Ο θάνατος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ως πρόκληση αναστοχασμού
Του Ευάγγελου Βενιζέλου*
Χωρίς την ισχυρή πολιτική παρουσία του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (ΦΩΤΟ: Christian Thiel/imago) η Ευρωζώνη είναι αμφίβολο αν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την ιστορική πρόκληση της οικονομικής κρίσης στο εσωτερικό της και πρωτίστως την ελληνική κρίση, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που υπερέβαιναν το στενό πλαίσιο των Συνθηκών και απαιτούσαν τη διάθεση τεράστιων κονδυλίων.
Προσηλωμένος στη δημοσιονομική πειθαρχία και το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας, ο Σόιμπλε εξέφραζε την κυρίαρχη αντίληψη της περιόδου της κρίσης, που ζητούσε από την Ελλάδα να κάνει μια καθαρή επιλογή ανάμεσα στην παραμονή στην Ευρωζώνη με ισχυρή βοήθεια αλλά και επώδυνα μέτρα δημοσιονομικής και διαρθρωτικής προσαρμογής ή στην αποχώρηση από το ευρώ με ό,τι αυτή συνεπαγόταν για την Ελλάδα (αλλά και την Ευρωζώνη συνολικά).
Όταν η Ελλάδα επιβεβαίωσε σε διαφορετικές στιγμές και με διαφορετικές κυβερνήσεις την εθνική στρατηγική επιλογή της παραμονής στο ευρώ και ουσιαστικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν αυτός που κατεξοχήν στήριξε την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους του 2012, με βάση την οποία πορεύεται η χώρα μέχρι σήμερα. Ευτυχώς η επιλογή αυτή επιβεβαιώθηκε- αν και με αυξημένο κόστος- το καλοκαίρι του 2015 μετά και παρά τον οίστρο του δημοψηφίσματος.
Η ελληνική κοινή γνώμη δεν συμπάθησε τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε γιατί τον ταύτισε με τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα της περιόδου των μνημονίων. Ο θάνατός του είναι μια ευκαιρία αναστοχασμού. Δεν υποδυόταν τον ρητορικά συμπαθή. Ήταν δύσκολος αλλά έντιμος συνομιλητής. Είχε προφανώς αίσθηση του διευθυντικού ρόλου της Γερμανίας υπό τα τότε δεδομένα, αλλά ήταν πιστός στη γραμμή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Προφανώς όλα μπορούσαν να γίνουν πιο ήπια, πιο γρήγορα, με μικρότερο δημοκρατικό και κοινωνικό κόστος για την Ελλάδα, αλλά τότε δεν υπήρχαν οι εμπειρίες των αλλεπάλληλων κρίσεων των τελευταίων δεκαπέντε ετών και οι ευελιξίες που στο μεταξύ υιοθέτησε η Ε.Ε. χάρη και στο «εργαστήριο» της ελληνικής κρίσης.
Η κακή εθνική συνήθεια να αρνούμεθα την ανάληψη των ενδογενών ευθυνών και να αναζητούμε μια ανθελληνική διεθνή συνωμοσία με κάποιους επώνυμους πρωταγωνιστές για κάθε περίοδο ιστορικής δοκιμασίας έχει επηρεάσει και τη σχέση της συλλογικής μας μνήμης με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Ο θάνατος αυτής της ισχυρής γερμανικής και ευρωπαϊκής πολιτικής προσωπικότητας, που έχει εκ των πραγμάτων συνδεθεί με ένα σημαντικό κεφάλαιο της ελληνικής Ιστορίας, ελπίζω να μας ωθήσει σε μια πιο ψύχραιμη και ισορροπημένη αποτίμηση της δικής μας εθνικής διαδρομής και προοπτικής. –
* Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είναι πρώην υπουργός και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ/ Τα ενυπόγρφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους/ Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” Αθηνών.
