Στην μνήμη του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
Πριν 70 χρόνια (1955) βγήκε μπροστά.
Πριν 60 χρόνια (1965) πρωτοστάτησε στην εμβληματική πορεία 87 χιλιομέτρων, από την Σέλμα στο Μοντγκόμερυ.
Τέτοιον μήνα, 4 Απριλίου (1968) δολοφονήθηκε.
Ο αγωνιστής μάρτυρας κληρικός Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Η ιστορία του έχει μεγαλύτερη ενδοχώρα απ’ όση γενικά νομίζεται. Ενδεικτικά σημειώνω πόσο διευρύνθηκε η οπτική του με το πέρασμα του χρόνου, καθώς αντιλαμβανόταν ότι, αν τα δικαιώματα νοούνται αυτόνομα (δηλαδή άσχετα προς την κοινωνικο-οικονομική πραγματικότητα), στην πραγματικότητα αναιρούνται – χωρίς να καταργούνται νομικά! Οι δε δεσπόζουσες ελίτ κραδαίνουν την νομική καθιέρωση των δικαιωμάτων, για επιχειρηματολογήσουν ότι όλα καλά, όλα ανθηρά στον κόσμο που οι ίδιες επιθυμούν να διατηρήσουν ως έχει! Ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο σήμερα (παρά τις ιλιγγιώδεις αλλαγές που έχουν μεσολαβήσει έκτοτε), καθόσον το συντεχνιακό βλεφάρισμα εμφανίζεται πια γοητευτικότερο από την ορθάνοιχτη ματιά (ελπίζω να είναι κατανοητό ότι μιλώ για πλήρωση των δικαιωμάτων – όχι για… άρση τους).
Παραθέτω κάτι μικρό, από τον μεγάλο Μάρτιν:
«Η ισότητα με τους λευκούς δεν θα λύσει τα προβλήματα ούτε των λευκών ούτε των μαύρων, αν αυτό σημαίνει ισότητα σε μια παγκόσμια κοινωνία που πλήττεται από τη φτώχεια, και σε ένα σύμπαν καταδικασμένο σε εξαφάνιση από τον πόλεμο».
Και κάτι επίσης επίκαιρο – ιδίως για την χώρα όπου έδρασε και όπου μαρτύρησε:
«Το έθνος μας γεννήθηκε μέσα από γενοκτονία, όταν εγκολπώθηκε την πεποίθηση ότι οι γνήσιοι Αμερικανοί, οι Ινδιάνοι, αποτελούσαν κατώτερη φυλή. Πριν ακόμα φτάσουν στις ακτές μας μεγάλοι αριθμοί νέγρων, η ουλή του ρατσιστικού μίσους ήδη σημάδευε το πρόσωπο της αποικιακής κοινωνίας. Από τον 16ον αιώνα έχει χυθεί αίμα στις μάχες για τη φυλετική ανωτερότητα. Είμαστε ίσως το μόνο έθνος, που προσπάθησε (καθιστώντας τον στόχο αυτό θέμα εθνικής πολιτικής) να εξαλείψει τον γηγενή πληθυσμό του. Επιπλέον, αυτή την τραγική εμπειρία την αναγορεύσαμε σε ευγενή σταυροφορία. Πράγματι, ακόμα και σήμερα δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να απορρίψουμε ή να νιώσουμε τύψεις για αυτό το επαίσχυντο κεφάλαιο. Η λογοτεχνία μας, τα κινηματογραφικά μας έργα, το θέατρό μας, λαϊκές παραδόσεις μας, όλα το εξυμνούν».
[αμφότερα τα αποσπάσματά του, σε μετάφρασή μου, από το βιβλίο μου:
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, «Βασιλιάς και θερμοστάτης. Το οικουμενικό όραμα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, η πανουργία της δουλείας κι ένας θεολογικός εμφύλιος», εκδ. Manifesto, Αθήνα 2019, σ. 26].
Θ.Ν.Π. / 6-4-2025
