Ο Πάπας, το «παπαδοπαίδι του Κρεμλίνου» και η… ειρηνική εισβολή
Του Σταύρου Τζίμα*
Η διαδικτυακή συνομιλία Πάπα Φραγκίσκου και Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έγινε στις 16 Μαρτίου και πέρασε τότε σχεδόν απαρατήρητη και ελάχιστα πράγματα είχαν γίνει γνωστά ως προς το τι διημείφθη μεταξύ τους. Τώρα όμως, με αφορμή δήλωση του Ποντίφικα (Corriere Della Sera) στην οποία χαρακτήριζε τον Ρώσο ιεράρχη «παπαδοπαίδι του Πούτιν», ξέσπασε «ιερός πόλεμος» μεταξύ Βατικανού και Μόσχας και είδαν το φως της δημοσιότητας ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες γύρω από το τι είπαν μέσω Zoom οι δύο θρησκευτικοί ηγέτες. Ο Πάπας αποκάλυψε ότι μίλησαν με τον Κύριλλο σαράντα λεπτά, εκ των οποίων «τα πρώτα είκοσι, με ένα χαρτί στο χέρι, μου διάβασε όλες τις δικαιολογίες για τον πόλεμο. Τον άκουσα και στο τέλος του είπα: Δεν καταλαβαίνω τίποτα από αυτά».
Είναι πράγματι ο Ρώσος πατριάρχης υποχείριο του Πούτιν, όπως τον αποκάλεσε ο ηγέτης των ανά τον πλανήτη καθολικών; Αν κρίνει κανείς από το ότι, όχι μόνο δεν προσπάθησε καν να ασκήσει την όποια επιρροή του, ώστε να μη γίνει η βάρβαρη αυτή εισβολή, αλλά απεναντίας κατευόδωσε τα τανκς και τα αεροπλάνα, ο Κύριλλος συμπεριφέρθηκε, όχι μόνο σαν «παπαδοπαίδι», αλλά ως συνένοχος του εγκλήματος που διαπράττεται στην Ουκρανία – και ως τέτοιο τον συμπεριέλαβε η Ε.Ε. στη «μαύρη λίστα» των κυρώσεων. Ενα ερώτημα, βέβαια, είναι αν είχε την τόλμη και το θάρρος να ορθώσει ανάστημα απέναντι στον Πούτιν ή υπάρχει οραματική ταύτιση ως προς τα επεκτατικά σχέδια και τα (νεο)αυτοκρατορικά μεγαλεία του «ιδιοκτήτη» του Κρεμλίνου. «Από πολλές απόψεις, η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία έχει εξελιχθεί σε ιερό πόλεμο για τη Ρωσία», σημείωνε επ’ αυτού το Foreign Policy, εξηγώντας ότι οι γεωπολιτικές του φιλοδοξίες για τη Ρωσία είναι στενά συνυφασμένες με την πίστη.
Σύμφωνα δε με τον επικεφαλής τού –υπό τον Πούτιν– ρωσικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, Λεονίντ Ρισέτνικοφ, «η Ρωσική Ομοσπονδία είναι ένα κοσμικό κράτος, αλλά πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι η Ορθοδοξία είναι η ραχοκοκαλιά της χώρας μας, η πίστη είναι αυτή που μας κρατάει ενωμένους». Οπως σημείωνε, επικαλούμενος τον Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, «μετά την καταστροφή του κομμουνισμού, η Ορθοδοξία πρέπει να καταστραφεί, γιατί ο κύριος στόχος τους δεν ήταν ο κομμουνισμός, αλλά η Ρωσία. Και όχι μόνο η Ρωσία, αλλά η Ρωσία με πνευματικό πυρήνα την Ορθοδοξία. Η Ρωσία είναι μια εναλλακτική στον αγγλοσαξονικό κόσμο, σε αυτό το αντισύστημα που διαμορφώνεται στη Δύση». Η ηγεσία της ρωσικής Εκκλησίας, σε αυτό το πνεύμα, έχει ασπαστεί από τις αρχές του 2000 το δόγμα Πούτιν περί «ρωσικού κόσμου» που ταυτίζεται με τον «χώρο της ιστορικής Ρωσίας», ο οποίος περιλαμβάνει ως «φυσική πραγματικότητα» εθνοτικούς θυλάκους σε άλλες γειτονικές χώρες και εδάφη – Ουκρανίας, Λετονίας, Υπερκαρπαθίας, Λευκορωσίας, Καζαχστάν κ.ά. Πούτιν και Κύριλλος, επομένως, πορεύονται από κοινού και ως εκ τούτου δεν θα μπορούσε να μην ευλογήσει τη ρωσική αρμάδα. Εως πρόσφατα η στάση του πατριάρχη Μόσχας είχε προκαλέσει οργή στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, της οποίας τον «θρόνο» ιστορικά διεκδικεί (Τρίτη Ρώμη).
Ο κ.κ. Βαρθολομαίος
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έχει χαρακτηρίσει την εισβολή «ντροπή, που θα στιγματίζει ανά τους αιώνες εκείνους που την προκάλεσαν». Σε συνέντευξή του πρόσφατα στην «Καθημερινή Κύπρου» εξαπέλυσε πυρά εναντίον του Κυρίλλου για τη στάση του. «Μπροστά στον θάνατο αθώων ανθρώπων, στον βομβαρδισμό άμαχου πληθυσμού, στην ισοπέδωση ολόκληρων πόλεων, μπροστά σε αυτή την ανθρώπινη τραγωδία, δεν μπορεί να ακούγονται κηρύγματα που να χαρακτηρίζουν “ιερό” έναν πόλεμο. Αυτό είναι κάτι πολύ λυπηρό. Μας προκαλεί βαθύτατη λύπη και πόνο. Μα περισσότερο πόνο προκαλεί στους ίδιους τους Ουκρανούς», είπε και πρόσθεσε: «Γιατί δεν μπορεί να ισχυρίζεσαι ότι είσαι αδελφός με έναν άλλο λαό και να ευλογείς τον εναντίον του πόλεμο που διεξάγει το κράτος σου».
Εως τη ρωσική εισβολή, από θρησκευτικής άποψης η Ουκρανία απασχολούσε τη διεθνή επικαιρότητα για την ενδοορθόδοξη διένεξη και το ρήγμα στην Εκκλησία της μεταξύ φιλορώσων και οπαδών της αυτοκεφαλίας, την οποία είχε εκχωρήσει το Φανάρι. Πλέον η ρωσική Εκκλησία άνοιξε «πόλεμο» και με το Βατικανό, το ποίμνιο του οποίου (Ουνίτες στη συντριπτική πλειονότητα) ανέρχεται στην Ουκρανία, τη δυτική κυρίως, σε 3.000.000 πιστούς. Ο Πάπας αμέσως μετά την εισβολή, σε μια πρωτοφανή κίνηση, πήγε στη ρωσική πρεσβεία και εξέφρασε «προσωπικά» την ανησυχία του για τον πόλεμο, ενώ εξέφρασε την επιθυμία του να μεταβεί στη Μόσχα για να συναντήσει τον πρόεδρο Πούτιν, ο οποίος, ωστόσο, αποφεύγει να απαντήσει και κατά τα φαινόμενα μετά και την «προσβολή» του Κυρίλλου μάλλον ένα τέτοιο ενδεχόμενο απομακρύνεται.
Το «αυτί» όμως του Κυρίλλου δεν δείχνει να ιδρώνει μπροστά (και) στην παγκόσμια χριστιανική (ορθοδόξων και καθολικών) κατακραυγή για την ταύτισή του με το διαπραττόμενο από τους Ρώσους πιστούς (του) έγκλημα εις βάρος των ομοδόξων τους. Ετσι, σε κήρυγμά του την Τρίτη σε ναό της Μόσχας, διακήρυξε το παραδοσιακά φιλειρηνικό(!) προφίλ της Ρωσίας. Οπως ισχυρίστηκε, εξοργίζοντας ακόμα περισσότερο τη διεθνή θρησκευτική –και όχι μόνο– κοινότητα, η Ρωσία είναι μια χώρα ειρηνόφιλη που ουδέποτε έχει εισβάλει ή έχει επιτεθεί σε κάποιον, παρά μόνον υπερασπίζεται τα εδάφη της…
*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους/ ΠΗΓΗ: kathimerini.gr ΦΩΤΟ: mospat.ru
