Ο σαμποτέρ και ο αυτοκράτωρ

Του Παύλου Παπαδόπουλου*

Το Ρολόι της Αποκάλυψης (Doomsday Clock) δείχνει την «απόσταση από τα μεσάνυχτα» λόγω της κλιματικής κρίσης ή ενός πυρηνικού ολέθρου. Η απόσταση είναι σήμερα 90 δευτερόλεπτα, δηλαδή πιο κοντά από ποτέ. Αντιστοίχως, πιο κοντά από ποτέ στα πολιτικά μεσάνυχτα βρίσκονται ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αντώνης Σαμαράς.

Η κύρια αιτία είναι ότι και οι δύο φτάνουν εύκολα στα άκρα επειδή δεν ανέχονται την έλλειψη σεβασμού. «Τι θέλει κάποιος όταν γίνει βασιλιάς;», φέρεται να ρώτησε ο Σαμαράς ένα συνομιλητή του αναφερόμενος στον Μητσοτάκη. «Θέλει να γίνει αυτοκράτορας», έδωσε μόνος του την απάντηση και πρόσθεσε με νόημα: «Κι εμείς θα τον αφήσουμε;». Κάποιες προξενήτρες προτείνουν μυστική συνάντηση για να γλυκαθούν οι πίκρες αμφοτέρων. Προς το παρόν, την απορρίπτουν και οι δύο.

Το πιο σημαντικό είναι ότι ο Μητσοτάκης συμπλήρωσε: «Δεν παρουσιάζω τον πατριωτισμό μου ως διαπιστευτήριο του πολιτικού μου λόγου». Και σαν προσβολή επάνω στο πλήγμα πρόσθεσε το ρητό του Αγγλου συγγραφέα του 18ου αιώνα Σάμιουελ Τζόνσον: «Ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των απατεώνων».

Βαριές κουβέντες, που μπορεί να απευθύνονταν στους βουλευτές των κομμάτων της Ακροδεξιάς, αλλά αποτελούσαν ταυτόχρονα την απάντηση στη σκληρή κριτική του Σαμαρά ο οποίος σε πρόσφατη ομιλία του στην Κύπρο είπε: «Ακούγεται ότι μαγειρεύονται –εκ παραλλήλου με το Αιγαίο πλέον– λύσεις άδικες και καταστροφικές για την Κύπρο».

Ο Σαμαράς σήκωσε το γάντι και με «δήλωση συνεργατών του» απάντησε στο τελεσίγραφο: «Ο κ. Μητσοτάκης επιτίθεται στον κ. Σαμαρά επειδή αναφέρθηκε στα ήρεμα νερά με την Τουρκία που διαταράσσονται καθημερινά πλέον μέσα από αλλεπάλληλες προκλήσεις».

Είναι ο Σαμαράς ένας Ληρ που έχασε τα μυαλά του επειδή μοίρασε το βασίλειό του σε αγνώμονες διαδόχους; Είναι ένας Κοριολανός που θέλει να ισοπεδώσει τη Ρώμη που τον τίμησε, αλλά δεν τον σεβάστηκε; Ή μήπως είναι ένας Καίσαρας λίγο πριν οι Βρούτοι μπήξουν το μαχαίρι βαθιά μέσα στην πατριωτική καρδιά του;

Ο Σαμαράς είναι πολιτικός πεποιθήσεων (έστω κι αν οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν για ατελείωτες «εμμονές»). Γνωρίζει ότι οι φιλελεύθεροι και οι αριστεροί τον αποκαλούν «ακροδεξιό», αλλά υπενθυμίζει ότι μόνο αυτός (και ο Βενιζέλος) είχαν τα κότσια να στείλουν τη Χρυσή Αυγή στη φυλακή. Γνωρίζει ότι οι άσπονδοι φίλοι του τον κατακεραυνώνουν για τους Θούριους στο Ζάππειο, για το πρώτο μνημόνιο που δεν ψήφισε το 2010 και για το 18% στις πρώτες εκλογές του 2012. Αντιλέγει ότι το ΔΝΤ παραδέχθηκε πως το πρώτο πρόγραμμα ήταν λάθος (ήταν λάθος ο πολλαπλασιαστής) και συμπληρώνει πως αν ο ίδιος δεν ήταν αυτός που είναι, τότε η Ν.Δ. δεν θα ήταν πρώτο κόμμα τον Μάιο του 2012.

Προσθέτει ακόμη ότι όχι μόνο ρίσκαρε και έχασε την όραση στο ένα μάτι του για να μη χαθεί το κρίσιμο ραντεβού με τη Μέρκελ το καλοκαίρι του ’12, αλλά ότι αυτός, το αγύριστο κεφάλι, ο καραδεξιός, είναι εκείνος που συγκυβέρνησε άψογα με το ΠΑΣΟΚ (με τον Ευάγγελο Βενιζέλο διατηρεί άριστη σχέση μέχρι σήμερα) και με τη ΔΗΜΑΡ του Κουβέλη (τουλάχιστον μέχρι το κλείσιμο της ΕΡΤ) για το καλό της πατρίδας.

«Για το καλό της πατρίδας» προειδοποιεί κατά της προσέγγισης με την Τουρκία. Καλύτερα μακριά κι αγαπημένοι, γιατί οι αγκαλιές και τα φιλιά ανοίγουν την όρεξη του Οθωμανού. Ακόμη και μια απόφαση για την υφαλοκρηπίδα που εξασφαλίζει το 95% των ελληνικών θέσεων σημαίνει ότι η Ελλάδα θα αποδεχθεί μια τουρκική «εισχώρηση» στο 5% του Αιγαίου. Αυτό είναι αδιανόητο. Το ίδιο πιστεύει και ο Καραμανλής. Τι κι αν η υφαλοκρηπίδα είναι αδιανέμητη; Ας μείνει αδιανέμητη αν πρόκειται να παιχτεί στα ζάρια στη Χάγη ή στο Αμβούργο.

Επίσης, γάμος νοείται μόνο μεταξύ ατόμων διαφορετικού φύλου. Αν οι έρωτες της Σαπφούς και του Γανυμήδη επενδύονται με το ίδιο θεσμικό κύρος με τους έρωτες του Καζαντζίδη, τότε μπορεί να πληθύνουν οι επιρρεπείς και η νέα οικογενειακή πολυχρωμία να φθείρει τις έννοιες της πατρίδας και της θρησκείας όπως τις αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Πρόκειται για βαθιά συντηρητικές θέσεις, που όμως έχουν κοινωνική απήχηση διεθνώς.

Οι γνώστες λένε ότι η στοιχειωδώς ανεκτή συμβίωση οφειλόταν στον πρώην διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου Γρηγόρη Δημητριάδη, που ήξερε να αφουγκράζεται τον Σαμαρά και να τον κάνει να αισθάνεται ότι ο Μητσοτάκης τον υπολογίζει – έστω κι αν δεν τον έκανε επίτροπο το 2019, έστω κι αν δεν συνετέλεσε στην τιμωρία των σκευωρών της Novartis. Από τότε που ο Δημητριάδης αποχώρησε λόγω των γνωστών προβλημάτων στην ασφάλεια των τηλεπικοινωνιών, ο δίαυλος χάθηκε.

«Τι θέλει κάποιος όταν γίνει βασιλιάς;», φέρεται να ρώτησε ο Σαμαράς έναν συνομιλητή του αναφερόμενος στον Μητσοτάκη. «Θέλει να γίνει αυτοκράτορας. Κι εμείς θα τον αφήσουμε;».

Βαθιά ρίζα

Η σύγκρουση Μητσοτάκη – Σαμαρά έχει βαθιά ρίζα. Ενας παλιός συνομιλητής του πρώην πρωθυπουργού μάς υπενθυμίζει ότι το καλοκαίρι του 1993 ο Μεσσήνιος πολιτικός, παρά το γεγονός ότι πολλοί προεξοφλούσαν ότι θα διαδεχόταν σύντομα τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο ίδιος δεν το πίστευε. Αντιθέτως, εκτιμούσε ότι η οικογένεια Μητσοτάκη συγκέντρωνε ισχύ και διαμόρφωνε συμμαχίες έτσι ώστε διάδοχος του Μητσοτάκη να ήταν η Ντόρα Μπακογιάννη (που τότε ήταν υπουργός Πολιτισμού). Κατά συνέπεια, έμοιαζε να προεξοφλεί ότι μετά από μια ελεγχόμενη διαδοχή θα ακολουθούσε διάσπαση και απίσχνανση της Ν.Δ. Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή, ο Σαμαράς έφυγε για να ιδρύσει εγκαίρως το διάδοχο σχήμα της Δεξιάς. Η ιστορία εξελίχθηκε διαφορετικά.

Ετερος συνομιλητής του Σαμαρά επιμένει ότι εκείνοι που περισσότερο ωφελούνται από την άσβεστη βεντέτα ανάμεσα στον Μεσσήνιο και την οικογένεια Μητσοτάκη είναι οι Καραμανλικοί. Κορυφαία καραμανλικά στελέχη υποστηρίζουν διαχρονικά τον Σαμαρά στην προσπάθειά του να σαμποτάρει το μητσοτακαίικο. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούν ευκολότερα τον έλεγχο του κόμματος.

Επεισόδιο πρώτο: Η αποχώρηση του Σαμαρά το 1993 κατέστησε τον ακραιφνή καραμανλικό Μιλτιάδη Εβερτ αδιαφιλονίκητο διάδοχο του Μητσοτάκη. Ο Εβερτ συμφωνούσε με τον Σαμαρά ότι έπρεπε να τελειώνουν με τον Μητσοτάκη, αλλά δεν έβαλε το χέρι του στη φωτιά. Το έβαλε ο Σαμαράς, που σηκώθηκε κι έφυγε, με αποτέλεσμα ο Εβερτ να κάνει περίπατο στο Ζάππειο το βράδυ της ήττας του Μητσοτάκη, κάτι που δεν θα ήταν καθόλου εύκολο αν στη Ρηγίλλης βρισκόταν ακόμη ο Σαμαράς.

Επεισόδιο δεύτερο: Η αποκατάσταση του Σαμαρά από τον Κώστα Καραμανλή το 2004 και η ανάθεση σε εκείνον του υπουργείου Πολιτισμού το 2009 δημιούργησαν τις συνθήκες ώστε να ανατραπεί το σενάριο της αδιαφιλονίκητης διαδοχής του Καραμανλή από την Ντόρα Μπακογιάννη. Μπορεί ο ίδιος ο Καραμανλής και ο Προκόπης Παυλόπουλος να κράτησαν ουδέτερη (και ο Προκόπης μάλλον φιλική) στάση προς την Ντόρα, αλλά οι πρεσβύτες του καραμανλισμού κινητοποίησαν τους σταυροφόρους για να μην πέσει ξανά η Ιερουσαλήμ στα χέρια των απίστων.

Το 2016 ο Σαμαράς τους χάλασε το μαγείρεμα γιατί στήριξε τον Μητσοτάκη και όχι τον εκλεκτό του Καραμανλή, Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Πίστευε ότι η δική του επιρροή στο κόμμα θα ήταν μεγαλύτερη με αρχηγό τον Κυριάκο από αυτήν που θα ήταν αν κέρδιζε ο Βαγγέλης. Για μερικά χρόνια ατόνησε η φιλία Καραμανλή – Σαμαρά, που ξεκίνησε το 1976 στην ΟΝΝΕΔ.

Επεισόδιο τρίτο: Ο Καραμανλής φρικάρει με τις υποκλοπές και κάνει την ενόχλησή του γνωστή με την ομιλία του στο δεκαετές μνημόσυνο του Γιάννη Κεφαλογιάννη στα Ανώγεια της Κρήτης, στις 31 Αυγούστου 2022. Δέκα ημέρες μετά, στις 11 Σεπτεμβρίου 2022 στη ΔΕΘ, ο Καραμανλής και ο Σαμαράς συναντιούνται στο Βελλίδειο για την ομιλία του Μητσοτάκη.

Στο τέλος της εκδήλωσης ο Καραμανλής πρότεινε στον Σαμαρά να γιορτάσουν την ομιλία του αρχηγού τους στον «Βράχο», στην Κρήνη, με τη μαγευτική θέα και τους λαχταριστούς ψαρομεζέδες. Ενάμιση μήνα μετά, ο Σαμαράς ανταποδίδει με ένα δείπνο στον «Βασίλη» στην Κηφισιά. Και στις δύο ταβέρνες στο μενού πάνω-πάνω ήταν ο ίδιος ο Κυριάκος.

Στις αρχές του 2023 ο Καραμανλής ανακοινώνει ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις εθνικές εκλογές. Η Ν.Δ., παρά τη δική του αποχή, τις υποκλοπές και τα Τέμπη κερδίζει με 41%. Ο πρώην πρωθυπουργός παίρνει το μήνυμα και το ρίχνει στον διαλογισμό μέχρι τις ευρωεκλογές. Ο Σαμαράς από την άλλη, τις αρχές του 2023 ρίχνεται στη μάχη για τις εθνικές εκλογές, αναλαμβάνει υπεύθυνος για την Πελοπόννησο και μιλάει ο ίδιος στην προεκλογική συγκέντρωση της Καλαμάτας στη θέση του πρωθυπουργού.

Είχαν προηγηθεί η επίσκεψη του Μητσοτάκη στην Καλαμάτα στις 21 Απριλίου 2023 και το γεύμα με τον Σαμαρά σε ταβέρνα της πόλης (στην Ελλάδα η πολιτική ιστορία γράφεται στις ταβέρνες). Σε ομιλία του λίγη ώρα αργότερα, ο Μητσοτάκης σε μια σπάνια κρίση συναισθηματικής γενναιοδωρίας λέει: «Η κυβέρνηση Σαμαρά κράτησε τη χώρα όρθια. Είχα κι εγώ την τιμή να αποτελώ μέλος της σε δύσκολες συνθήκες».

Στις αρχές του 2024 χάλασε το κλίμα. Ο Σαμαράς «στραβώνει» με τους χειρισμούς στα ελληνοτουρκικά (είδε την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα ως προοίμιο κακών συμφωνιών για την Ελλάδα), με τη διευκόλυνση της παροχής ιθαγένειας στους μετανάστες και με τον γάμο ομοφύλων.

Ειδικά στο θέμα του γάμου, θύμωσε επειδή όταν ανέβηκε στο βήμα της Βουλής για να ξιφουλκήσει κατά του νομοσχεδίου είδε την αίθουσα να αδειάζει από τους βουλευτές της Ν.Δ. (θεωρεί ότι αυτό έγινε κατ’ εντολήν του Μητσοτάκη). «Αυτό δεν είναι το κόμμα μου», φέρεται να είπε σε ιδιωτική του συζήτηση.

Μετά τις ευρωεκλογές, Καραμανλής και Σαμαράς τα σπάνε σε κοινή ροκ εμφάνιση στο Πολεμικό Μουσείο. Μπροστά σε ένα πολυπληθές ακροατήριο που επικροτούσε κάθε φράση τους με πολεμικές ιαχές, έμοιαζαν σαν να μαστιγώνουν τελετουργικά κυβέρνηση αντίπαλης παράταξης!