Ποιός είναι τελικά ο Αναστάσιος;
Του Ανδρέα Λουδάρου,
δημοσιογράφου*
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος είναι από τους λίγους ανθρώπους που έχουν κατορθώσει να είναι διακριτοί μόνο από το μικρό τους όνομα. Σπανίως θα ακούσεις κάποιον να λέει ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, ή ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Αλβανίας ή ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος… Αναστάσιος σκέτο και καταλαβαινόμαστε.
Αυτή η αναγνώριση βέβαια, δεν ήρθε έτσι τυχαία. Αυτός ο άνθρωπος πέρασε από πολλές θέσεις, ανέλαβε ξεχωριστές, και πολλές φορές επικίνδυνες αποστολές, και σχεδόν πάντα τις έφερε σε πέρας με τεράστια επιτυχία. Για λόγους που ίσως κάποτε εξηγήσει ο ιστορικός του μέλλοντος, γιατί εγώ αδυνατώ και δεν είναι της παρούσης ούτως ή άλλως, τα περισσότερα προβλήματα στην πορεία του δημιουργήθηκαν από αδερφούς του, από εκκλησιαστικούς δηλαδή. Και φυσικά πάντα «κουβαλούσε» -και εξακολουθεί να φέρει- το «στίγμα», στα μάτια πολλών, της εκκλησιαστικής του καταβολής. Προέρχεται από την «Ζωή». Είναι «ζωϊκός», είναι «οργανωσιακός».
Αυτός λοιπόν ο «ζωικός» το 1992 ανέλαβε να αναστήσει την Εκκλησία της Αλβανίας. Ορισμένοι βέβαια το παρουσιάζουν ως «δώρο» του Οικουμενικού Πατριάρχη προς τον Αναστάσιο το ότι τον έκανε Προκαθήμενο μιας Αυτοκέφαλης Εκκλησίας, αλλά αν θυμηθούμε τι παρέλαβε ο Αναστάσιος όταν εξελέγη Αρχιεπίσκοπος νομίζω θα καταλάβουμε πως το δώρο αυτό θυμίζει την ελευθερία που κέρδιζαν ελάχιστοι μονομάχοι. Ευτυχώς που τότε ο Αναστάσιος ήταν ανάμεσα στις επιλογές του Πατριαρχείου γιατί εάν είχε επιλεγεί κάποιος άλλος…
Από το 1992, με πείσμα, αγάπη, προσήλωση και… πολύ πάρα πολύ βοήθεια από την Ελλάδα, (καλό είναι να τα λέμε όλα) ο Αναστάσιος έκανε ξανά το θαύμα του. Η Εκκλησία της Αλβανίας δεν αναστήθηκε απλά, αλλά έγινε καλύτερη απ’ ότι κι όταν ήταν στις δόξες της.
Τον Αύγουστο του 2017 με αφορμή τα εγκαίνια του υδροηλεκτρικού φράγματος που έφτιαξε η Εκκλησία της Αλβανίας ώστε να έχει οικονομική αυτοτέλεια (μετά κατασκευάστηκε και δεύτερο) είχα την ευκαιρία να δω από κοντά το έργο του Αναστάσιου. Ένα μέρος του τουλάχιστον.
Ήταν την ίδια χρονιά που στην Αθήνα άνοιγε ξανά τις πύλες του ο ανακαινισμένος καθεδρικός ναός που βρισκόταν υπό επισκευή μετά τον σεισμό του 1999. 7 χρόνια δηλαδή μετά την ανάρρηση του Αναστάσιου στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Τιράνων το 1992. Σε αυτό το διάστημα λοιπόν που εμείς, στην απόλυτα φιλική προς την Εκκλησία Ελλάδα, παλεύαμε να επισκευάσουμε τον υπάρχοντα καθεδρικό ναό μας, ο Αναστάσιος είχε χτίσει μια ολόκληρη Εκκλησία. Κι εδώ δένει «γάντι» το γνωστό «άλλο να σας το λέω κι άλλο να το βλέπετε».
Γιατί όμως σας τα λέω όλα αυτά; Γιατί δυστυχώς με την ταχύτητα της καθημερινότητας μας, ξεχνάμε πολλά κι ακόμη περισσότερα τα προσπερνάμε. Όπως για παράδειγμα προσπερνάμε το γεγονός πως ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος Γιαννουλάτος είναι ένας άνθρωπος που κάθε μέρα με κάθε ενέργεια του, με κάθε απόφαση του, με κάθε κίνηση του, με κάθε νεύμα του, γράφει Ιστορία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας παράγει τετελεσμένα και δεδικασμένα με τις ενέργειες του. Κι αν η Εκκλησία είχε πυριτιδαποθήκη, αυτός θα ήταν το μυστικό της όπλο.
Πολλοί το προσπερνάμε αυτό δυστυχώς. Κι αυτό δεν είναι καλό.
Και ξέρετε ποιος ακόμη το ξέχασε αυτό; Ποιος δεν ζύγισε σωστά και δεν υπολόγισε το εύρος του εκτοπίσματος του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας; Ο Αναστάσιος!
Γιατί αν ο Αναστάσιος είχε αντιληφθεί το εύρος της δυναμικής του ονόματος του και την βαρύτητα των λόγων του, δεν θα είχε συμπεριφερθεί έτσι στο θέμα της ουκρανικής αυτοκεφαλίας.
Δεν θα είχε επιτρέψει στους Ρώσους να χρησιμοποιήσουν τον λόγο και την στάση του ως φθηνά επικοινωνιακά τερτίπια.
Δεν θα έμπαινε στη διαδικασία να ξιφουλκήσει με τον Αμερικής με τον τρόπο που το έκανε.
Δεν θα ανεχόταν να μπει στη διαδικασία να ασχοληθεί με τον αυθάδη παπά από την Κρήτη.
Αν ο Αναστάσιος είχε καταλάβει το μέγεθος του δεν θα επέτρεπε στον εαυτό του να βρίσκεται σε μια τόσο λάθος θέση σε μια τόσο σημαντική ιστορική συγκυρία για ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο.
Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος αλλάζει. Η Ορθοδοξία περνά μια τεραστίων διαστάσεων κρίση. Οι πληγές που ανοίγουν ίσως να μην κλείσουν ποτέ. Κι αν κλείσουν κάποτε εμείς σίγουρα δεν θα ζούμε για να το δούμε.
Και για να μην παρεξηγηθώ, η σωστή θέση δεν είναι αυτή που εξυμνεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη και δεν βλέπει τα όποια λάθη του. Όχι! Η σωστή θέση είναι αυτή στην οποία στάθηκε και το 92. Η θέση του ανθρώπου που χτίζει εκεί που οι άλλοι απέτυχαν, όχι αυτού που πετάει πέτρες μαζί με τον όχλο.
Το ουκρανικό αυτοκέφαλο, οι χειροτονίες των Ουκρανών κληρικών και η θεραπεία τους και όλα αυτά για τα οποία ο Αναστάσιος έχει πάρει θέση, δυστυχώς δεν είναι το θέμα πια. Είναι ίσως η κορυφή του παγόβουνου αλλά από κάτω της κρύβεται ένα τέρας.
Ριζοσπαστικοποίηση της Ορθοδοξίας. Ακρότητες και ζηλωτισμοί. Εθνοφυλετισμός Απόλυτη εργαλειοποίηση της Πίστης και της Εκκλησίας. Ένας πόλεμος που καταπίνει αθώους και στο βάθος ένα σχίσμα αντίστοιχο αυτού του 1054 να μας πλησιάζει.
Κι όλα αυτά την εποχή της ψηφιακής επανάστασης και της τεχνητής νοημοσύνης.
Φοβάμαι πως αυτό το όμορφο μυαλό, αυτός ο δυναμικός Πειραιώτης που απ’ όπου κι αν πέρασε άφησε έργο που δύσκολα μπορεί να επαναληφθεί, έχει μεγαλώσει. Και στα 93 του επέτρεψε στον εαυτό του να νευριάσει, να εκνευριστεί, να πικαριστεί για μικρότητες. Για πρώτη φορά κατέβηκε στο επίπεδο των επικριτών του κι αντί να τους δώσει απαντήσεις μέσα από τα έργα του παρασύρθηκε στο παιχνίδι τους.
Εδώ που φτάσαμε όμως δεν υπάρχουν περιθώρια για τέτοιους διχασμούς. Δεν έχουμε αυτήν την πολυτέλεια.
Μακαριώτατε Αρχιεπίσκοπε Τιράνων και Πάσης Αλβανίας… Θερμή παράκληση! Θυμίστε στον Αναστάσιο ποιος είναι!
Πηγή: orthodoxia.info
*******************************************************
Θα αργήσει ο καιρός μιας νηφάλιας αξιολόγησης του Αναστασίου
Του θεολόγου Γιώργου Βλαντή,
Διευθυντή του Συμβουλίου
των Χριστιανικών Εκκλησιών της Βαυαρίας
Η υπερτροφία του θυμικού χαρακτηρίζει πολλούς στην πατρίδα μας. Είμαστε συχνά ή του ύψους ή του βάθους. Ανεβάζουμε κάποιους στον Όλυμπο ή τους κατεβάζουμε στα Τάρταρα. Έτσι και με τον Αναστάσιο, ο οποίος αποτελεί εξέχουσα προσωπικότητα της Ορθοδοξίας, πλην όμως με εκκρεμότητες που δεν οφείλονται απλώς στο βαθύ γήρας, ή στο ότι στα γεράματα παρασύρθηκε από κακούς συμβούλους.
Ο Αναστάσιος είχε για δεκαετίες και στο Πανεπιστήμιο και στην Εκκλησία επικριτές με επιχειρήματα, επίπεδο και έργο. Δεν πρέπει να θεωρούμε πως όποιος ασκεί κριτική, προφανώς όχι υβριστική, στον Αναστάσιο, βάλλει κατά της Αλήθειας. Επίσης, αξιολογώντας το έργο του, πρέπει να αναρωτηθεί κανείς σε ποιο βαθμό η «Ζωή» επηρέασε έναν τρόπο σκέψης και αντίληψης της Εκκλησίας και το πάνω σε ποιες βάσεις έχει οργανωθεί η Εκκλησία της Αλβανίας (επισημαίνω επί τούτου και την αναγκαιότητα σύγκρισης με την ιεραποστολή στην Αφρική και τον ρόλο των εκεί οργανωσιακών· αλίμονο αν επισκοπές συγκροτούνται σαν αδελφότητες θεολόγων!).
Πέραν αυτού, κατά τα τελευταία χρόνια είχα επανειλημμένα την ευκαιρία να επισημάνω τις αντιφάσεις της εκκλησιολογίας του Αναστασίου, τη διγλωσσία και την ανακολουθία του, π.χ. σε ό, τι αφορά το κύρος των χειροτονιών εκτός της «κανονικής» Ορθοδοξίας.
Νομίζω ότι θα αργήσει ο καιρός μιας νηφάλιας αξιολόγησης του Αναστασίου πέραν του αφελούς αντιθετικού διπόλου που συγκροτούν η αντίληψη του ως του τοτέμ της Ορθοδοξίας ή ως οργανωσιακού βδελύγματος. Επίκεινται και άλλα κείμενά μου για τον Αλβανίας, παραπέμπω όμως στο συνοπτικό παρακάτω: https://fosfanariou.gr/index.
*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους/ ΦΩΤΟ ΕΠΑΝΩ: Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κυρός Χρυσόστομος Β’, ο οποίος στο εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας στήριξε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και ο Αλβανίας Αναστάσιος στον Ι.Ν. Παναγίας Φανερωμένης, στην Λευκωσία.
