Ποινική ανάκριση για την αυτοκτονία του Στ. Κωνσταντίνου

Από τη μελέτη της Έκθεσης της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφορικά με την αναζήτηση ευθυνών σε σχέση με το θάνατο του ανήλικου Στυλιανού Κωνσταντίνου, προέκυψε το συμπέρασμα ότι υπάρχει ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών αδικημάτων από κάποια πρόσωπα, αναφέρει ανακοίνωση της Νομικής Υπηρεσίας.

Εν όψει της φύσεως των εμπλεκομένων θεμάτων και τυχόν εμπλεκομένων προσώπων, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας απεφάσισε ότι ενδείκνυται υπό τις περιστάσεις, η διεξαγωγή ποινικής διερεύνησης από ανεξάρτητους ποινικούς ανακριτές. Προχώρησε δε στο διορισμό δύο ανεξάρτητων ποινικών ανακριτών ήτοι του δικηγόρου κ. Μόδεστου Πογιατζή και του δικηγόρου κ. Ανδρέα Ε. Ανδρέου, με εντολή όπως περατώσουν την ανατιθέμενη σ’ αυτούς ποινική ανάκριση εντός δύο μηνών.

Πειθαρχικές ευθύνες για τέσσερις λειτουργούς των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, εκ των οποίων οι δύο είναι αντιμέτωπες και με ενδεχόμενη ποινική δίωξη, καθώς και πειθαρχικές για αστυνομικούς πρώτης γραμμής (είναι αρμοδιότητα του αρχηγού να χειριστεί πλέον το θέμα) εντοπίζει το πόρισμα της έρευνας της επιτρόπου Διοικήσεως Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, κατά παντός υπευθύνου σε όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες που οδήγησαν στον θάνατο τον Στυλιανό Κωνσταντίνου τον περασμένο Σεπτέμβριο. Το πόρισμα, το οποίο παρέδωσε  η ίδια η επίτροπος στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, παρουσία της υπουργού Εργασίας, εντοπίζει και ενδεχόμενη ποινική ευθύνη για τον πατέρα του αδικοχαμένου 15χρονου, τον οποίο δεν κατονομάζει δημόσια, ωστόσο φωτογραφίζει. «Επειδή, τόσο το ενδεχόμενο διάπραξης του αδικήματος της ψυχολογικής βίας του θύτη προς τον Στυλιανό και τα αδέλφια του, όσο και το ενδεχόμενο άσκησης συστηματικής και επαναλαμβανόμενης σωματικής βίας προς τη μητέρα (μετά και από παραδοχές του ίδιου το 2010 και 2019 προς τις ΥΚΕ) εξακολουθεί να παραμένει ανοιχτό, η έκθεση στάλθηκε στον γενικό εισαγγελέα για περαιτέρω διερεύνηση στα πλαίσια της αποκλειστικής του αρμοδιότητας να ασκεί ποινική δίωξη», σημειώνει η επίτροπος. «Γιατί ενώ μπορεί κανείς να διακρίνει με βεβαιότητα ότι ο θάνατος δεν αναχαιτίστηκε με οποιαδήποτε παρέμβαση, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το αποτέλεσμα μιας εξατομικευμένης παρέμβασης μετά από εκτίμηση κινδύνου, παροχή ψυχολογικής στήριξης, απομάκρυνση του θύτη από το σπίτι ή την απομάκρυνσή του από τον θύτη. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα αν υπήρχε έγκαιρη και εξατομικευμένη παρέμβαση από τις ΥΚΕ. Γνωρίζουμε όμως το τραγικό αποτέλεσμα ποιο είναι από την απουσία τους!», σημειώνει με γλαφυρό τρόπο η κ. Λοττίδη.

Σύμφωνα με το πόρισμα, οι ΥΚΕ έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης λόγω απουσίας εκτίμησης κινδύνου για την ύπαρξη βίας- τόσο σωματικής όσο και ψυχολογικής- αλλά και της παράλειψης κατάλληλου συντονισμού, τόσο κατά τα πρώτα στάδια παρακολούθησης της οικογένειας όσο και αργότερα, παραβιάζοντας σχεδόν όλες τις διοικητικές διατάξεις και τα σχετικά εγχειρίδια. «Για τον επίμαχο χρόνο της απόπειρας αυτοκτονίας υπάρχει παντελής αδιαφορία και καμία εκτίμηση οποιουδήποτε κινδύνου, με αποτέλεσμα καμία πράξη, καμία αξιολόγηση, καμία εξειδικευμένη στήριξη και κανένα ενδιαφέρον να μην υπάρξει για το ζήτημα του Στυλιανού. Γι’ αυτή την παράλειψη προκύπτουν σοβαρά πειθαρχικά αδικήματα δυνάμενα να επιφέρουν τις σοβαρότερες των ποινών εναντίον δύο συγκεκριμένων λειτουργών», σημειώνεται.

Σύμφωνα με την επίτροπο, οι παραλείψεις της Αστυνομίας, της τρίτης ελεγχόμενης υπηρεσίας, συνοψίζονται σε δύο φάσεις:
Η μία αφορά την παράλειψη εκτίμησης κινδύνου για βία στην οικογένεια, τόσο σωματική απέναντι στη μητέρα, όσο και ψυχολογική απέναντι στα παιδιά. Όσον αφορά τη μη λήψη καταγγελιών αλλά απλών αναφορών βίας από αυτήν, δεν τους απέκλειε από την υποχρέωση περαιτέρω διερεύνησης της υπόθεσης «εφόσον οι σχετικές αναφορές ξεπερνούσαν τις 20 και υπήρχε και μία καταδίκη του πατέρα για βία απέναντι στον ανήλικο Στυλιανό». «Θα έπρεπε», συνεχίζει η επίτροπος, «να είχαν προσμετρήσει την ύπαρξη ανηλίκων τέκνων και το ενδεχόμενο ψυχολογικής βίας, που τόσο οι αστυνομικοί πρώτης γραμμής όσο και το Γραφείο Πρόληψης Βίας της Αστυνομίας παρέλειψαν να εντοπίσουν παρότι είχαν πρόσβαση στις ηλεκτρονικές καταχωρίσεις, που με μία αναζήτηση ταυτότητας έφερνε ΟΛΕΣ συνολικά τις καταχωρίσεις». Ειδικότερα, ως προς την ευθύνη, συνοψίζεται για το Γραφείο Πρόληψης Βίας στην παράλειψη να προβεί σε συντονισμό σύμφωνα με την Αστυνομική Διαταγή 336 με τις ΥΚΕ, παρ’ όλες τις αποχρώσες ενδείξεις που περιλάμβαναν πάνω από 20 αναφορές, την ύπαρξη παιδιών και το ενδεχόμενο ψυχολογικής βίας από την έκθεση στη βία που ασκείτο από ενήλικα, αλλά και την καταδίκη του πατέρα για βία απέναντι στο παιδί του, ώστε να τεθούν σε εγρήγορση και παρέμβουν έγκαιρα για αποτροπή δυσάρεστων γεγονότων.
Η δεύτερη παράλειψη των αστυνομικών πρώτης γραμμής, ήταν η παράλειψη να ενημερώνουν, κάθε φορά που υπήρχε αναφορά για βία από τη μητέρα, όλους τους εμπλεκόμενους (ΥΚΕ και Γραφείο Πρόληψης Βίας) μέσα από συγκεκριμένο υποχρεωτικό έντυπο. Η εν λόγω παράλειψη έχει ιδιαίτερη σημασία, τόσο για τους λειτουργούς Κοινωνικών Υπηρεσιών, όσο και για τους αστυνομικούς του Γραφείου Πρόληψης (παρότι αυτοί είχαν πρόσβαση στην πληροφόρηση ηλεκτρονικά), γιατί με την απουσία ενημέρωσης απέτυχαν να τους αφυπνίσουν για τη συνεχή και επαναλαμβανόμενη βία την οποία υφίστατο η οικογένεια του Στυλιανού, για σκοπούς διερεύνησης και οποιασδήποτε παρέμβασης, έστω και καθυστερημένης, εφόσον η έγκαιρη είχε χαθεί προ πολλού», εξηγείται στο πόρισμα.

Αν κάτι συγκλονίζει από τη σύνοψη του πορίσματος που δόθηκε στη δημοσιότητα, είναι η διαπίστωση πως το ελεγχόμενο Υπ. Παιδείας «ήταν η μοναδική υπηρεσία που δούλεψε συντονισμένα με βάση τις διαδικασίες και τα πρωτόκολλα, δίδοντας τη δέουσα σημασία και τη μοναδική», τονίζει η επίτροπος. «Είναι από το σχολείο μέσω της συμβούλου και της εκπαιδευτικής ψυχολόγου, αλλά και της διεύθυνσης που κινητοποιήθηκε η Αστυνομία και οι ΥΚΕ μετά την πληροφορία για απόπειρα αυτοκτονίας του Στυλιανού. Είναι οι μόνοι που παρακολουθούσαν την ψυχολογική του κατάσταση και τον στήριζαν ψυχολογικά ώστε να εκπληρώσει τους στόχους του που σχετίζονταν με την αποφοίτησή του και την εγγραφή του στην Τεχνική Σχολή στο Τμήμα Μηχανολογίας που ήταν το όνειρό του, όπου και τα κατάφερε. Είναι οι καθηγητές και η σύμβουλος του σχολείου που τον στήριξαν μετά τον χωρισμό του από εφηβικό έρωτα, και ήταν το σχολείο που αναγνώρισε την τιτάνια προσπάθεια που κατέβαλλε για να αποφοιτήσει, παρ’ όλες τις αντιξοότητες της ζωής του και την εργασία που καλείτο να διεκπεραιώσει στη μάντρα του πατέρα του, απονέμοντάς του στο τέλος της χρονιάς το Βραβείο Ήθους»…
Αναφορικά με τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, επίσης ελεγχόμενες εν προκειμένω, η επίτροπος καταλήγει ότι δεν είχαν έντονη εμπλοκή, πάρα μόνο στα πρώιμα στάδια της σχολικής ηλικίας του Στυλιανού όπου είχε συναινέσει σχετικά η μητέρα.
Αιμιλιανίδου

Επιστολή στην ΕΔΥ για να τεθούν σε διαθεσιμότητα οι τέσσερις λειτουργοί των ΥΚΕ απέστειλε χθες η υπουργός Εργασίας. Επιπρόσθετα, έχει ήδη διορίσει ερευνώντα λειτουργό ανώτερη διοικητή λειτουργό για τη διεξαγωγή των πειθαρχικών ερευνών, όπως αυτές προκύπτουν από την έκθεση της επιτρόπου Διοικήσεως. Ενωρίτερα η κ. Αιμιλιανίδου σε δηλώσεις της είπε ότι ως κυβέρνηση υιοθετούμε πλήρως τα συμπεράσματα της επιτρόπου όσον αφορά στις ΥΚΕ. «Από την έκθεση της επιτρόπου είναι πρόδηλο ότι υπήρχαν οι διαδικασίες, υπήρχαν οι εγκύκλιοι, και εκείνο που προκύπτει είναι ότι δεν έχουν ακολουθηθεί διαδικασίες που έπρεπε να ακολουθηθούν».
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας,από τη μια έδωσε τα συγχαρητήριά του στην επίτροπο Διοικήσεως για την ταχύτητα με την οποία διεκπεραιώθηκε η έρευνα, και από την άλλη εξέφρασε τη λύπη του για τα όσα διαπιστώνονται στην έκθεση.
«Σημειώνω ότι υπήρχε πλήρης εγκληματική αμέλεια ως προς την εφαρμογή των διαδικασιών, των εγκυκλίων, των σχετικών εγχειριδίων που ήταν σε εφαρμογή και ανανεώνονταν κατά καιρούς, αλλά (λειτουργοί των ΥΚΕ) είχαν επιδείξει πλήρη αδιαφορία προς τούτο. Ευθύνες, επίσης, έχει και η Αστυνομία για τους ίδιους ακριβώς λόγους, όπως και παραβίασης σχετικών αστυνομικών διατάξεων που είχε εκδώσει ο αρχηγός της Αστυνομίας», συνόψισε το πόρισμά της η κ. Λοττίδου.