“Γιαβούζ” γιοκ στην σύνοδο κορυφής της Ε.Ε.

Χαμηλές οι προσδοκίες συμφωνίας  στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο  για οικονομική απάντηση στην κρίση του κορονοϊού.

Η νέα πρόκληση της Τουρκίας με την παράνομη κάθοδο του πλοίου- γεωτρύπανου  “Γιαβούζ” στην κυπριακή ΑΟΖ δεν προβλέπεται να συζητηθεί από τους αρχηγούς των κρατών-μελών της Ε.Ε. στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα γίνει με τηλεδιάσκεψη. 

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ,  απαντώντας σε ερώτηση,  αν το θέμα που αφορά την Τουρκία θα συζητηθεί την Πέμπτη στη Σύνοδο Κορυφής δήλωσε: “Δεν νομίζω ότι αύριο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα το συζητήσει, εκτιμώ ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αύριο θα αφιερωθεί πλήρως στην οικονομική απάντηση στην κρίση του κορονοϊού”.

Χθες συνεδρίασαν μ ε τηλεδιάσκεψη οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, και περιορίστηκαν στην έκφραση ανησυχίας  για τη δραστηριότητα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης,  εξέφρασαν την πλήρη αλληλεγγύη τους στην Κύπρο, σύμφωνα με τα όσα μετέφερε στον Τύπο, ο κ. Μπορέλ
“Σε σχέση με την Τουρκία, υπό το φως των πιο πρόσφατων δράσεων της Τουρκίας που σχετίζονται με γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, επαναλάβαμε την ακλόνητη αλληλεγγύη και την υποστήριξή μας προς την Κύπρο και την Ελλάδα. Θα συνεχίσουμε, ωστόσο, τη διπλωματική μας εμπλοκή με την Τουρκία, για να προσπαθήσουμε να οδηγήσουμε τη σχέση μας προς μια προσέγγιση συνεργασίας και μια εποικοδομητική προσέγγιση”, δήλωσε ο κ. Μπορέλ στην εισαγωγική του τοποθέτηση μετά το πέρας του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών.

Το απόγευμα, μέσω τηλεδιάσκεψης, θα γίνει η σύνοδος κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ, στην οποία οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να συμφωνήσουν στο να χρησιμοποιήσουν τον κοινό τους προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-27 για να βοηθήσουν να τονωθεί η ανάπτυξη. Αναμένεται επίσης να εγκρίνουν μέτρα άμεσης βοήθειας ύψους 500 δισ. ευρώ που θα τεθούν σε ισχύ από τον Ιούνιο.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ μεταδίδει ότι ο πήχης των προσδοκιών για επίτευξη
 συμφωνίας σχετικά με το πώς ακριβώς θα χρηματοδοτήσουν την οικονομική ανάκαμψη από την πανδημία του κορονοϊού βρίσκεται χαμηλά,  καθώς συνεχίζουν να υπάρχουν μεγάλες διαφωνίες στους κόλπους της Ένωσης.
Πλούσιες, δημοσιονομικά συντηρητικές χώρες, όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Ολλανδία έχουν απορρίψει τα αιτήματα από τις νότιες χώρες του ευρωπαϊκού μπλοκ που αντιμετωπίζουν δυσκολίες – με επικεφαλής την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία- να εκδοθούν κοινά «κορονο-ομόλογα» για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν)  έχει αντ’ αυτού προτείνει έναν συμβιβασμό που προβλέπει ότι  θα διοχετεύσει έως 1,5 τρισ. ευρώ στην οικονομία αντλώντας κεφάλαια με ενέχυρο τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα λάβει μέρος στη σύνοδο, σε τηλεδιάσκεψη με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ με αφορμή τη σημερινή σύνοδο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, συζήτησε με τον κ. Μισέλ τις διεργασίες εντός της ΕΕ για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, μέσω νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και κοινών παρεμβάσεων, που θα διασφαλίζουν τη συνοχή και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών.

Μητσοτάκης- Μπορέλ σε παλαιότερη συνάντηση τους
“Οι αποφάσεις που θα ληφθούν στην Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. πρέπει να εμφορούνται από την αξία της αλληλεγγύης, να μην είναι κατώτερες των περιστάσεων, ούτε να δείχνουν ατολμία ή απροθυμία. Αυτό περιμένουν όλοι οι πολίτες στην Ευρώπη”, τόνισε ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, αναφερόμενος στην τηλεδιάσκεψη των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων.

Σχέδιο 2 τρισ. ευρώ για την οικονομική ανάκαμψη

Το ΑΠΕ- ΜΠΕ αναφέρεται σε δημοσίευμα του Bloomberg , σύμφωνα με το οποίο, η Eυρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα σχέδιο 2 τρισ. ευρώ για την οικονομική ανάκαμψη, καθώς αναζητεί τρόπο να προσπεράσει τις διαφορετικές απόψεις των τελευταίων εβδομάδων.
Το σχέδιο προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενσωματώσει ένα ταμείο ανάκαμψης, ύψους 300 δισ. ευρώ, στον προϋπολογισμό της για την περίοδο 2021-2027 και ότι θα δανεισθεί 320 δισ. ευρώ από τις κεφαλαιαγορές, χωρίς να αναφέρει πώς η Κομισιόν φθάνει στο συνολικό ποσό των 2 τρισ. ευρώ. Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, το μισό ποσό από τα κεφάλαια που θα αντλήσει θα δοθεί στις χώρες με τη μορφή δανείων, ενώ το υπόλοιπο θα παραμείνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για να καλύπτει τους ετήσιους τόκους ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ. Εκτός από το προσωρινό ταμείο ανάκαμψης των 300 δισ. ευρώ στον νέο πολυετή προϋπολογισμό της, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει ένα ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ύψους 200 δισ. ευρώ, το οποίο θα αναδιοργανωθεί από ένα παλαιό εργαλείο σύγκλισης. Προβλέπει, επίσης, ότι ένα ποσό 50 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής θα χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό και θα δοθεί εμπροσθοβαρώς το 2021 και το 2022 καθώς και δύο ταμεία ύψους 200 δισ. ευρώ για την προστασία των εσωτερικών αγορών της ΕΕ.
Ο «οδικός χάρτης» που διένειμε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στις εθνικές αντιπροσωπείες πριν από την τηλεδιάσκεψη δεν περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με το ποσό, τους συγκεκριμένους στόχους, το χρονοδιάγραμμα ή τη φύση των επενδύσεων που θα χρειασθούν για να επαναφέρουν σε τροχιά την ΕΕ. Οι ηγέτες δεν αναμένεται να καταλήξουν σε απόφαση αυτή την εβδομάδα και το τελικό πακέτο πιθανόν να μην είναι έτοιμο για τουλάχιστον έξι μήνες, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο που επικαλείται το Bloomberg.
Εν μέσω της αντιπαράθεσης για τη χρηματοδότηση ενός ευρωπαϊκού ταμείου διάσωσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πιθανόν να γίνει η «πίσω πόρτα» για τον επιμερισμό του κινδύνου, απορροφώντας τη μεγάλης κλίμακας έκδοση χρέους. «Οικονομολόγοι λένε ότι αν το κάνει σταδιακά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρακάμψει τη νομική απαγόρευση απευθείας χρηματοδότησης των κυβερνήσεων και να είναι αυτό πιο αποδεκτό από τις άλλες εναλλακτικές για χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία», αναφέρει το Bloomberg.

Το euronews αναφέρει ότι ευρωπαίος αξιωματούχος, που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του , δήλωσε πως «Για κάποια κράτη-μέλη είναι σημαντικό να έχουμε επιχορηγήσεις ή επιδοτήσεις, ενώ για άλλους μπορεί να είναι μόνο δάνεια. Υπάρχει μεγάλη διαφορά και χρειάζεται να βρούμε τη σωστή ισορροπία», δήλωσε ο αξιωματούχος που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Είναι ευαίσθητο, είναι μια δύσκολη πολιτικά συζήτηση». 
Υπάρχει αυτή η παρανόηση ότι ο Νότος θέλει να χρησιμοποιήσει την κρίση της COVID για να φορτώσει τα παλαιά του χρέη στις πλάτες του Βορρά», δήλωσε ο ίδιος και πρόσθεσε : «Ο Βορράς φοβάται ότι η αμοιβαιοποίηση χρέους θα μολύνει τη χρηματοπιστωτική και οικονομική του κατάσταση στο μέλλον μέσω των αποφάσεων που λαμβάνονται από τον Νότο».
Γι’ αυτό ίσως και σε ανάλυση που δημοσιεύει το πρακτορείο Reuters διατυπώνεται η εκτίμηση ότι η πανδημία του νέου κορονοϊού πιθανότατα δεν θα φέρει μια νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, όμως οι μεγάλες διαφορές στο ύψος του χρέους που θα έχουν οι χώρες-μέλη της, καθώς θα εξέρχονται από την ύφεση μπορεί να δοκιμάσουν σοβαρά την ενότητά της.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένει ότι το χρέος των 19 χωρών της Ευρωζώνης θα αυξηθεί φέτος περισσότερο από 13% του ΑΕΠ, φθάνοντας στο 97%, καθώς τα περιοριστικά μέτρα σε όλη την Ευρώπη θα οδηγήσουν σε μία πρωτοφανή ύφεση 7,5%. Παρά, όμως, τον αναμενόμενο μεγάλης έκτασης δανεισμό, η επίπτωση στις αποδόσεις των ομολόγων ήταν έως τώρα μικρή. Το επιτόκιο στα ομόλογα των χωρών με υψηλό χρέος – Ιταλίας, Ισπανίας, Ελλάδας ή Πορτογαλίας – έχει αυξηθεί κατά μόνο 40-50 μονάδες βάσης (0,4 έως 0,5 της ποσοστιαίας μονάδας), χάρη στις μεγάλες αγορές ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
«Καθώς η ΕΚΤ κυριολεκτικά σαρώνει τη δευτερογενή αγορά (…) ο κίνδυνος μίας κρίσης κρατικού χρέους είναι περίπου μηδενικός», δήλωσε οικονομολόγος της Saxo Bank, απηχώντας την άποψη πολλών άλλων οικονομολόγων και αξιωματούχων. Τη μεγαλύτερη διαφορά σε σχέση με την κρίση κρατικού χρέους της Ευρωζώνης του 2010-2012 την κάνει η ΕΚΤ. Τότε, δεν υπήρχε η χωρίς όρους δέσμευση της ΕΚΤ ότι θα «κάνει ό,τι χρειαστεί» για να στηρίξει το ευρώ. Μόλις έγινε αυτή η δέσμευση, στα μέσα του 2012, η κρίση τελείωσε. Ούτε υπήρχε τότε το πρόγραμμα ΟΤΜ (Outright Monetary Transactions) απεριόριστων αγορών κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ ή το έμπειρο ταμείο διασώσεων (ο ESM) με διαθέσιμη δυνατότητα δανεισμού ύψους 410 δισ. ευρώ, έτοιμο να δανείσει φθηνά και ουσιαστικά χωρίς όρους.

Είναι, ωστόσο, το γεγονός ότι ο Νότος θα πρέπει να ανακάμψει από την ύφεση με ένα πολύ μεγάλο χρέος, σε αντίθεση με τον Βορρά, που ανησυχεί τις αγορές και αξιωματούχους της Ευρωζώνης. Ο βασικός κίνδυνος είναι πολιτικός: για να μείνει ακέραιη, η Ευρωζώνη δεν πρέπει να επιτρέψει σε εθνικιστικά και ευρωσκεπτικιστικά κόμματα στον Νότο να κεφαλαιοποιήσουν τις δυσκολίες της ανάκαμψης με τεράστια επίπεδα χρέους και να παρακινήσουν την κοινή γνώμη κατά της ΕΕ, σημείωναν οικονομολόγοι.
«Η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει πολλά ιταλικά ομόλογα, αλλά δεν μπορεί να πείσει τις αγορές ότι η Ιταλία θέλει να παραμείνει στο ευρώ για πάντα», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank. «Ο χαμηλής πιθανότητας κίνδυνος ότι μία μελλοντική ιταλική κυβέρνηση μπορεί να θέλει να φύγει από το ευρώ παρακολουθείται από την αγορά. Δεν πρόκειται για λεπτομέρειες, αλλά για τον κίνδυνο μίας πολιτικής αντίδρασης», πρόσθεσε, η οποία θα μπορούσε να πάρει τη μορφή μίας λαϊκής δυσφορίας στην Ιταλία για τη σχετικά περιορισμένη ικανότητά της να αντιδράσει στην πανδημία σε σύγκριση με τη Γερμανία ή την Ολλανδία. Η άμεση δημοσιονομική αντίδραση της Γερμανίας στην πανδημία ήταν σχεδόν επτά φορές μεγαλύτερη από αυτή της Ιταλίας, όπου η κρίση ήταν δριμύτερη, δήλωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, προσθέτοντας ότι ένας τέτοιος «κατακερματισμός» υπονομεύει την ενιαία αγορά και το ευρώ.
«Θα στοιχημάτιζα 100 ευρώ ότι η κρίση χρέους δεν θα επανέλθει στα επόμενα ένα ή δύο χρόνια», δήλωσε οικονομολόγος της ING, σημειώνοντας την πολύ ισχυρή πολιτική βούληση της Ευρωζώνης να αποφύγει μία τέτοια κρίση, όταν όλες οι οικονομίες της πλήττονται από την πανδημία. «Ωστόσο, θα στοιχημάτιζα πιθανόν άλλα 100 ευρώ ότι θα επανέλθει η υπαρξιακή κρίση της Ευρωζώνης. Σε κάποιο βαθμό, η κρίση του κορονοϊού την επιταχύνει. Θα επαναφέρει το θεμελιώδες ερώτημα για το ποια είναι η σωστή πολιτική και το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί το υψηλό δημόσιο χρέος», ανέφερε, προσθέτοντας: «Η τρέχουσα κρίση θα οδηγήσει σε νέα οικονομική απόκλιση μεταξύ του Βορρά και του Νότου. Ο Νότος θα πληγεί περισσότερο από την κρίση και ο Βορράς θα βγει ταχύτερα και ισχυρότερος από την κρίση», σημείωσε.