Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην Αργυρούπολη του Πόντου
ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΧΑΛΔΙΑΣ, ΠΟΝΤΟΣ – Η Αργυρούπολη υπήρξε το κέντρο της Χαλδίας, ονομαστή περιοχή του μεσόγειου Πόντου, που αντιστοιχεί στη σημερινή διοικητική περιοχή της Gümüşhane της σημερινής Β.Α. Τουρκίας. Ήταν εστία και πηγή του Ελληνισμού στην περιοχή του Πόντου. Είναι περιοχή ορεινή και δυσπρόσιτη με αρχαία ιστορία. Η Αργυρούπολη του Πόντου πήρε το όνομά της από τα μεταλλεία αργύρου που υπήρχαν στην περιοχή. Έτσι έμεινε στην ιστορία, ως η πόλη του αργύρου, η πόλη του ασημιού. Η Αργυρούπολη, ιστορική πρωτεύουσα της Χαλδίας που επί αιώνες, αποτέλεσε πνευματικό και εμπορικό κέντρο του ποντιακού Ελληνισμού.
Σήμερα δεν υπάρχουν δείγματα της αίγλης της παλιάς πόλης, γιατί εγκαταλείφθηκε λόγω της λειτουργίας της νέας πόλης, τέσσερα χιλιόμετρα βόρεια από την παλιά Αργυρούπολη. Ακόμη και τα ερείπια που σώζονται είναι πολύ λίγα, όπως αυτά του Αγίου Γεωργίου, του Παρθεναγωγείου και του Φροντιστηρίου. Απόλυτη καταστροφή υπέστησαν τα σπίτια και γενικά όλη η Αργυρούπολη, λόγω των παράνομων ανασκαφών των Τούρκων για εξεύρεση θησαυρού εξαιτίας της ειδικής περίπτωσης των πλούσιων μεταλλείων. Με την παρακμή των μεταλλείων και με την φυγή των Ελλήνων, η παλιά πόλη σχεδόν δεν είχε λόγους ύπαρξης. Ο χρόνος και ο άνθρωπος εξάλειψαν τα ίχνη της ανθούσας πόλης. Η Αργυρούπολη σήμερα είναι μια μικρή πόλη με 22.000 κατοίκους περίπου, με έκταση 6.575 τετραγωνικά χιλιόμετρα και υψόμετρο 1.210 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Η καινούργια πόλη, Taltapan, που χτίστηκε μετά την φυγή των Ελλήνων δεν έχει τίποτα το αξιοσημείωτο. Πρόκειται για μια επαρχιακή πόλη της σύγχρονης Τουρκίας.
Ανακάλυψη εκκλησίας
Μπροστά σε μια σπουδαία ανακάλυψη με ελληνικό και χριστιανικό ενδιαφέρον βρέθηκαν, πριν μερικά χρόνια, εργάτες σε λατομείο της περιοχής Ικίσου της Αργυρούπολης του Πόντου. Κυριολεκτικά κατά τύχη και σε μια περιοχή που οι ντόπιοι ονομάζουν «το μοναστήρι του βουνού», εντόπισαν έναν υπόσκαφο χριστιανικό ναό που χρονολογείται στον 10ο αιώνα. Αν και ο ναός έχει συληθεί και οι λαθρανασκαφείς έχουν προκαλέσει καταστροφές, έχουν διασωθεί τοιχογραφίες και επιγραφές στα ελληνικά. Του θέματος έχει επιληφθεί η αρχαιολογική υπηρεσία, ενώ ο εκπρόσωπος του Ιδρύματος ΤΕΜΑ Γιουσούφ Οράλ, τόνισε τη σημασία του ναού και την άμεση ανάγκη να ασχοληθούν με αυτό οι ειδικοί, για να καταστεί δυνατή η τουριστική του εκμετάλλευση. Το Ικίσου είναι ένα από τα χωριά της Μούζενας που είχε 10 χωριά και απέχει περίπου 10 χλμ. από την Αργυρούπολη. Το χωριό όπου ανακαλύφθηκε η εκκλησία λεγόταν Χάραβα ή Χάβαρα Κινέη και εκεί ζούσαν 18 ελληνικές και τρεις τουρκικές οικογένειες. Οι κάτοικοι είχαν χτίσει τρεις εκκλησίες και ένα σχολείο.
Σπάραγμα τοιχογραφία στην υπόσκαφη εκκλησία στην Αργυρούπολη.
* Για την ιστορία της Αργυρούπολης διβάστε και το πιο κάτω μελέτη
