Ο οραματιστής ηγέτης Βαρθολομαίος και ο Κύριλλος λείψανο του παρελθόντος
Του Robert F. Worth*
Στις ρωγμές μέσα στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό εστιάζει σε εκτενές άρθρο του στο The Atlantic ο συγγραφέας Robert F. Worth. Τίτλος Στο άρθρο, με τίτλο: «Clash of the Patriarchs» («Σύγκρουση των Πατριαρχών»), επισημαίνεται η αντίθεση μεταξύ της προσπάθειας του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για αυτονομία και ανεξαρτησία για τις εθνικές Εκκλησίες, όπως αυτή στην Ουκρανία, και του στόχου του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου να ασκήσει επιρροή, συχνά μέσω μεθόδων που συνορεύουν με τον εξαναγκασμό, με την υποστήριξη της ρωσικής κρατικής εξουσίας. “Η αντίθεση στην ηγεσία τους δεν είναι μόνο θεολογική, αλλά αντηχεί στις πολιτικές σφαίρες, με τον Βαρθολομαίο να υπερασπίζεται την αυτοδιάθεση και τον Κύριλλο να ενισχύει το όραμα του Πούτιν για έναν «ρωσικό κόσμο». Αυτή η διχογνωμία υπογραμμίζει την ευρύτερη ιδεολογική μάχη για την ψυχή της πίστης, που εκτείνεται πολύ πέρα από τον εκκλησιαστικό χώρο” υποστηρίζει ο συγγραφέας.
Ο Worth ταξίδεψε στο Φανάρι, στο Άγιον Όρος και μίλησε με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής ,ο οποίος αναφέρθηκε στις “αντιθέσεις μεταξύ της προνοητικής στάσης του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και της ευθυγράμμισης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με την πολιτική εξουσία. Η δέσμευση του Βαρθολομαίου για τον εκσυγχρονισμό της Εκκλησίας και την υπεράσπιση της περιβαλλοντικής διαχείρισης είναι εμφανής, τοποθετώντας τον ως έναν μεταρρυθμιστικό ηγέτη αποφασισμένο να ευθυγραμμίσει την Εκκλησία με τις σύγχρονες παγκόσμιες ανησυχίες”.
Ενώπιον της προόδου και διαφάνειας, ο Πατριάρχης της Μόσχας Κύριλλος απεικονίζεται ως μια φιγούρα, της οποίας οι πράξεις είναι συνυφασμένες με τις πολιτικές μηχανορραφίες της Ρωσίας του Πούτιν. Η έντονη διαφορά μεταξύ των φιλοδοξιών του Βαρθολομαίου για την Εκκλησία και της υποταγής του Κύριλλου στις κρατικές ατζέντες δείχνει τον συνεχιζόμενο αγώνα εντός της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης. Η προσέγγιση του Βαρθολομαίου δεν αφορά μόνο τη σύγχρονη συνάφεια, αλλά και την ηθική επιταγή να αγκαλιάσουμε την επιστημονική κατανόηση και να προστατεύσουμε τη δημιουργία, σηματοδοτώντας ένα οριστικό βήμα προς μια πιο φωτισμένη και παγκόσμια συνειδητή Ορθοδοξία.
Κατά τον Worth ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίο είναι ένας οραματιστής ηγέτης, αποφασισμένος να καθοδηγήσει την Εκκλησία σε δύσκολες στιγμές. Η προοδευτική ηγεσία του Βαρθολομαίου, με έμφαση στην επιστήμη και στην προώθηση της περιβαλλοντικής ευθύνης, προσφέρει αντίστιξη στην οπισθοδρομική στάση του Μόσχας Κυρίλλου , ο οποίος εμφανίζεται περισσότερο ως λείψανο του παρελθόντος, ανίκανος να απελευθερωθεί από τα δεσμά μιας πολιτικής δικτατορίας. Μέσα από συνεντεύξεις και ζωντανά ανέκδοτα, ο Worth αποτυπώνει την ουσία μιας Εκκλησίας σε σταυροδρόμι, με το μέλλον της να διαμορφώνεται από ηγέτες που είτε αντιστέκονται είτε ασπάζονται την αλλαγή.
Το άρθρο του Robert Worth, «Clash of the Patriarchs» περιλαμβάνεται στην έντυπη έκδοση (τεύχος Μαΐου 2024) του μηνιαίου περιοδικού The Atlantic, το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Βοστώνη τον Νοέμβριο του 1857. ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΧΕΙ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΕΚΑΤΟΜΥΡΙΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΚΑΙ Η ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.
- Το πλήρες κείμενο του άρθρου στην αγγλική γλώσσα στον πιο κάτω σύνδεσμο
Russia, Ukraine, and the Coming Schism in Orthodox Christianity – The Atlantic
*Ο Robert F. Worth είναι συγγραφέας που συνεισφέρει στο The Atlantic. Διετέλεσε ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ (BUREAU) ΤΗΣ NEW YORK TIMES ΣΤΗ ΒΗΡΥΤΟ και για περισσότερες από δύο δεκαετίες έγραψε για τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Ασία. Είναι ο συγγραφέας του A Rage for Order: The Middle East in Turmoil, From Tahrir Square to ISIS, το οποίο κέρδισε το βραβείο Lionel Gelber 2017. – Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους.
