμμανουήλ Τζάνε Μπουνιαλῆς. Εκδόθηκε στήν Βενετία τό ἔτος 1571καί ἀνατυπώθηκε στην Κωνσταντινούπολη τό 1819 ἀπό τόν Πατριάρχη Γρηγόριο τόν Εʹ.

Η Ακολουθία του Ιεροδιακόνου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σμύρνης Νεοφύτου , ἡ ὁποία ἐκδόθηκε, αφού διορθώθηκε ἀπό τόν Πρωτοσύγκελλο τοῦ Μητροπολίτου Σμύρνης Προκοπίου, Γρηγόριο , ἐπανεκδόθηκε στήν Ἀθήνα, τό 1906.

Δύο Ἀκολουθίες στήν Ἁγία συνέταξε ὁ κάλαμος τοῦ Ὑμνογράφου Μοναχοῦ Γερασίμου Μικραγιαννανίτου. Ἡ πρώτη ἐκδόθηκε στό Ἡράκλειο τῆς Κρήτης ἀπό τόν ἀοίδιμο Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης κυρό Τιμόθεο (χωρίς χρονολογική ἔνδειξη) καί ἡ δεύτερη ἀπό τόν Ἀρχιμ. Δαμιανό Μαυρίδη. Στή δεύτερη ἔκδοση συνεκδίδονται ὁ Παρακλητικός Κανόνας, οἱ Χαιρετισμοί καί τά Ἐγκώμια τῆς Ἁγίας, επίσης ποιήματα τοῦ Μοναχοῦ Γερασίμου Μικραγιαννανίτου.

Παρακλητικό Κανόνα στήν Ἁγία συνέταξε καί ὁ Ὑμνογράφος Ἱερομόναχος Ἀθανάσιος Σιμωνοπετρίτης. Επίσης , ο νυν Μητροπολίτης Ρόδου Κύριλλος συνέταξε Παρακλητικό Κανόνα καί Εἰκοσιτέσσαρες Οἴκους (Χαιρετισμούς) οἱ ὁποῖοι ἐκδόθηκαν ἀπό τόν Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης Τιμόθεο στό Ἡράκλειο τῆς Κρήτης τό 2005.

Η Αγία Φωτεινή βαπτίστηκε από τους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής μετά την Ανάσταση του Κυρίου. Υπάρχουν επίσης αρχαίες παραδόσεις από τα μηναία της εκκλησίας. Σύμφωνα με αυτά η Αγία Φωτεινή μαρτύρησε επί Νέρωνος, μαζί με τις αδελφές της και τους υιούς της Ιωσή και Βίκτορα, στη Ρώμη.

Σύμφωνα με μια παράδοση η Αγία Φωτεινή δίδαξε και μαρτύρησε στην Σμύρνη. Για τον λόγο αυτόν ήταν αφιερωμένος στη μνήμη της ο Μητροπολιτικός Νός της Σμύρνης, που είχε μάλιστα κωδωνοστάσιο 33 μέτρων, το υψηλότερο κτίσμα της Σμύρνης έως το 1922 οπότε και καταστράφηκε από του Τούρκους.

Άποψη της Αγίας Φωτεινής, μετά την καταστροφή της το 1922

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή οι Σμυρναίοι πρόσφυγες δημιούργησαν τη Νέα Σμύρνη και έκτισαν Ναό της Αγίας Φωτεινής σε ανάμνηση του ομώνυμου Μητροπολιτικού ναού της Σμύρνης.

Το ξυλόγλυπτο Τέμπλο, ο Δεσποτικός Θρόνος και ο Ιερός Άμβωνας που βρίσκονται εντός του Μητροπολιτικού Ναού της Αγίας Φωτεινής Νέας Σμύρνης , μεταφέρθηκαν από τον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου του «Επάνω Μαχαλά» της Σμύρνης (ο οποίος δεν κάηκε κατά την πυρπόληση της Σμύρνης διότι βρισκόταν σε λόφο) και είναι πανομοιότυπα με αυτά που βρίσκονταν στον ανατιναχθέντα κατα τη Μικρασιατική Καταστροφή Μητροπολιτικό Ναό Αγίας Φωτεινής Σμύρνης.