Όχι στην delivery θρησκευτικότητα

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου*

Όταν ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού, άρχισε και μια εκτεταμένη συζήτηση – ως μη όφειλε – γύρω από την Θεία Κοινωνία, με τους κληρικούς – κυρίως – να υποβιβάζουν το μέγα μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας σε υπόθεση μαγική.
Όταν έκλεισαν οι ναοί σε αρκετές χώρες, λόγω της πανδημίας, ετέθη και το ζήτημα της Θείας Μετάληψης. Θα μένουν οι πιστοί ακοινώνητοι;
Μπροστά σ’ αυτό το ερώτημα κάποιες Εκκλησίες ή και μεμονωμένοι μητροπολίτες έδωσαν τη «λύση» της ατομικής Θ. Μετάληψης, δηλαδή της αποκομμένης από την συμμετοχή στην λατρεία. Ο ιερέας θα μπορεί να κοινωνεί τους πιστούς στο ναό, εκτός Θ. Λειτουργίας, μετά από ραντεβού και με τις κατάλληλες προφυλάξεις. Αλλού ο ιερέας πηγαίνει στο σπίτι για να κοινωνήσει τον πιστό, μετά από σχετική συνεννόηση.

Όταν το Ισραήλ έδωσε το «πράσινο φως» για την μεταφορά του Αγίου Φωτός στην Ελλάδα, ετέθησαν πολλές παράμετροι επί τάπητος, διότι στη φάση της πανδημίας πρόκειται για δύσκολο επιχειρησιακό εγχείρημα.
Αίφνης κάποιοι …ευσεβείς δήμαρχοι έσπευσαν να ανακοινώσουν ότι το Άγιο Φως θα διανέμονταν στους δημότες τους, λαμβάνοντας όλα τα σχετικά προληπτικά μέτρα. Ευτυχώς, ο υπεύθυνος υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας αναχαίτισε τα σχέδιά τους, για τους γνωστούς λόγους που αφορούν στα συγκεκριμένα περιοριστικά μέτρα της Πολιτείας.
Όμως, κανείς από τους «πιστούς» δεν αντιλαμβάνεται ότι όλες αυτές οι πρακτικές συνιστούν μια delivery θρησκευτικότητα, η οποία δεν μπορεί να έχει σχέση με την ουσία της πίστης;
Αποχή, λόγω των δυσμενών συνθηκών, σημαίνει μη μετοχή στα της Εκκλησίας. Δεν σημαίνει ότι εφευρίσκουμε τρόπους να ξεγελάσουμε, όχι την Πολιτεία, αλλά τον Θεό! Γιατί Εκκλησία σημαίνει μετοχή, μέθεξη, πληρότητα!

Τι σχέση έχει αυτό το εξαίσιο της Μ. Πέμπτης: «Ξενίας δεσποτικῆς, καὶ ἀθανάτου τραπέζης, ἐν ὑπερῴῳ τόπῳ, ταῖς ὑψηλαῖς φρεσί, πιστοὶ δεῦτε ἀπολαύσωμεν, ἐπαναβεβηκότα λόγον…», με αυτήν την delivery πνευματικότητα, που ελαφρόμυαλα υιοθετούμε; Εδώ ο τρόπος είναι ένας: «ταῖς ὑψηλαῖς φρεσί», όχι ταις ανοήτοις!
Η λατρεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία γίνεται – δυστυχώς συχνά – υπόθεση αυτοπροβολής, εξουσίας, εξωστρέφειας άνευ προηγουμένου και επομένου.
“Ο κρυπτός της καρδίας άνθρωπος” μοιάζει να μη χωράει σ’ αυτή την πρακτική, που πολλές φορές είναι και αντιαισθητική. Επικρατεί ο θόρυβος αντί της σιωπής, τα κενά λόγια αντί της καινής διαθήκης, ο βερμπαλισμός αντί της λιτότητος, η επιφάνεια αντί της ουσίας.
Αλλά πάντοτε …τρυπώνει, ακόμα και “των θυρών κεκλεισμένων” ο “κρύφιος εορταστής”, που λέει ο ποιητής Τάκης Παπατσώνης. Αυτός που γιορτάζει “εν αγνοία των άλλων χριστιανώ픨…
Φαίνεται πως αυτό καλούμαστε να κάνουμε φέτος. Να γιορτάσουμε το Πάσχα μυστικά, «κεκλεισμένων των θυρών», προκόπτοντες στην αυτογνωσία και στην αλήθεια χωρίς ψιμύθια.

* Ο  Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος είναι θεολόγος, καθηγητής την Μέση Εκπαύδευση στην Αθήνα