Ο πραγματικός ένοχος για το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου

Του Γιώργου Κουμουλλή*

Είθισται κάθε Ιούλη πολλοί αρθρογράφοι, και  σχολιαστές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,  να  καταριούνται τους ένοχους για το  Ιουλιανό πραξικόπημα- τον Κίσινγκερ, την CIA, τη χούντα, την ΕΟΚΑ Β’, κ.λπ. Όμως κανένας  δεν  ασκεί κριτική  στους  Ελληνοκύπριους των οποίων η  αδιαφορία και απάθεια  επέτρεψε στη χούντα να ριζώσει στη κυπριακή κοινωνία. Η θλιβερή πραγματικότητα –κι αυτό δεν μας περιποιεί τιμή- είναι ότι η στάση της κυπριακής κοινωνίας άνοιξε διάπλατα το δρόμο στη χούντα για να κυριαρχήσει σε όλους τους τομείς – μια επιλογή που τελικά αποδείχθηκε ολέθρια . Το να λέμε, λοιπόν, ότι η χούντα φταίει για τη τραγωδία μας, θυμίζει το παραμύθι με τον βοσκό  που δεν είχε στο μαντρί του  καμιά περίφραξη και απέδωσε την κατασπάραξη των αιγοπροβάτων του στην ύπαρξη πολλών λύκων.

Όταν εκδηλώθηκε το χουντικό πραξικόπημα στην Ελλάδα τον Απρίλη του 1967,  αρχικά καταδικάστηκε από όλο το κυπριακό κατεστημένο πλην, όπως θα αναμενότανε, των ακροδεξιών με επικεφαλής τον Γρίβα. Σταδιακά όμως το σκηνικό άρχισε ν΄ αλλάζει και να ακούγονται φωνές υπέρ της χούντας.  Τα πλοκάμια των συνταγματαρχών ξαπλωνότανε σιγά σιγά  παντού. Μπορεί οι Έλληνες δικτάτορες να μην είχαν το μαγικό ραβδί της Κίρκης που  μεταμόρφωνε ανθρώπους σε γουρούνια, είχαν όμως το οικονομικό δαδί που κατέκαιγε και κατέστρεφε  ηθικές αξίες και μεταμόρφωνε δημοκρατικούς ανθρώπους σε λάτρεις της τυραννίας.

Ως πρώτο βήμα, η χούντα επένδυσε –και χοντρά μάλιστα- για να δημιουργήσει το δόγμα ότι όποιος δεν υποστήριζε την «εθνική κυβέρνηση» ήταν «ανθέλληνας». Με το πρόσχημα ότι προείχε η ενότητα των Ε/κ, μόνο οι ημέτεροι ήταν Έλληνες κι όλοι οι αντίπαλοι «Ανθέλληνες». Μ΄άλλα λόγια,  κατάφεραν οι δικτάτορες να μας πείσουν ότι αυτοί αντιπροσώπευαν το έθνος. Αυτοί!   Αυτοί που τελικά αποδείχθηκαν  ολέθριοι εθνοφθορείς,  εθνοκτόνοι,  εθνοθάφτες, δήμιοι των Ελλήνων της Κύπρου τους οποίους όμως υποδεχόμασταν  με ανοιχτάς αγκάλας ως  άμωμους εθνοσωτήρες και  γνήσιους  πατριώτες. Οι απόστολοι του «Ελλάς, Ελλήνων Χριστιανών» μετέτρεψαν τη χώρα μας  σε «Κύπρο, Ελλήνων Κορόιδων». 

Για να το πετύχει το σκοπό της η χούντα άλωσε – με άφθονο χρήμα  εκεί που χρειαζόταν-  τους ζωτικούς τομείς της κυπριακής κοινωνίας, τον  Τύπο, την Παιδεία, τους πολιτικούς, το Ποδόσφαιρο. Ο Τύπος διαδραμάτισε, σημαντικό ρόλο στη θεμελίωση της χουντικής νοοτροπίας. Ενώ αρχικά σχεδόν όλες οι εφημερίδες ήταν σαφώς εναντίον του πραξικοπήματος στην Ελλάδα,  σταδιακά  η μια εφημερίδα μετά την άλλη άρχισε να επαινεί την «επανάσταση» όπως αποκαλούσανε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Μέχρι το τέλος του 1969, όλες οι εφημερίδες, εκτός από «ΤΑ ΝΕΑ» και τη «Χαραυγή», έγιναν υμνητές της χούντας! Παρουσίαζαν ως «εθνοσωτήρες» τους κάπηλους, τους αγύρτες, τους ανάξιους αριβιστές πλην όμως υπεράξιους φενακιστές. Κι όποιος τολμούσε να αμφισβητήσει την άποψη τους κατηγορείτο σαν «αρνησίπατρις»  και κεραυνοβολείτο σαν «εθνοπροδότης».  Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον Δεκέμβρη του 1969 που οι καταγγελίες για βασανιστήρια έφεραν την χούντα στο εδώλιο του κατηγορουμένου.  Το συμβούλιο της Ευρώπης καταδίκασε τότε την Ελλάδα για παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Και ενώ υπήρξε παγκόσμια κατακραυγή κατά της δικτατορικής κυβέρνησης, εμείς  υποστηρίζαμε  σθεναρά την Ελλάδα των χουντικών. Ο δε κυπριακός Τύπος απέδωσε τις  καταγγελίες για βασανιστήρια  στη ζήλεια που νιώθανε οι Ευρωπαίοι για τη πρόοδο που συντελείτο στην Ελλάδα ή σε αλλότριους σκοπούς!

Η κατάκτηση του Υπουργείου Παιδείας από τη χούντα ήταν μια πολύ εύκολη υπόθεση. Η συνεργασία των κύπριων εκπαιδευτικών με την τυραννία δεν αποτελεί μόνο απιστία στο εκπαιδευτικό λειτούργημα τους αλλά απόλυτη άρνηση του. Η ΟΕΛΜΕΚ και η ΠΟΕΔ, που κατάντησαν να ήταν  υμνητές της τυραννίας, ατίμασαν την αποστολή τους και συμβάλανε στον εξανδραποδισμό του λαού και του τόπου καλλιεργώντας  στους νέους τον φασισμό και το γριβισμό.   Δυστυχώς, τους ηγέτες των δύο οργανώσεων του εξέλεγαν οι καθηγητές που κι αυτοί φέρουν μεγάλη ευθύνη.

Μέγιστη ευθύνη, επίσης φέρουν και οι πολιτικοί μας η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αγκάλιασε τη χούντα. Μόνο ένα μικρό κόμμα, η ΕΔΕΚ, αντιστάθηκε στους δικτάτορες. Δυστυχώς η θαρραλέα αντίσταση των Λυσσαρίδη και Χατζηδημητρίου  δεν ήταν αρκετή για να αποτρέψει τον Αρμαγεδδώνα του ΄74.

Η άλωση του Ποδοσφαίρου ήταν το πιο εύκολο έργο για τη χούντα. Εκμεταλλευόμενη τις διάφορες χορηγίες προς το άθλημα υποδούλωσε και εξευτέλισε κυριολεκτικά τα «εθνικόφρονα» σωματεία που τελικά έγιναν υμνητές και συνειδητοί συνεργάτες  της δικτατορίας.  Τα αριστερά σωματεία επίσης ενισχύθηκαν οικονομικά σε βαθμό που η Ομόνοια ένιωσε την υποχρέωση να στολίσει την είσοδο της με τη φωτογραφία του Κωνσταντίνου Ασλανίδη, Γενικού Γραμματέα Αθλητισμού επί χούντας.

Ο Ασλανίδης γνώριζε πολύ καλά τι έκανε: κανένας  τολμηρός  οπαδός της Ομόνοιας δεν σήκωσε  αντιδικτατορικά πανό, την ώρα που τα «εθνικόφρονα» σωματεία επιδείκνυαν προκλητικά πανό υπέρ της 21ης Απριλίου και ΕΟΚΑ Β’.

Η όλη εικόνα που επικρατούσε στη προπραξικοπηματική  περίοδο στη Κύπρο με τις δωροδοκίες των χουντικών, την εξαγορά συνειδήσεων, τις   ίντριγκες, τον σοβινισμό, τα ψέματα,   θυμίζει το ποίημα «Γύριζε».  του αξέχαστου Κωστή Παλαμά .

Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα,

ραγιάδες έχεις, μάνα Γη, σκυφτούς για το χαράτσι,

κούφιοι και οκνοί καταφρονάν τη θεία τραχιά σου γλώσσα

των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι.

• O Γιώργος Κουμουλλής     είναι Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας ( ΠΗΓΗ: Εφημερίδα “Πολίτης” 10.ο7.2021) / Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους

*ΦΩΤΟ ΠΑΝΩ: Ο βασιλόφρων Μακάριος, ο οποίος μετά την μεταπολίτευση στην Ελλάδα στο  δημοψήφισμα  έκανε δήλωση υπέρ της Βασιλείας , στην φωτογραφία με τον χουντικό “αντιβασιλέα”, Γεώργιο Ζωϊτάκη,