ΟΙ Α’ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΛΟΚΤΤΙΣΤΗ

Στον ιστορικό Ιερό Ναό της  Παναγίας Αγγελόκτιστης στο Κίτι (επαρχία Λάρνακας) χοροστάτησε σήμερα (Παρασκευή, 7 Μαρτίου 2025) το απόγευμα ο Μητροπολίτης Κιτίου Νεκτάριος.

Οι χοροί έψαλαν τον κανόνα και το “Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια…” και  ο κ. Νεκτάριος ανέγνωσε εμμελώς  την Α΄ Στάση των Χαιρετισμών (Ακαθίστου Ύμνου) προς την Υπεραγία Θεοτόκο- έργο αγνώστου δημιουργού -που  αρχίζει με το

“Άγγελος πρωτοστάτης,
ουρανόθεν επέμφθη,
ειπείν τη Θεοτόκω το Χαίρε·
καί συν τη ασωμάτω φωνή,
σωματούμενόν σε θεωρών, Κύριε,
εξίστατο και ίστατο,
κραυγάζων προς Αυτήν τοιαύτα·
Χαίρε, δ’ ης η χαρά εκλάμψει,
χαίρε, δι’ ης η αρά εκλείψει.
Χαίρε, του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις,
χαίρε, των δακρύων της Εύας η λύτρωσις.
Χαίρε, ύψος δυσανάβατον αθρωπίνοις λογισμοίς,
χαίρε, βάθος δυσθεώρητον και αγγέλων οφθαλμοίς.
Χαίρε, ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδρα,
χαίρε, ότι βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα.
Χαίρε, αστήρ εμφαίνων τον ήλιον,
χαίρε, γαστήρ ενθέου σαρκώσεως.
Χαίρε, δι’ ης νεουργείται η κτίσις,
χαίρε, δι’ ης βρεφουργείται ο Κτίστης.
Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.

Ο ναός ήταν  πλήρης πιστών. Το Ευαγγέλιο ανέγνωσε ο πρωτοπρεσβύτερος, Σωτήριος Γερολέμου

Πριν από την από απόλυση της Ακολουθίας ο κ. Νεκτάριος, απευθυνόμενος στο εκκλησίασμα, μίλησε σε συντομία για το νόημα της Αγίας και Μεγάλη Τεσσαρακοστής, η οποία αποτελεί προετοιμασί της πορείας προς την Ανάσταση του Χριστού. 

Επίσης, τόνισε ότι η Παναγία Αγγελόκτιστη είναι το κορυφαίο Θεομητορικό μνημείο της Μητρόπολης και ένα από τα σπουδαιότερα στην Κύπρο και στην Ορθοδοξία.

Ο  Ιερός Ναός της  Παναγίας Αγγελόκτιστης είναι του τύπου του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Η αψίδα του ναού είναι αρχαιότερη και είναι κατάλοιπο μιας βασιλικής του 5ου αιώνα, ενώ το δυτικό τμήμα του ναού είναι νεότερη επέκταση. Η εκκλησία χτίστηκε πιθανότατα τον 11ο αιώνα. Τον 12ο αιώνα προστέθηκε στη βόρεια πλευρά της εκκλησίας ένα μικρό καμαροσκέπαστο παρεκκλήσι αφιερωμένο, σήμερα, στους αγίους Αναργύρους. Κατά τον 14ο αιώνα προστέθηκε στη νότια πλευρά ένα λατινικό παρεκκλήσι καλυμμένο με γοτθικά σταυροθόλια, κατά το σύστημα της γοτθικής αρχιτεκτονικής της νότιας Γαλλίας.

Η αρχική βασιλική, στα ερείπια της οποίας χτίστηκε η εκκλησία, ήταν τρίκλιτη. Τα κλίτη χωρίζονταν από χτιστούς ορθογώνιους πεσσούς, όπως έδειξε έρευνα που έγινε το 1959. Από τη βασιλική αυτή σώζεται η ημικυκλική αψίδα με σύνθρονο, ο ανατολικός ημικίονας με γύψινο κιονόκρανο και η γύψινη ανάγλυφη διακόσμηση στο μέτωπο της αψίδας.  Η βασιλική αυτή φαίνεται ότι καταστράφηκε από πυρκαγιά και ξαναχτίστηκε τον 6ο αιώνα. Τότε διακοσμήθηκε και το τεταρτοσφαίριο της αψίδας με το ψηφιδωτό που σώζεται και σήμερα, ενώ ο ημικυλινδρικός τοίχος της αψίδας διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες που έχουν σωθεί.

Το ψηφιδωτό παρουσιάζει την Παναγία όρθια πάνω σε καταστόλιστο υποπόδιο να κρατεί τον Χριστό στο αριστερό χέρι, ενώ το δεξί το φέρει προς το γόνατο του Χριστού, σ’ ένα προδρομικό τύπο της Παναγίας Οδηγήτριας. Δεξιά και αριστερά από τον Παναγία εικονίζονται οι αρχάγγελοι Μιχαήλ (μισοκατεστραμμένος) και Γαβριήλ. Όλη η σύνθεση περιβάλλεται από μια διακοσμητική ταινία, στην οποία κυριαρχεί το θέμα της πηγής της ζωής μέσα σε πλούσιο βλαστό άκανθα και πτηνά (πάπιες, παπαγάλοι) και ελάφια. Το ψηφιδωτό χρονολογήθηκε σε διάφορες εποχές, από τον 4ο μέχρι τον 14ο αιώνα. Όμως η εικονογραφία και η τεχνοτροπία του ψηφιδωτού αυτού, οδηγούν στην τοποθέτησή του στα τέλη του 6ου αιώνα μ.Χ.

ΦΩΤΟ: Α. Βικέτος

****Η ΕΡΤ-2  έκανε απόψε ζψντανή  μετάδοση των Α’ Χαιρετισμών από την ενορία μου , την Αγία Τριάδα Βύρωνος. Χοροστάτησε και ανέγνωσε την Α’ Στάση ο Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος &Υμηττού, Δανιήλ