ΡΙΚ και δημοκρατία

Του Φοίβου Νικολαΐδη*

Μετά τα άσφαιρα τροχιοδεικτικά πυρά κατά του ΡΙΚ και το θόρυβο που προκλήθηκε όσον αφορά τα οικονομικά, την ποιότητα των προγραμμάτων και την κομματική παρέμβαση, η εικόνα που δημιουργήθηκε, είναι η ίδια ακριβώς εικόνα, που εκπέμπει η παρηκμασμένη κοινωνία μας σε πολλούς τομείς της δημόσιας ζωής και ιδιαίτερα στους θεσμούς.

Η απαράδεκτη μικροπολιτική που πεισματικά επικρατεί, δεν επιτρέπει την ουσιαστική αλλαγή προς το καλύτερο. Έτσι, η περιχαράκωση γύρω από την ιδιοτέλεια και σ’ αυτό που δεν έχει, να κάνει με την απαραίτητη ανανέωση, αποδυναμώνει ουσιαστικά τις προοπτικές ανάπτυξης της κοινωνίας μας.

Οι δυνατότητες που υπάρχουν για πραγματική ανάπτυξη του ΡΙΚ, συνέχεια μπλοκάρονται από το πολιτικό προσωπικό, του οποίου η υπέρβαση από τα τετριμμένα και τον κακό του εαυτό, φαίνεται, να είναι δύσκολη. Έτσι, η πλήρης υποταγή, του ΡΙΚ, το μετατρέπει σε μια κουραστικά επαναλαμβανόμενη ιστορία, χωρίς αρχή και τέλος.

Η διοίκηση του ΡΙΚ συντεταγμένα από την άλλη, φαίνεται, να προσαρμόζεται εύκολα με τους κανόνες, που τους θέτουν μονότονα οι κομματικοί ταγοί, που στην ουσία υποβαθμίζουν τα όσα θα πρέπει, να προασπίζουν με σθένος για μια σύγχρονη δημόσια ραδιοτηλεόραση.

Σύμφωνα με το Νόμο περί ΡΙΚ «Το Ίδρυμα διασφαλίζει την τήρηση δίκαιης ισορροπίας στην κατανομή του συνολικού ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού χρόνου μετάδοσης προγραμμάτων ή εκπομπών πολιτικού περιεχομένου ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα. (Άρθρο 7, 116(Ι), 2003 παρ. 6).

Ο Νόμος αναφέρεται ρητά σε προγράμματα ή εκπομπές και όχι δελτία ειδήσεων. Σταδιακά όμως, αυτή η πρόνοια του Νόμου επεκτάθηκε αυθαίρετα και στην ειδησεογραφία με τις μόνιμες κομματικές ανακοινώσεις ή ασήμαντες δηλώσεις, να παρουσιάζονται ως ειδήσεις, προς δόξαν μιας τριτοκοσμικής νοοτροπίας!

Είναι πραγματικά προκλητικό στη νοημοσύνη και του πιο αδαή, να ακούς δημόσια πρόσωπα, να επικαλούνται την ανάγκη ανεξαρτησίας του ΡΙΚ, την ίδια ώρα που οι ίδιοι με τις πράξεις και τις παραλήψεις τους αποτελούν αδιάψευστη μαρτυρία περί του αντιθέτου!

Λόγω λοιπόν, της απουσίας ορθής πολιτικής σκέψης και δράσης, δεν απομένει τίποτα άλλο πειστικό, παρά η κοινή λογική, που πρέπει οπωσδήποτε, να επικρατήσει. Εάν υπάρχει ειλικρινής πρόθεση για μια ακομμάτιστη δημόσια ραδιοτηλεόραση, τότε, θα πρέπει, να αλλάξει η νομοθεσία, που αφορά τη λειτουργία της. Το βεβαρημένο με κομματικά βαρίδια νομοθετικό πλαίσιο είναι ήδη ξεπερασμένο από το χρόνο, αλλά και τις ραγδαίες αλλαγές, που συντελούνται τα τελευταία χρόνια στον τομέα των ΜΜΕ.

Ο εκσυγχρονισμός, της νομοθεσίας για μια πραγματικά ανεξάρτητη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, -ένα ΡΙΚ που θα δίνει αξία στην κοινωνία και όχι απλώς βήμα στους κομματάρχες- με θεσμοθετημένους πόρους εκ των προτέρων, όπου οι τρεις βασικές αρχές, ανεξαρτησία, ευθυνοδοσία και διαφάνεια θα λειτουργούν με ασφαλιστικές δικλείδες, θα πρέπει, να είναι το πρώτιστο μέλημα. Οτιδήποτε άλλο, απλώς, είναι υποκριτικό και εξυπηρετεί αλλότριους σκοπούς.

Δεν είναι σχήμα λόγου, να λεχθεί ξανά ότι η ανεξαρτησία και η ποιότητα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης αποτελεί βαρόμετρο της ποιότητας, της ίδιας της δημοκρατίας σε μια χώρα.

Γι’ αυτόν, ακριβώς το λόγο, η ανεξαρτησία των δημόσιων οργανισμών αποτελεί μια από τις βασικές αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης, που καθορίζει για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση και φυσικά, δεν διασφαλίζεται με την ισομερή παρουσίαση των κομματικών δρώμενων μιας πολιτείας! Η τηλεοπτική, ‘κομματική ισότητα’ δεν εξασφαλίζει αυτόματα την ανεξαρτησία ενός ραδιοτηλεπτικού σταθμού, πολύ δε περισσότερο την ποιότητά του. Αλλοίμονο, να ήταν έτσι.

Όλοι σχεδόν αναγνωρίζουν –ακόμη και οι καταχραστές της- ότι η δημόσια ραδιοτηλεόραση δεν πρέπει, να είναι ταυτισμένη με τα κομματικά ενδιαφέροντα, αλλά, να είναι προσανατολισμένη στα εθνικά συμφέροντα. Αυτό από μόνο του, σημαίνει κάτι παραπάνω από αυτό που βιώνουμε σήμερα ως παρεκτροπή από τα καλώς νοούμενα δημοκρατικά θέσμια…

Όσο φορτικό κι αν φαίνεται, θα επαναλαμβάνεται, μέχρι να γίνει κατανοητό από τους πολλούς. Το τι συμβαίνει στο ΡΙΚ σήμερα, αγγίζει τη δημοκρατία μας, την ποιότητα και την προοπτική της…

Ο Φοίβος Νικολαΐδης είναι
πρώην μέλος δ.σ. ΡΙΚ