Πώς «διαβάζει» η Αθήνα τη συνάντηση που είχαν Ερντογάν – Μπάιντεν

Του Γρηγόρη Τζιοβάρα*

Στα χαμόγελα και στις ευχαριστίες μπροστά στις κάμερες οι οποίες αποτύπωσαν το πολυπόθητο τετ α τετ που είχε ο Τούρκος Πρόεδρος στη Μαδρίτη με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν φαίνεται να περιορίστηκαν τα «ανταλλάγματα» που πήρε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την επομένη της άρσης της απειλής να θέσει βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Τα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα της Συνόδου στη διάρκεια της δεύτερης ημέρας των εργασιών της ήταν δύο:

*αφενός, οι παρεμβάσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο επεσήμανε τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Άγκυρας στην περιοχή μας όπως και το παιχνίδι που παίζει στην ουκρανική κρίση, και

*αφετέρου, η συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν, η οποία αποτελούσε εδώ και καιρό -και για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης στην Τουρκία- τον διακαή πόθο του Τούρκου Προέδρου και κατέστη δυνατή αφού μια μέρα νωρίτερα αναδιπλώθηκε και συμφώνησε να μην μπλοκάρει την διεύρυνση του ΝΑΤΟ.

Είναι γνωστό, άλλωστε, -και περίπου ομολογημένο από πολλές πλευρές- ότι ο δρόμος για να ακυρώσει η Άγκυρα την απειλή του βέτο στην ένταξη Φινλανδών και Σουηδών στη Βορειοατλαντική Συμμαχία άνοιξε κυρίως λόγω των παρασκηνιακών επαφών που προηγήθηκαν ανάμεσα σε Αμερικανούς και Τούρκους διπλωμάτες, παρά από αυτό καθεαυτό το Μνημόνιο που υπέγραψε την Τρίτη στη Μαδρίτη ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Φινλανδός ομόλογός του και η Σουηδή πρωθυπουργός, παρουσία και του Ερντογάν.

Με βάση την «ανάγνωση» που κάνει η ελληνική κυβέρνηση στη συνάντηση Μπάιντεν Ερντογάν, το συμπέρασμα είναι, όπως το μετέφεραν στο «prototheme.gr» αρμόδιες πηγές, ότι «ο Πρόεδρος ων ΗΠΑ συνέστησε στον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν να αποφεύγει τις προκλήσεις», ενώ «ανέδειξε και τη σημασία του να υπάρχει σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο». Η θέση αυτή βασίζεται στο περιεχόμενο της επίσημης ανακοίνωσης που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση από τον Λευκό Οίκο.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι οι δύο Πρόεδροι «μίλησαν για τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας στο Αιγαίο και τη Συρία». Και προστίθεται ότι «ο πρόεδρος Μπάιντεν επανέλαβε την επιθυμία του να διατηρήσει εποικοδομητικές διμερείς σχέσεις και οι ηγέτες συμφώνησαν στη σημασία συνεχών στενών διαβουλεύσεων μεταξύ των κυβερνήσεών μας».

Επιπλέον αυτές ελληνικές πηγές επισημαίνουν ότι από «όλη τη συζήτηση δεν φαίνεται να προέκυψε κάτι για τα τουρκικά F-16 και περαιτέρω την παροχή πολεμικού υλικού από τις ΗΠΑ προς την Τουρκία».

Στο Κογκρέσο η ελληνική άμυνα

Η Αθήνα, πάντως, γνωρίζει, ότι το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ τάσσεται αναφανδόν υπέρ της αναβάθμισης των τουρκικών F-16. Και γι΄ αυτό δεν εξεπλάγη που η βοηθός του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Σελέστ Γουόλαντερ, δήλωσε μόλις χθες ότι «τα σχέδια αυτά είναι προς επεξεργασία και πρέπει να γίνουν διάφορες διαδικασίες αλλά οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τον εκσυγχρονισμό του στόλου των μαχητικών της καθώς αυτό θα συμβάλλει στην ενίσχυση της άμυνας του ΝΑΤΟ και της ασφάλειας των Αμερικανών».

Η Ελλάδα, σημειώνουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, έχει κάνει όλες τις αναγκαίες κινήσεις κι έχει μάλιστα πετύχει τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα των F -35, κάτι, ωστόσο, που δεν σχετίζεται με την τρέχουσα συγκυρία. Τα όσα έγιναν χθες γνωστά, λένε οι ίδιοι αξιωματούχοι, σχετίζονται με μια διαδικασία που είναι δρομολογημένη εδώ και καιρό. Πρόκειται για την υπογραφή και την αποστολή του Letter of Request (LoR) που είναι το πρώτο βήμα σε μια μακρά διαδικασία.

Σε ό,τι αφορά τον εξοπλισμό της Τουρκίας, η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο οποιαδήποτε χώρα, να απαγορεύσει σε κάποια άλλη την πώληση εξοπλισμών. Αλλά παρά ταύτα και σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση Μητσοτάκη «έχει θέσει τα ζητήματα της τουρκικής προκλητικότητας και έχει ενημερώσει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, ιδιαίτερα το Κογκρέσο, που έχει εξαιρετικά βαρύνοντα ρόλο σε  ζητήματα εξοπλισμών». 

Δεν πέρασε, πάντως, απαρατήρητο ότι ο Τούρκος Πρόεδρος στην πολύ σύντομη παρέμβαση που έκανε στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και η οποία έγινε πριν από τη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν περιορίστηκε να μιλήσει για τα θέματα της ατζέντας της Συνόδου και απέφυγε κάθε αιχμή για ο,τιδήποτε άλλο.

Από την πλευρά του, Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην τοποθέτηση του ανέδειξε πόσο σημαντικό είναι το γεγονός ότι η Συμμαχία επέδειξε ενότητα, ταχύτητα και αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τόνισε την ανάγκη να συνεχίσει προς την κατεύθυνση αυτή.

Παράλληλα υπογράμμισε ότι είναι πολύ σημαντικό για ουσιαστικούς και συμβολικούς λόγους οι κυρώσεις που αποφασίζονται να εφαρμόζονται από όλα τα μέλη, υπογράμμιση που αποτελούσε σαφέστατο υπαινιγμό για τη στάση της Τουρκίας.

* Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους/ΠΗΓΗ: Protothema.gr

ΦΩΤΟ:  Turkey government organization