“Βατερλώ” ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτη η ΝΔ με 40,78%. Στο 11,53% το ΠΑΣΟΚ

Η απλή αναλογική δεν επέτρεψε στην ΝΔ, παρά την διαφορά της με 20 ποσοστιαίες μονάδες  από τον ΣΥΡΙΖΑ, να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Στις σημερινές (21 Μαΐου 2023)  βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα η ΝΔ, παρά την ευρεία νίκη της (20 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ), δεν μπορεί να σχηματίσει, λόγω του συστήματος της απλής αναλογικής, αυτοδύναμη κυβέρνηση. Από αύριο  η πρόεδρος της Δημοκρατίας , Κατερίνα Σακελλαροπούλου , θα δώσει «διερευνητικές εντολές» για κυβέρνηση συνεργασίας, πράγμα που με τις προεκλογικές θέσεις των κομμάτων δεν θα αποδώσει. Έτσι, οι Έλληνες πολίτες θα πάνε και πάλι (το πιο πιθανό στις 2 Ιουλίου, αλλά μπορεί και στις 25 Ιουνίου) στις κάλπες . Οι εκλογές αυτές θα γίνουν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής , που δίνει δυνατότητα στο πρώτο κόμμα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Στο 96,64 % της επικράτειας ήταν:  

ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 40,78 % (146 έδρες) ΣΥΡΙΖΑ 20,07% (71 έδρες),  ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής 11,53 % (41έδρες), ΚΚΕ 7,20% (26 έδρες), ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ – ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ 4,46 % (16 έδρες), Λοιπά 15, 97% . Συμμετοχή: 60,81%. Με αυτά τα αποτελέσματα η ΝΔ για να εξασφαλίσει αυτοδυναμία θα έπρεπε το ποσοστό της να φτάσει  στο 42,7%.

 Στις εκλογές του 2019, με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής ,η ΝΔ είχε  έρθει πρώτο κόμμα  με ποσοστό 39,85% και  158 έδρες και σχημάτισε αυτοδύναμη κυβέρνηση.  Δεύτερο κόμμα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ με 31,53% και 86 έδρες και τρίτο κόμμα το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής με 8,10% και 22 έδρες.

Άρα, σύμφωνα με τους εκλογικούς αναλυτές,  η ΝΔ, αν ίσχυε το προηγούμενο εκλογικό σύστημα, θα πλησίαζε σήμερα τις 170 έδρες.  

Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές το αποτέλεσμα  αμφισβητεί ευθέως την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τον ΣΥΡΙΖΑ, την  ηγεσία του κ. Τσίπρα και του ρόλου του κόμματος  στην Κεντροαριστερά. Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ανοίγει τον δρόμο για την ανάδειξη του ΠΑΣΟΚ σε αξιωματική αντιπολίτευση. Το εκλογικό αποτέλεσμα δρομολογεί επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας στις επερχόμενες εκλογές.

Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ , επισημαίνουν οι ίδιοι αναλυτές  δεν ήρθε  σαν “κεραυνός εν αιθρία”. Τέσσερα χρόνια οι δημοσκοπικές επιδόσεις έδειχναν σταθερά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να υπολείπεται όχι μόνο των ποσοστών της κυβέρνησης, αλλά και του ποσοστού που είχε κερδίσει στις εκλογές του 2019. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη διαχειρίστηκε   μια σειρά από κρίσεις και οι όποιες απώλειες κατέγραφε δημοσκοπικά, δεν κατευθύνονται στον ΣΥΡΙΖΑ. 

Το προβάδισμα της ΝΔ  διατηρήθηκε και  μετά το δυστύχημα το Τεμπών, ένα ιδιαίτερα κρίσιμο γεγονός για την Ελλάδα. Οι απώλειες της κυβέρνησης ούτε τότε πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι δυσαρεστημένοι πολίτες έδειξαν ότι θεωρούσαν  το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης μέρος του προβλήματος και όχι δυνητικό φορέα της προσδοκίας για λύσεις.

Από το αποψινό αποτέλεσμα επιβεβαιώνεται ότι στη συνείδηση του κόσμου ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει συστημικό κόμμα. Η ηγεσία του, όμως, εξακολούθησε σε σημαντικό βαθμό να επενδύει στον αντισυστημισμό.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, πάντα με βάση απόψεις που ανέπτυξαν στις αποψινές τηλεοπτικές συζητήσεις οι αναλυτές, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν κατάφερε να διαχειριστεί αποτελεσματικά την ανάδειξή του ως δεύτερο πόλο του νέου διπολισμού. Δηλαδή, “δεν μπόρεσε να συνομιλήσει είτε με τις ηγεσίες είτε με τους ψηφοφόρους των μικρότερων κομμάτων του ευρύτερου φάσματος της Κεντροαριστεράς και να ενσωματώσει τις δυνάμεις τους ως ο κεντρικός εκφραστής του χώρου.

Κάτι που απαιτούσε συντονισμένη προσπάθεια σε βάθος τετραετίας. Είχε τον χρόνο, δεν ενεργοποίησε τις αναγκαίες διεργασίες. Αντίθετα, στην τελική ευθεία προς τις εκλογές θόλωσε το μήνυμα όσον αφορά το σε ποιους απευθύνεται, ποιους θέλει να εκπροσωπήσει, με αμφιλεγόμενες επιλογές και στη συγκρότηση των ψηφοδελτίων και στη δημόσια εκφορά λόγου”.

Επίσης, επισημαίνονται  ” τα διαδοχικά αυτογκόλ λίγες μέρες πριν τις κάλπες, αδικαιολόγητα για ένα κόμμα που διακηρύσσει ότι τώρα πια έχει μάθει, έχει εμπειρία, και ξέρει και μπορεί”.

Οι δηλώσεις των πολιτικών ηγετών

«Στην κυριολεξία όλη η Ελλάδα είναι μπλε σήμερα» δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, απευθυνόμενος στον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί έξω από τα κεντρικά γραφεία της ΝΔ και πανηγύριζε το εκλογικό αποτέλεσμα.

«Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της δύσκολης τετραετίας δώσαμε πολλές μάχες κρατήσαμε τη χώρα όρθια και έχουμε βάλει τα θεμέλια για μια καλύτερη πατρίδα», ανέφερε.

Την άμεση σύγκληση των οργάνων του κόμματος προανήγγειλε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, προκειμένου να αποτιμηθεί το εκλογικό αποτέλεσμα και να αποφασιστούν οι αλλαγές ενόψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης.

Στην δήλωσή του ανέφερε: «Οι αγώνες έχουν και νίκες και ήττες. Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά αρνητικό για τον ΣΥΡΙΖΑ. Πριν από λίγο επικοινώνησα με τον κ. Μητσοτάκη και τον συνεχάρη για τη νίκη του».

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης, αναφερόμενος στο εκλογικό αποτέλεσμα, δήλωσε : «σήμερα πιάνει το νήμα της ιστορίας ξανά και κάλεσε όλους τους προοδευτικούς πολίτες να ενισχύσουν το κόμμα, ώστε να ανέβει ακόμη ψηλότερα και να μη διαψευστεί η απαίτηση για ισχυρή αντιπολίτευση».

Καταλήγοντας , υποστήριξε: «Ανατέλλει ξανά ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για μεγάλη νίκη όλων σας εναντίον εκείνων που το θέλανε μικρό».

Ο επικεφαλής του ΜέΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη, Γιάννης Βαρουφάκης,  χρέωσε την νίκη της ΝΔ «σε μεγάλο βαθμό στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ που ενταφίασε την απλή αναλογική μη αποδεχόμενη την πρότασή μας εδώ και δύο χρόνια για μια σύγκλιση προεκλογική σε ένα κοινό μέτωπο ρήξης με αποτέλεσμα να αναδυθεί αυτό το απίστευτο τσουνάμι, το μέτωπο της συντήρησης». Πρόσθεσε ότι η ήττα του ΜέΡΑ25 θα μπει στο μικροσκόπιο αυστηρής αυτοκριτικής.

Α. ΒΙΚ

Ο ξένος τύπος

Κεντρικό θέμα σε πολλά διεθνή μέσα ενημέρωσης ήταν οι βουλευτικές εκλογές της Κυριακής στην Ελλάδα, με τα περισσότερα από αυτά να επισημαίνουν, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ,  ότι η χώρα ενδέχεται να οδηγηθεί και πάλι στις κάλπες, παρά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας με μεγάλη διαφορά.

Το βρετανικό BBC γράφει ότι «για μια χούφτα έδρες» η Νέα Δημοκρατία δεν εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. «Ο κεντροαριστερός αντίπαλος (σ.σ. του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη), Αλέξης Τσίπρας τον συνεχάρη, καθώς το κόμμα του οδεύει προς ένα κακό αποτέλεσμα, με ποσοστό μόλις 20%. Παρά τη μεγάλη νίκη της κεντροδεξιάς, ενδέχεται να επιλέξει να πάει σε δεύτερες εκλογές, αντί να επιδιώξει μια (κυβέρνηση) συνασπισμού». Το δίκτυο αναφέρεται επίσης στο γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις υποτίμησαν τη μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων, ενώ επισημαίνει ότι νικητής των εκλογών αναδεικνύεται και το ΠΑΣΟΚ, το οποίο συγκεντρώνει ποσοστό γύρω στο  12%.

Η  βρετανική εφημερίδα Guardian γράφει ότι «οι βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα δεν έβγαλαν νικητή, μολονότι το κεντροδεξιό κόμμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη συγκέντρωσε το 41% των ψήφων με καταμετρημένο πάνω από το 70% των ψηφοδελτίων». Η εφημερίδα επισημαίνει ότι η διαφορά των 20 μονάδων από το δεύτερο κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι κάτι που «παρατηρείται σπάνια» μετά την πτώση της χούντας, το 1974, ενώ σημειώνει επίσης ότι ακόμη και στην Κρήτη, το «προπύργιο των Σοσιαλιστών», η Νέα Δημοκρατία τα πήγε «αναπάντεχα καλά».

   Το Γερμανικό Πρακτορείο (DPA), σε μια από τις πρώτες ανταποκρίσεις του, μετέδωσε το έξιτ πολ, σημειώνοντας ότι «παρά το ισχυρό προβάδισμά της, η Νέα Δημοκρατία δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορέσει να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό. 

 «Οι κυβερνήσεις συνασπισμού είναι κάτι σπάνιο και συχνά αποτυχημένο στην Ελλάδα. Εάν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση εντός 10 ημερών, θα προκηρυχθούν νέες εκλογές για τον Ιούλιο», προσθέτει το πρακτορείο.

Η Νέα Δημοκρατία οδεύει προς μια «συντριπτική νίκη», γράφει το Reuters, βασιζόμενο στα πρώτα αποτελέσματα. Το αποτέλεσμα, λέει το πρακτορείο, δίνει μια ώθηση στον νυν πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, μολονότι σύμφωνα με τις προβλέψεις δεν θα συγκεντρώσει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή.

Οι γαλλικές εφημερίδες Le Monde και Liberation, γράφουν επίσης, επικαλούμενες τα μερικά αποτελέσματα, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αν και το κόμμα του προηγείται με διαφορά, μπορεί να δυσκολευτεί να σχηματίσει σταθερή κυβέρνηση, επειδή δεν θα έχει απόλυτη πλειοψηφία.

 Το Γαλλικό Πρακτορείο μετέδωσε το έξιτ πολ, τα αποτελέσματα αλλά και τη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη για «πολιτικό σεισμό» και το γεγονός ότι οι πολίτες έδωσαν την εντολή στη ΝΔ να κυβερνήσει αυτοδύναμη.

Το τουρκικό πρακτορείο Anadolu γράφει επίσης ότι η Νέα Δημοκρατία κερδίζει τις εκλογές, επικαλούμενο τα πρώτα, μερικά αποτελέσματα, ενώ φιλοξενεί και εκτενές φωτορεπορτάζ από την ημέρα των εκλογών. Για «ξεκάθαρη νίκη» του Κυρ. Μητσοτάκη στις εκλογές κάνει λόγο και η ισπανική El Pais, επισημαίνοντας και αυτή το μεγαλύτερο από το αναμενόμενο προβάδισμα της Νέας Δημοκρατίας επί του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και την άνοδο του ΠΑΣΟΚ.