Ύμνος από Παυλόπουλο στο Βυζάντιο

Η χριστιανική διδασκαλία και οι αξίες της, που αναδεικνύονται και μέσα από τη βυζαντινή τέχνη, όπως επίσης ο βυζαντινός πολιτισμός ο οποίος συνέβαλε στη μετάβαση προς την Αναγέννηση είναι αναπόσπαστα στοιχεία και του ευρωπαϊκού πολιτισμού, τόνισε ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, εγκαινιάζοντας τη έκθεση «Τέμπλον», στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης
Ο πρόεδρος Παυλόπουλος αναφέρθηκε στις αξίες της χριστιανικής διδασκαλίας και παράδοσης, που αναδεικνύονται και μέσω της βυζαντινής τέχνης, ως διδασκαλίας της «Κοινωνίας Ανθρώπων», της «Οικείωσης» και της «Αλληλεγγύης», και οι οποίες συνέβαλαν στην διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ιδίως του τρίτου πυλώνα του, ως αναπόσπαστα στοιχεία του, ενώ αναφέρθηκε ιδιαιτέρως στη συμβολή του βυζαντινού πολιτισμού στον ευρωπαϊκό.
Ο κ. Παυλόπουλος επεσήμανε ότι είναι «ανιστόρητη» η κατηγοριοποίηση του Βυζαντίου στον Μεσαίωνα, «διότι είναι διαστρέβλωση της ιστορίας και του ίδιου του ευρωπαϊκού πολιτισμού», καθώς το Βυζάντιο ήταν «φως», και αυτό γίνεται «φανερό και μέσα από τις αγιογραφίες».
Οφείλουμε, λοιπόν, ιδίως εμείς οι Έλληνες, χριστιανοί ορθόδοξοι, να υπερασπιστούμε αυτή την πορεία του Βυζαντίου, ως βασικού πυλώνα πολιτισμού, πήρε το ελληνικό πνεύμα πήρε τον ελληνικό πολιτισμό σε βασικές πτυχές πάνω του και βεβαίως τον οδήγησε στην Αναγέννηση. «Δεν είναι τολμηρό να πω, άλλωστε έχει τεκμηριωθεί αυτή η άποψη, εάν δεν υπήρχε το Βυζάντιο δε θα υπήρχε η Αναγέννηση, αυτή είναι η αλήθεια», τόνισε.
Η έκθεση «ΤΕΜΠΛΟΝ» περιλαμβάνει γνωστά και πολυ- προσκυνημένα από πιστούς ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά άγνωστης εν πολλοίς «καλλιτεχνικής πατρότητας», ιστορικής πορείας και «γεγονότων» εκκλησιαστικά τέμπλα, ιστορημένα από εμβληματικές μορφές εικαστικών δημιουργών (Νίκου Εγγονόπουλου, Κωνσταντίνου Παρθένη, Πολύκλειτου Ρέγκου, Σπύρου Βασιλείου κ.ά.) Η λέξη τέμπλο προέρχεται από την λατινική λέξη templum που σημαίνει τέμενος, δηλαδή, χώρος ιερός, διακριτός από κάποιον άλλο και προοριζόμενος για τη λατρεία του Θεού.
Το τέμπλο ως ένα είδος διαχωριστικού φράγματος (μεταξύ του κυρίως ναού και του άδυτου) δεν ήταν άγνωστο στους προχριστιανικούς αρχαίους ελληνικούς και ιουδαΐκούς ναούς.
Φυσικό σύνορο ανάμεσα στον ανθρώπινο κόσμο (κυρίως ναός) και τον επουράνιο (ιερό βήμα), το τέμπλο συνιστά συμβολικό σημείο συνάντησης του νοητού και του αισθητού, του επέκεινα και του εφήμερου.
Χαμηλά και υψηλά φράγματα-τέμπλα κατασκευασμένα από μέταλλο η ξύλο, ενώ από τα μέσα του 4ου αιώνα και λίθινο, ύψους από 30 έως 70 εκατοστά (εξ αυτού προκύπτουν οι ονομασίες του ως «στηθέον» ή «θώραξ», επειδή προσέγγιζε στο ύψος του ανθρώπινου στήθους σχεδόν ως τον 7ο αιώνα οπότε και αναφέρονται μόνο υψηλά φράγματα) τα εκκλησιαστικά τέμπλα (εικονοστάσια) συγκροτούν τις πιο χαρακτηριστικές και επιβλητικές αρχιτεκτονικές και διακοσμητικές ενότητες του εσωτερικού χώρου των νεοελληνικών ναών.
Στην έκθεση που διοργανώνει το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη και η MVN Consultants, παρουσιάζονται συνολικά 97 εκθέματα που συνδέονται άρρηκτα με το «Τέμπλο». Από τα 97 εκθέματα (βημόθυρα και θύρες, δεσποτικές εικόνες, σχέδια και ανθίβολα για δεσποτικές εικόνες και εικόνες επιστυλίου -αποστολικών, δωδεκαόρτου- για επιστέψεις όπως Εσταυρωμένος και λυπηρά κ.ά.) – τα 82 παρουσιάζονται για πρώτη φορά, μαζί με μια σειρά τεκμηρίων από προσωπικά αρχεία των καλλιτεχνών, μέσα σε προθήκες κ.ά., επιχειρώντας μια ανάγνωση του τέμπλου ως σύνθετη λατρευτική, καλλιτεχνική και πολιτισμική αναπαραστάση, παρακολουθώντας την εξέλιξή του μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα ναών από τον 19ο αιώνα έως σήμερα.
Τα εκθέματα -στην πλειονότητα δημιουργίες εμβληματικών καλλιτεχνών (Στ. Αλμαλιώτη, Κ. Αρτέμη, Σπ. Βασιλείου, Γ. Γλιάτα, Ν. Εγγονόπουλου Γ. Καρούσου, Φ. Κόντογλου, Ρ. Κοψίδη, Μ. Ματσάκη, Κ. Παρθένη, Δ. Πελεκάση, Π. Ρέγκου) συγκροτούν ένα πανόραμα της νεοελληνικής θρησκευτικής ζωγραφικής προσεγγίζοντας όλες τις παραμέτρους του τέμπλου ως σύνθετης λατρευτικής, καλλιτεχνικής και πολιτισμικής αναπαράστασης, τους συμβολισμούς, την εικαστική έκφραση κάθε δημιουργού, την εξέλιξη της εικονογραφίας.
Στη διάρκεια της Έκθεσης οργανώνονται ειδικές ξεναγήσεις για τους επισκέπτες, ενώ παράλληλα οργανώνεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα και ημερίδα με το ίδιο θέμα.
Διάρκεια έκθεσης: 27 Οκτωβρίου 2017 έως 28 Φεβρουαρίου 2018.
Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα – Κυριακή: 8:00-20:00 έως τέλος Οκτωβρίου
Νοέμβριος – Φεβρουάριος: Δευτέρα – Κυριακή: 9:00-16:00 .
Πληροφορίες :www.mbp.gr , 231 330 6400 και 6945995700