Οζερσάι: Ο Χριστοδουλίδης προσπαθεί να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη με την Ευρωπαϊκή Ένωση κι αυτό δεν είναι δυνατόν

Βρετανός Ύπατος Αρμοστής:  Δεν μπορείς να ιδρύσεις κράτος μέσω στρατιωτικής επιχείρησης

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, προσπαθεί να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη με την Ευρωπαϊκή Ένωση κι αυτό δεν είναι δυνατόν, ισχυρίστηκε ο πρόεδρος του ΚΛ, Κουντρέτ Οζερσάι.

Σύμφωνα με την Kıbrıs Postası (02.07.23, kibrispostasi.com), ο πρόεδρος του Κόμματος του Λαού (ΗΡ), Κουντρέτ Όζερσάι υποστήριξε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, προσπαθεί να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη με την Ευρωπαϊκή Ένωση και εξέφρασε την άποψη ότι αυτό δεν είναι δυνατόν.

Ο Όζερσάι υποστήριξε ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προσπάθησε να παρουσιάσει τις δύο προτάσεις που προστέθηκαν στην τελική δήλωση της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής για την Κύπρο και την Τουρκία ως επιτυχία, αλλά ισχυρίστηκε ακόμη και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει καταστήσει σαφές ότι δεν έχει καμία πρόθεση να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) στις διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού.

Ο Όζερσάι ισχυρίστηκε και τα εξής:

«Ο Ελληνοκύπριος ηγέτης προσπαθεί μάταια να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να γίνει ουδέτερος διαμεσολαβητής στα μάτια της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς. […] Είχε ξεκινήσει με τη ρητορική ότι η ΕΕ πρέπει να αναλάβει τη διαδικασία του Κυπριακού και να πρωτοστατήσει, ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να ξαναρχίσουν από εκεί που σταμάτησαν σε ομοσπονδιακή βάση, καθώς και με το διορισμό ειδικού αντιπροσώπου της ΕΕ για το θέμα αυτό και την πίεση της ΕΕ προς την Τουρκία. Ωστόσο, το γεγονός ότι στο τέλος όλων των επαφών που πραγματοποίησε, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνοπτικά απάντησε ότι ‘η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού είναι κατά βάση έργο των Ηνωμένων Εθνών, η ΕΕ θα παρέχει μόνο τεχνική υποστήριξη και θα συμβάλει αν ζητηθεί’ και ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στο διορισμό ειδικού αντιπροσώπου (που δεν θα έκανε καμία διαφορά στην παρούσα συγκυρία) αυτό είναι ένδειξη ότι ο κ. Χριστοδουλίδης διατηρεί φρούδες ελπίδες στο θέμα αυτό. Από τη στιγμή που υπάρχει η αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των μελών εντός της ΕΕ, πρέπει να έχει μια μεροληπτική γραμμή υπέρ της ελληνοκυπριακής πλευράς. Τουλάχιστον όσο υπάρχει αυτός ο κίνδυνος στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού, η Τουρκία και η ΤΔΒΚ δε θα συναινέσουν στην ανάληψη από την ΕΕ ενός ρόλου πέραν του τεχνικού. Επιπλέον, η ίδια η ΕΕ δεν είναι πολύ πρόθυμη για κάτι τέτοιο. […] Δεν ξέρω αν ο κ. Χριστοδουλίδης το κάνει αυτό για να μπορέσει να πει ‘ήρθα και το πέτυχα’ μετά τις προεδρικές εκλογές, αλλά είναι προφανές ότι αυτός ο δρόμος που ακολουθεί δεν θα οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις για συνολική λύση».

Ο Όζερσαϊ συνέχισε υποστηρίζοντας και τα εξής:

«Οι δηλώσεις του Χριστοδουλίδη σημαίνουν ότι ‘η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία να αντικαταστήσει τα Ηνωμένα Έθνη στη λύση του Κυπριακού’. Είναι σαν να λέει ότι ‘η Τουρκία θα πρέπει να είναι μεσολαβητής στη λύση του Κυπριακού’. Και αυτό γιατί η ΕΕ δεν είναι ένας τρίτος και ουδέτερος παράγοντας στο Κυπριακό, αλλά ένα από τα μέρη του προβλήματος. Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν μια ‘αλληλεγγύη μεταξύ τους’ ειδικά σε σημαντικά θέματα εξωτερικής πολιτικής. Για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εκλαμβάνεται ως ‘ουδέτερος παράγοντας’ από την τουρκοκυπριακή πλευρά και την Τουρκία στις διαδικασίες επίλυσης του κυπριακού προβλήματος. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα έλλειψης εμπιστοσύνης. Ίσως σε κάποιο στάδιο να μπορεί να ληφθεί τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το δίκαιο και τους θεσμούς της ΕΕ, αλλά μέχρι εκεί. Ακόμα και σε αυτό το θέμα θα πρέπει να επιδεικνύεται προσοχή, διότι η ενασχόληση με την επίλυση πολιτικών διαφορών μέσα στην αυστηρότητα του δικαίου της ΕΕ μπορεί όχι μόνο να μην βοηθήσει, αλλά μερικές φορές και να βλάψει και να μετατραπεί σε παράγοντα που δημιουργεί άμεσα το μπλοκάρισμα».

«Η ενέργεια, το εμπόριο και η οικονομική συνεργασία είναι η μόνη διέξοδος υπό αυτές τις συνθήκες»

Ο Όζερσαϊ υποστήριξε, ακόμη, ότι μια συνολική και οριστική διευθέτηση του Κυπριακού δεν φαίνεται “πολύ κοντά” και είναι “απίθανη” υπό τις παρούσες συνθήκες και πρόσθεσε ότι κατά την περίοδο μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία αλλαγής των ισορροπιών στην περιοχή, οι δύο πλευρές στην Κύπρο και την Τουρκία και άλλοι περιφερειακοί παράγοντες θα πρέπει να συνεργαστούν σε τομείς όπως η ηλεκτρική ενέργεια, το φυσικό αέριο, το εμπόριο, ο τουρισμός και η οικονομία με τρόπο που θα μειώσει τον κίνδυνο συγκρούσεων και θα αυξήσει την περιφερειακή αλληλεξάρτηση.

Καταληκτικά ο Όζερσάι ισχυρίστηκε ότι: «Σε αυτή τη νέα περίοδο, είναι πολύ πιο ρεαλιστικό να επικεντρωθούμε σε μοντέλα συνεργασίας που θα δημιουργήσουν αλληλεξάρτηση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και γύρω από το νησί της Κύπρου, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο συγκρούσεων και εντάσεων. Είναι απαραίτητο να δούμε ότι μια συνολική και οριστική λύση του Κυπριακού μπορεί να επιτευχθεί παράλληλα με τα βήματα της περιφερειακής συνεργασίας ή μετά την υλοποίησή τους».

Αντιδράσεις από  δηλώσεις Siddiq στα κατεχόμενα

Κάτω από τον πρωτοσέλιδο πηχυαίο τίτλο «Βρετανός διπλωμάτης προκαλεί οργή», η αγγλόφωνη Cyprus Today (01.07.23) γράφει ότι οργή προκάλεσε ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής Irfan Siddiq, όταν μιλώντας σε συγκέντρωση Βρετανών που κατοικούν στα κατεχόμενα στον Άγιο Επίκτητο αποκάλεσε «αρπαγή» γης την δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974.

Μιλώντας ενώπιον περίπου εκατό Βρετανών, ο Βρετανός διπλωμάτης ανέφερε και τα εξής για την τουρκική εισβολή στο νησί:

«Η πραγματικότητα είναι ότι η σύγκρουση του 1974, επέμβαση μπορεί να υποστηρίξουν μερικοί, ήταν δικαιολογημένη υπό το σύστημα των εγγυήσεων. Από τη δική μου ανάγνωση της ιστορίας, υπήρχαν δύο φάσεις αυτής της επιχείρησης και ευλόγως η πρώτη φάση [20 Ιουλίου] ήταν νόμιμη και η δεύτερη [στις 14 Αυγούστου] ήταν αρπαγή γης».

Σημειώνοντας ότι οι αναφορά Siddiq προκάλεσε αντιδράσεις ανάμεσα στο ακροατήριο, η εφημερίδα γράφει ότι ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής συνέχισε λέγοντας:

«Αντιλαμβάνομαι ότι προκαλεί συναισθήματα και είπα ότι σέβομαι την αναστάτωση, όμως δεν υπάρχουν γεγονότα στην πολιτική, υπάρχουν αντιλήψεις. Έτσι, είναι πραγματικότητα ότι υπήρξε μια ελληνική στρατιωτική χούντα, η οποία υποκίνησε πραξικόπημα [στις 15 Ιουλίου 1974] και υπήρχε ο κίνδυνος της Ένωσης [ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα], που προκάλεσε την τουρκική στρατιωτική επέμβαση. Σε εκείνο το σημείο υπήρξε διακοπή των συγκρούσεων και πριν καταστεί δυνατή η επίτευξη της όποιας συμφωνίας, υπήρξε ένα δεύτερο κύμα, που πήρε πολύ περισσότερη περιοχή και γη. Είναι καθαρό ότι δεν υπήρχε εμπιστοσύνη στην τουρκική πλευρά ότι η όποια πολιτική συμφωνία θα ήταν ικανοποιητική και γι’ αυτό ήθελαν να δημιουργήσουν ένα σύνορο που τους έδωσε στρατηγικό βάθος και επέτρεψε την παρουσία περισσότερων τουρκικών στρατευμάτων. Τώρα, η άποψή μου για το διεθνές δίκαιο είναι ότι η πρώτη επέμβαση ήταν λογικώς δικαιολογημένη, επειδή ήταν απευθείας απάντηση στον κίνδυνο για ένωση και αλλαγή του συνταγματικού καθεστώτος, που κάνει δυνατή και επιτρέπει στρατιωτική επέμβαση από τις εγγυήτριες δυνάμεις. Όμως, το έκαναν για να σταματήσουν αυτό τον κίνδυνο και ο κίνδυνος δεν υφίστατο αφού ήρθαν.

Η δεύτερη φάση ήταν μια απόφαση πολιτικής. Και αυτή η απόφαση πολιτικής να επιχειρηθεί η δημιουργία στρατηγικής προστασίας έχει επιπτώσεις και οι επιπτώσεις, […] παρά το γεγονός ότι δεν αρέσει στους ανθρώπους η αναλογία και η επέμβαση και η δικαιολογία είναι εντελώς διαφορετική, όμως υπάρχει ένας συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία τώρα επειδή η Ρωσία επιχειρεί να αλλάξει τα σύνορα. Και δεν υπάρχει κανένας νομίμως δρόμος να αλλαχθούν σύνορα περιοχών χωρίς την στήριξη των Ηνωμένων Εθνών. 

Παραλληλισμός με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία

Έτσι αυτό που έκανε η ΤΔΒΚ ανακηρύσσοντας την ανεξαρτησία της και αυτό που έκανε η Τουρκία κατέχοντας μεγαλύτερο μέρος του νησιού από αυτό που απαιτείτο από την αμυντική επιχείρηση για να σταματήσει την ένωση, δημιουργεί πολιτικά γεγονότα επί του εδάφους που έχουν επιπτώσεις.

Και οι επιπτώσεις είναι ότι η ΤΔΒΚ είναι απομονωμένη επειδή κανείς δεν θα την αναγνωρίσει, επειδή δεν μπορείς να ιδρύσεις κράτος μέσω στρατιωτικής επιχείρησης. Αυτό είναι που επιχειρεί να κάνει η Ρωσία στην περιοχή του Ντομπάς [στην Ουκρανία].

Έτσι, ο μόνος τρόπος να επιλυθεί αυτό είναι μέσω πολιτικής διαπραγμάτευσης. Και μέχρι να υπάρξει διευθέτηση, αυτό σημαίνει ότι η ΤΔΒΚ και οι Τουρκοκύπριοι θα είναι απομονωμένοι.

Αυτές είναι οι ατυχείς επιπτώσεις του τρόπου που παίζεται η πολιτική. Τώρα, αυτό δεν σημαίνει ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν έχουν δικαιώματα ή ότι δεν πρέπει να τυγχάνουν δίκαιης μεταχείρισης ή ότι δεν πρέπει να έχουν φιλοδοξίες. Βεβαίως έχουν σύμφυτα δικαιώματα ως πολίτες του ενωμένου κυπριακού κράτους που ιδρύθηκε το 1960.

Τώρα ξέρω ότι πολλοί λένε ότι εκδιώχθηκαν με την βία [το 1963] και γι’ αυτό δεν φταίνε αυτοί. Αυτή την άποψη την σέβομαι, όμως η πραγματικότητα είναι ότι δεν θα έχουν τα ίδια δικαιώματα μέχρι να υπάρξει συμφωνημένη διευθέτηση, επειδή πουθενά στο διεθνές δίκαιο, στα Ηνωμένα Έθνη, κανείς δεν θα αναγνωρίσει ότι δικαιώματα μπορούν να αυξηθούν μέσω μιας στρατιωτικής επιχείρησης.

Και αν αυτή είναι μια αλήθεια που ενοχλεί, λυπούμαι επειδή μοιράστηκα μια αλήθεια που ενοχλεί, όμως είναι η αλήθεια, και είναι γι’ αυτό που υπάρχει τόσο έντονη αντίδραση στην όποια προσπάθεια αλλαγής συνόρων με στρατιωτική βία, όπως βλέπουμε στην Ουκρανία τώρα. […]»

Σημειώνοντας ότι οι αρχές του κατοχικού καθεστώτος τηρούν πιο σκληρή στάση όταν πρέπει να συνεργαστούν με τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών ή της Βρετανίας στο νησί, ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής ανέφερε ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης το κατέστησε ξεκάθαρο ότι το στάτους κβο δεν είναι αποδεχτό και ότι κάτι πρέπει να γίνει για την επανέναρξη των συνομιλιών και επίλυση του προβλήματος επειδή υπάρχει ο κίνδυνος «να χαθεί ο βορράς».

Εκφράζοντας την άποψη ότι αυτός ο κίνδυνος καθίσταται ολοένα και πιο πραγματικός για τους Ελληνοκύπριους, ο Irfan Siddiq είπε ότι παρά τον μεγάλο σκεπτικισμό, θεωρεί ότι οι Ελληνοκύπριοι είναι ειλικρινείς όταν λένε πως επιθυμούν επανέναρξη των συνομιλιών και επίτευξη συμφωνίας.

Πηγή: ΓΤΠ