Πρέσβης Θ. Θεοφίλου: Στα 77 μου χρόνια το όνειρο μου είναι να επιστρέψω στο πατρογονικό μου σπίτι, στα Λιμνιά

Η οργάνωση AHEPA (Τμήμα Βρυξελλών) σε ειδική εκδήλωση τίμησε τον πρώην πρέσβη Θεόφιλο Β. Θεοφίλου, ο οποίος διετέλεσε πρώτος αντιπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην  Ευρωπαϊκή Ένωση και είχε σγμαντική συμβολή στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.

Στην εκδήλωση , η οποία έγινε στις εγκαταστάσεις της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση,  παρέστη ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης. 

Σε ομιλία του ο πρέσβης Θ. Θεοφίλου τόνισε: “Ήταν το όνειρό μου να ενταχθεί η Κύπρος στην ΕΕ. Έγινε πραγματικότητα, το
έζησα και ευχαριστώ το Θεό και όλους όσους δουλέψαμε μαζί για αυτό τον σκοπό. Ήταν το όνειρό μου να λυθεί το Κυπριακό πριν αφυπηρετήσω και να δουλέψω τουλάχιστο 1-2 χρόνια κανονικά, σαν τους διπλωμάτες των άλλων χωρών, χωρίς να πηγαίνω για ύπνο το βράδυ και να ξυπνώ το πρωί με την έγνοια του Κυπριακού. Δεν πραγματοποιήθηκε. Τώρα, στα 77 μου, είναι το όνειρό μου να λυθεί το Κυπριακό ενόσω είμαι ακόμα στη ζωή. Να μπορέσω να επιστρέψω στις ρίζες μου, στο πατρογονικό μου σπίτι στα Λιμνιά”. 

Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της ΚΔ, έντιμε κ. Αντιπρόεδρε της ΕΕ κ. Σχοινά,
αγαπητή κυρία Μόνιμη Αντιπρόσωπε και πρώην συνάδελφε και συνεργάτη στη
ΜΑΕΕ κα. Ράφτη, αγαπητοί μου AHEPANS κ. Φλωρίνη, κ. Κωνσταντίνου και
κ. Μαμμωνά, αγαπητοί φίλοι και πρώην συνεργάτες, κυρίες και κύριοι,
Σας ευχαριστώ όλους θερμά για την παρουσία σας σήμερα εδώ. Mε τιμά και με
συγκινεί.
Όλως ιδιαίτερα, ευχαριστώ εσάς κ. Πρόεδρε της Δημοκρατίας για την πολύ
τιμητική για μένα παρουσία και συμμετοχή σας στη σημερινή εκδήλωση. Παρά
το βεβαρημένο πρόγραμμά σας και την κοπιώδη αποστολή σας στο Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο, είχατε την καλοσύνη να διαθέσετε μέρος του πολύτιμου χρόνου σας
γι’ αυτή την εκδήλωση. Παρομοίως ευχαριστώ εσάς κ. Αντιπρόεδρε της ΕΕ που
εξοικονομήσατε χρόνο από το βαρυφορτωμένο ημερολόγιο των υποχρεώσεών
σας για να είστε μαζί μας.
Ιδιαίτερα ευχαριστώ επίσης τους οργανωτές της σημερινής εκδήλωσης, τον κ.
Φλωρίνη, πρόεδρο του κλάδου της AHEPA στις Βρυξέλλες, τον κ. Μαμμωνά,
περιφερειακό κυβερνήτη της AHEPA για την Ευρώπη καθώς επίσης και τον
αγαπητό μας Πόλυ Κωνσταντίνου που ήταν η ψυχή της όλης διοργάνωσης της
εκδήλωσης. Ευχαριστώ επίσης θερμά την Μόνιμη Αντιπρόσωπο Πρέσβη κα.
Ράφτη για τη φιλοξενία της εκδήλωσης στο οίκημα της Μόνιμης
Αντιπροσωπείας.
Όταν ξεκίνησα τη διπλωματική σταδιοδρομία μου στις 2 του Γεννάρη το 1974,
την φανταζόμουν πολύ διαφορετική από ότι εξελίχθηκε στη συνέχεια. Η
θεώρησή μου άλλαξε ριζικά ένεκα των τραγικών γεγονότων που ακολούθησαν
σε εφτά μόνο μήνες με το άφρον και προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη
τουρκική εισβολή και κατοχή πέραν του ενός τρίτου της επικράτειας της
Κύπρου. Η διπλωματική μου καριέρα πήρε τη μορφή ενός δύσκολου και
αδιάκοπου αγώνα υπέρ βωμών και εστιών μέχρι την αφυπηρέτησή μου ύστερα
από 31 χρόνια. Από την ημέρα της επιστροφής μου στην Υπηρεσία στις 22
Αυγούστου μετά την κατάπαυση του πυρός και την απόλυσή μου από την
εφεδρική υπηρεσία μου στην Εθνική Φρουρά, έτσι αισθανόμουν και έτσι
αντίκρυζα την αποστολή μου από όλες τις θέσεις που υπηρέτησα σε όλα τα
μήκη και τα πλάτη της γης. Όντας εκτοπισμένος πια, δεν είχα στέγη και
υπάρχοντα και για μέρες έμενα και κοιμόμουν στο γραφείο μου. Στη διάρκεια
του 30χρονου και δύσκολου αυτού αγώνα, σε πολλές και διάφορες φάσεις του,
ερχόταν συχνά στη μνήμη μου ένας στίχος από τον Ύμνο στην Ελευθερία του
Διονύσιου Σολωμού:
«Μοναχή το δρόμο επήρες
Εξανάρθες μοναχή
Δεν είν’ εύκολες οι θύρες
Αν η χρεία τες κουρταλεί»
Εκ των πραγμάτων διαπιστώθηκε ότι ένεκα των περιστάσεων και των
δεδομένων της κατάστασης, ο αγώνας μας έπρεπε να είναι ειρηνικός και να
διεξαχθεί με πολιτικά και διπλωματικά μέσα. Και το βάρος του έπεφτε
αναπόφευκτα στη διπλωματική υπηρεσία κυρίως. Λίγους μόνο μήνες μετά την
τοποθέτησή μου στο νεοσύστατο τότε γραφείο ΕΟΚ στο ΥΠΕΞ,
συνειδητοποίησα ότι ο αγώνας για δικαίωση θα είχε καλύτερες προοπτικές
επιτυχίας αν εντασσόταν και στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποιητικής
διαδικασίας που δρομολόγησε και ακολουθούσε η ΕΟΚ. Και είχα το θάρρος –
κατά κάποιους το θράσος – να υποβάλω στις 22 του Δεκέμβρη 1975, ως
προϊστάμενος του γραφείου ΕΟΚ με βαθμό Ακολούθου και προϋπηρεσία μόλις
δύο χρόνων, 12-σελιδο σημείωμα/μελέτη με εισήγηση για υποβολή αίτησης
ένταξης στην ΕΟΚ. Το σημείωμα μου μονογραφήθηκε από τον Γενικό
Διευθυντή και προωθήθηκε στον Υπουργό που το μονόγραψε επίσης και το
έβαλε στο αρχείο. Η εισήγησή μου θεωρήθηκε πολύ τολμηρή και
εξωπραγματική για να προωθηθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όπως είχα
ζητήσει. Τελικά η αίτηση ένταξης υποβλήθηκε ύστερα από 15 χρόνια, τον
Ιούλιο του 1990.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν είχα επανειλημμένα την ευκαιρία και την
αρμοδιότητα να ασχοληθώ και να προωθήσω από διάφορες θέσεις το θέμα της
ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο στην Κεντρική Υπηρεσία
όσο και στο εξωτερικό. Πίστεψα και αφοσιώθηκα σε αυτή την υπόθεση για την
οποία δούλεψα άοκνα και υπερωριακά σε καθημερινή σχεδόν βάση.
Ανατρέχοντας στα χρόνια εκείνα και στις πολλές δυσκολίες και εμπόδια που
αντιμετωπίσαμε θα έλεγα ότι η ένταξη ήταν κάτι πέρα από πίστη, κάτι
περισσότερο από κορυφαίο σκοπό και στόχο. Ήταν μαζί και όνειρο γιατί στην
αντίληψή μου συνδυαζόταν με τη λύση του Κυπριακού. Μια σωστή, δίκαιη και
λειτουργική λύση σύμφωνη με τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τον Μάιο του 2004 το όνειρο πραγματοποιήθηκε μερικώς, μόνο με την ένταξη
αλλά όχι και με τη λύση όπως είχαμε σχεδιάσει και προσδοκούσαμε. Οι λόγοι
είναι πολλοί όπως και οι ευθύνες που κατά την ταπεινή μου γνώμη
επιμερίζονται σε όλους τους πρωταγωνιστές και τους παράγοντες που
αναμείχθηκαν. Στα Ηνωμένα Έθνη που ετοίμασαν και υπέβαλαν το Σχέδιο
Ανάν με το γνωστό απαράδεχτο εν πολλοίς περιεχόμενο. Που ο σημαντικότερος
από τους διαμορφωτές του, ο Λόρδος Χάνει, χαρακτήρισε εκ των υστέρων ως
ετεροβαρές υπέρ της τουρκικής πλευράς. Στην ΕΕ που δεν τόλμησε ή δεν
μπόρεσε να αναλάβει τις ευθύνες της και που έκρινε και υιοθέτησε το σχέδιο ως
συμβατό με το κοινοτικό κεκτημένο, ενώ σημαντικές πρόνοιες του
εγρονθοκοπούντο με αυτό. Στο σημείο αυτό θεωρώ ενδεδειγμένο να αναφέρω
ότι εξ’ όσων ενθυμούμαι από τα μέλη της Επιτροπής μόνο δύο Επίτροποι
διαφοροποιήθηκαν στο θέμα αυτό. Ο Έλληνας Επίτροπος Σταύρος Δήμας και η
Ισπανίδα Επίτροπος κα. Λογιόλα Παλάσιο στο καμπινέ της οποίας υπηρετούσε
τότε ο νυν Αντιπρόεδρος της ΕΕ κύριος Σχοινάς. Σε ευχαριστώ και πάλι
αγαπητέ Μαργαρίτη. Σε όλους όσους απαίτησαν και πίεζαν και ανέμεναν από
την ε/κ κοινότητα, από τον κυπριακό λαό να παραιτηθεί οικειοθελώς, με την
ψήφο του, βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του, των δικαιωμάτων του ως
ευρωπαίων πολιτών, μια εβδομάδα πριν από την ένταξη στην ΕΕ. Την ένταξη
στην οποία πίστεψε, την οποία επεδίωξε και για την οποία αγωνίστηκε για
αυτούς ακριβώς τους λόγους. Για μια λύση σύμφωνη με τις αρχές και τις αξίες
της ΕΕ.
Δεν είναι όμως άμοιρη ευθυνών και η δική μας πλευρά, ο τότε Πρόεδρος και η
κυβέρνησή του, που μπορούσαν και έπρεπε να κάνουν περισσότερα για τη
διαφοροποίηση του σχεδίου και τη συνέχιση της προσπάθειας αμέσως μετά την
απόρριψή του, με στόχο την εξεύρεση λύσης μέχρι τον Δεκέμβρη του 2004. Ο
χρόνος και ο χώρος δεν μου επιτρέπουν να πω τώρα εδώ περισσότερα.
Περιορίζομαι μόνο να αναφέρω ότι σαν Μόνιμος Αντιπρόσωπος έπραξα το
καθήκον μου κατά συνείδηση και υπέβαλα εγγράφως κατά τις κρίσιμες εκείνες
ώρες σειρά εισηγήσεων. Που δυστυχώς δεν έγιναν αποδεκτές και οδήγησαν
στην παραίτησή μου.
Ήταν το όνειρό μου να ενταχθεί η Κύπρος στην ΕΕ. Έγινε πραγματικότητα, το
έζησα και ευχαριστώ το Θεό και όλους όσους δουλέψαμε μαζί για αυτό τον
σκοπό. Ήταν το όνειρό μου να λυθεί το Κυπριακό πριν αφυπηρετήσω και να
δουλέψω τουλάχιστο 1-2 χρόνια κανονικά, σαν τους διπλωμάτες των άλλων
χωρών, χωρίς να πηγαίνω για ύπνο το βράδυ και να ξυπνώ το πρωί με την
έγνοια του Κυπριακού. Δεν πραγματοποιήθηκε.
Τώρα, στα 77 μου, είναι το όνειρό μου να λυθεί το Κυπριακό ενόσω είμαι
ακόμα στη ζωή. Να μπορέσω να επιστρέψω στις ρίζες μου, στο πατρογονικό
μου σπίτι στα Λιμνιά. Το σπίτι που γεννήθηκα και μεγάλωσα και που
κληρονόμησα από τον πατέρα μου Βασίλη που το κληρονόμησε από τον πατέρα
του, τον παππού μου Χατζηθεόφιλο που το κληρονόμησε από τον πατέρα του,
το προπάππο μου Χατζηβασίλη που ήταν και ο κτίτοράς του. Έζησαν και
μεγάλωσαν εκεί τέσσερις γενιές σε δυο αιώνες. Από Βασίλη σε Θεόφιλο σε
Βασίλη σε Θεόφιλο. Δεν θέλω και δεν μπορώ να δεχθώ στον 21ο αιώνα, τον
αιώνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να σπάσει η μακριά αυτή αλυσίδα, να
διακοπεί η πολύχρονη αυτή παράδοση και να είμαι εγώ η τελευταία γενιά που
έζησε εκεί και κατέχει αυτό το σπίτι.
Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω και την οικογένεια μου, τη σύζυγο μου
Βάνια και τα παιδιά μας, που με ακολούθησαν παντού σε αυτό το μεγάλο ταξίδι,
σε μακρινά, δύσκολα και απαιτητικά πόστα. Τους ευχαριστώ για τη
συμπαράσταση και τη στήριξή τους και που μοιράστηκαν μαζί μου τις αγωνίες και τις έγνοιες μου για τον τόπο μας.