Ολοκληρώθηκε η αρχαιολογική ανασκαφή στη χερσόνησο του Ακάμα
Η φετινή ανασκαφική περίοδος, που διενεργήθηκε μεταξύ Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2024, στην αρχαιολογική θέση Δρούσεια-Σκλοινίκια, στο βορειοδυτικό τμήμα της χερσονήσου του Ακάμα κατέγραψε εκατοντάδες λίθινα τέχνεργα με τυπο-τεχνολογικά χαρακτηριστικά που τα τοποθετούν στο τέλος του Πλειστόκαινου – Πρώιμο Ολόκαινο (12-8 χιλιάδες χρόνια από σήμερα).
Ένα πολύ ιδιαίτερο εύρημα (Εικόνα ΕΠΑΝΩ) που ανακαλύφθηκε in situ πιθανότατα δείχνει την παρουσία κυνηγετικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. Αρκετά δείγματα ξυλάνθρακα ανασκάφηκαν στη θέση και ετοιμάζονται να σταλούν στο εξωτερικό για χρονολόγηση που αναμένεται να καθορίσει την ηλικία του χώρου. Συνολικά, μια πλούσια συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων συλλέχτηκε κατά τη διάρκεια της ανασκαφής που περιλάμβανε λίθινα εργαλεία, πέτρινα δοχεία, χάντρες, όστρεα και οστά. Όλα τα αντικείμενα έχουν γεωαναφερθεί και οι διάφορες κατηγορίες υλικών μελετώνται από ειδικούς, προκειμένου να προσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά τους.
Ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων του Υφυπουργείου Πολιτισμού ανακοινώνει ότι η ανασκαφή έγινε, υπό τη διεύθυνση της δρος Θεοδώρας Μούτσιου, ειδική επιστήμονα της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με τον δρα Christian Reepmeyer, αρχαιολόγο του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου. Στόχος της φετινής ανασκαφικής αποστολής ήταν η επέκταση της προηγούμενης δοκιμαστικής τομής, ώστε μέσα από την έκθεση μιας μεγαλύτερης περιοχής της αρχαιολογικής τοποθεσίας να συλλεχθούν πληροφορίες για την ηλικία και φύση της θέσης.
Η έρευνα πεδίου εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα Modelling Demography and Adaptation at the Initial Peopling of the Eastern Mediterranean Islandscape (MIGRATE, EXCELLENCE/0421/0050), το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας. Το ανασκαφικό πρόγραμμα λαμβάνει επίσης χρηματοδότηση από το Ίδρυμα A.G. Leventis Foundation Overseas (Project TOPOS – Exploring the role of coasts in the early prehistory of Cyprus: Integrating archaeological excavations and geospatial technologies at the remote Akamas promontory).
Τον Απρίλιο 2022, η ερευνητική ομάδα, υπό τη διεύθυνση των δρ Μούτσιου και Dr. Reepmeyer, διεξήγαγε συστηματική επιφανειακή επισκόπηση με τη χρήση καννάβου και συλλογή λίθινων τέχνεργων στην παράκτια ζώνη της χερσονήσου του Ακάμα, σε τεμάχιο που είχε αναγνωριστεί από την ομάδα ως περιοχή υψηλού ενδιαφέροντος για τη διατήρηση προ-Νεολιθικών επιχώσεων. Επιπλέον, προέβησαν στην ανασκαφή μιας δοκιμαστικής τομής 1×1 μέτρου με στόχο τον καθορισμό της στρωματογραφίας και τον εντοπισμό υλικού για χρονολόγηση (ξυλάνθρακας) και λίθινων τέχνεργων in situ. Η έρευνα, μεταξύ άλλων, κατέγραψε πάνω από χίλια λίθινα αντικείμενα που φέρουν τυπο-τεχνολογικά χαρακτηριστικά της Επιπαλαιολιθικής – πρώιμης Ακεραμικής Νεολιθικής περιόδου. Τα αποτελέσματα αυτά κατέδειξαν την ιδιάζουσα σημασία αυτής της θέσης και οδήγησαν στην απόφαση για περαιτέρω συστηματική έρευνα.
Η εκστρατεία του 2024 σχεδιάστηκε, για να καλύψει την ανάγκη για μια λεπτομερή και συστηματική έρευνα στη θέση Δρούσεια-Σκλοινίκια. Οι εργασίες ξεκίνησαν με τη γεωφυσική επισκόπηση της περιοχής, η οποία κάλυψε συνολική έκταση 1.720 τετραγωνικών μέτρων και στόχευε στη χαρτογράφηση των χαρακτηριστικών του υπεδάφους της θέσης. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής είναι εξαιρετικά σημαντικά, καθώς βοήθησαν στη λήψη αποφάσεων σχετικά με το πού θα τοποθετηθούν οι αρχαιολογικές τομές (σκάμματα). Η γεωφυσική έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Γεωπληροφορικής Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Απόστολου Σαρρή. Στη συνέχεια, σχεδιάστηκαν και ανασκάφηκαν πέντε τομές σε μέγιστο βάθος 60 εκ. μέχρι το τέλος της ανασκαφικής περιόδου. Η φετινή ανασκαφική περίοδος κατέγραψε εκατοντάδες λίθινα τέχνεργα με τυπο-τεχνολογικά χαρακτηριστικά που τα τοποθετούν στο τέλος του Πλειστόκαινου – Πρώιμο Ολόκαινο (12-8 χιλιάδες χρόνια από σήμερα).
Η ανακάλυψη της νέας αυτής αρχαιολογικής θέσης σε ένα τόσο μακρινό και απόμερο τμήμα του νησιού θέτει σε αμφισβήτηση την κυρίαρχη αντίληψη πως η χερσόνησος του Ακάμα αποτελούσε μια πολιτιστικά περιθωριακή περιοχή κατά την πρώιμη προϊστορία της Κύπρου. Με την ολοκλήρωσή της, η έρευνα του Πανεπιστημίου Κύπρου στον Ακάμα το 2024 προσθέτει νέα δεδομένα στη μελέτη της κυπριακής προϊστορίας και δημιουργεί νέα ερωτήματα που μελλοντικές έρευνες στην περιοχή θα κληθούν να απαντήσουν. Επιπλέον, η τοποθεσία της αρχαιολογικής θέσης σε μια περιοχή, όπου αυτή την περίοδο εκτελούνται μεγάλα αναπτυξιακά έργα, είναι ζωτικής σημασίας για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων σχετικά με τους τρόπους, με τους οποίους μπορούν να εκτελεστούν τα έργα με βιώσιμο τρόπο και με σεβασμό στη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.
ΠΗΓΗ-ΦΩΤΟ: Τμήμα Αρχαιοτήτων υφυπουργείου Πολιτισμού
