Ο «ΛΙΘΟΣ»

«…σύ εἶ Πέτρος καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν Ἐκκλησίαν…» (Ματθ. 16,18).

Μητροπολίτου

πρ. Χαλκηδόνος Ἀθανασίου*

Ὁ εἰκονογραφικός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τύπος τῆς Ἀναστάσεως «Λίθος», παριστᾶ τάς Μυροφόρους εἰς τό «κενόν μνημεῖον» καί τήν ἐμφάνισιν τοῦ Κυρίου εἰς αὐτάς, Ἀπαντᾶ εἰς τό Εὐαγγέλιον τοῦ Ραμπουλᾶ (στ. αἰ).

          Ἡ λέξις λίθος ἐμφανίζεται ὑπό ποικίλας μορφάς ὅπως πέτρα, βράχος, ἀργός, ἀκρογωνιαῖος, πολύτιμος ἤ οὔ, λυδία λίθος κ.ἄ.

          Ὠσαύτως εἶναι γνωστόν, ὅτι εἰς τά διάφορα κράτη ἐπικρατοῦν ποικῖλαι ἀπόψεις ἀναφορικῶς πρός τάς θρησκείας καί τά θρησκεύματα ὡς ἡ ἀποδοχή καί στήριξις αὐτῶν, ἡ ἀπόρριψις καί καταδίωξις, ἡ ἀδιαφορία, ἡ προσωπική ἑκάστου γνώμη κ.ἄ. ὡς ἐκ τούτου δέ καί ἡ στάσις των ἔναντι τῶν θρησκευτικῶν ἔργων καί τῶν ἐκτελεστῶν των.

          Οὕτως τό γλυπτόν «La nona ora» τοῦ M. Cattelan παριστόν τόν Πάπαν Ἰωάννην Παῦλον Β’, πληγωθέντα ὑπό ὀγκώδους μέλανος μετεωρίτου, τουθ’ ὅπερ ἀνεστάτωσε τήν Ρ/Καθολικήν Πολωνίαν. Πρβλ. τόν ὀγκόλιθον τῆς γεφύρας τοῦ διαβόλου ἐν Schöllenen τῆς Ἐλβετίας. Ἡ διεύθυνσις τοῦ Μουσείου τῆς Βαρσοβίας ἔπρεπε ὡς ἐκ τούτου νά παραιτηθεῖ. Ἐπίσης εἷς πολωνός καλλιτέχνης ἐδημιούργησεν μίαν ἀντίθετον σύνθεσιν παριστῶσαν τόν Πάπαν ὡς supermann νά ρίπτει μετεωρίτας καί ὁ Cattelan ἴσχυεν εἰς τό ἐξῆς ὡς ἀντικαθολικός προκλητής.

          Ἐπί πλέον ἐντυπωσιακόν ἧτο τό ὅτι ὁ ἐξηντατριάχρονος γλύπτης διεμόρφωσε τήν συμβολήν τοῦ Βατικανοῦ δι’ ἑνός μοντέρνου ἐνταφιασμοῦ πρό τῆς προσόψεως τοῦ παρεκκλησίου τῆς φυλακῆς τῶν γυναικῶν εἰς τήν νῆσον Giudecca. Εἰς μίαν συνέντευξιν μετά τῆς ἐφημερίδος «Zeit» ὁ Cattelan ἐχαρακτήρισεν ἑαυτόν ὡς καθολικόν θρησκευτικόν ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος εἰς τήν τέχνην ἀντιδιαστέλλετο μέ τήν θεϊκήν διάστασιν. Ἐγεννήθη εἰς τήν Πάδοβαν τό 1960 καί ζεῖ εἰς τήν Ν.Y. Ἐδημιούργησεν, γνησίας μορφᾶς ζωῆς διά τῶν ὁποίων συνέθεσεν περιέργους, κωμικάς καί προκλητικάς καταστάσεις. Μεταξύ τῶν σημαντικῶν ἔργων του ἀναφέρονται τά ἀκόλουθα: La nona ora, ὁ Hitler προσευχόμενος, τό L.O.V.E., ἡ Ἀμερική, τό ἐξάρτημα Tiefspül WC, ἡ μπανάνα επί τοῦ τοίχου, ὁ Πατήρ, τό φωτο-toiletpaper,  κ.ἄ.

          Τά ἔργα του θεματικῶς εἶναι ποικίλα, συμβολικοῦ συχνάκις χαρακτῆρος καί ρεαλιστικῆς τεχνοτροπίας.

          Ὁ Πάπας εἰς τό ἐντυπωσιακόν του ἔργον «La nona ora» παριστᾶται ἐξαπλωμένος πλαγίως ἐπί τοῦ ἐδάφους, οἱωνεῖ ἀνωρθούμενος πρός τό ἄνω μέρος τοῦς σώματος, ἐνώ τό κάτω εὐρίσκεται κάτωθεν τοῦ μετεωρίτου. Τό ὅλον δέ σῶμα του ὑψοῦται διαγωνίως ἐκ τῶν ποδῶν πρός τήν κεφαλήν, ἀφυσίκως καί περιέργως δίδον τήν ἐντύπωσιν μιᾶς μαριονέττας(!) ἡ ὁποία στηρίζεται ἐπί τοῦ ἀριστεροῦ ὤμου. Κρατεῖ διά τῶν στοιβαρῶν του χειρῶν, ὡς πρότερος ἀθλητής, τόν γνωστόν λεπτόν καί ὑψηλόν σταυρόν ἐκ ξύλου καί μετάλλου πρός τά ἄνω μέ τόν ἐσταυρωμένον, ὁ ὁποῖος τοῦ δίδει δύναμιν· ἀσφαλῶς. Φορεῖ λευκόν ἰμάτιον μετά κομβίων μετά φαρδίας ζώνης, φερούσης διάκοσμον εἰς τά ἄκρα, καί καλύπτραν ἐπί τῆς κεφαλῆς. Τά ὄμματά του εἶναι κλειστά κεκοπιακῶς γάρ.

          Ὁ Ἅγιος Πατήρ προσπαθεῖ φαίνεται διά τῶν ὅλως δυσχερῶν κινήσεών του νά “συνδέσει” πως, τουθ’ ὅπερ ἐπιχειροῦν καί «τινες» ἕτεροι, τήν γῆν μετά τοῦ οὐρανοῦ, καθ’ὅτι εἶναι ἁπλοῦς τῆς Ρώμης Ἐπίσκοπος, τό ὅτι δέ ἐπλήγη ὑπό τοῦ μετεωρίτου, δηλοῖ ὅτι ἐβλήθη ὑπό τῶν ἀμαρτιῶν ὅλου τοῦ κόσμου.[1] Ἄγνωστον ὡς ἐκ τούτου ἐάν θά κατορθώσει νά λυτρώσει αὐτόν.

          St. Padre ora pro nobis peccatoribus

[1] In Polen verfemt, im Vatican geschätzt, Publik Forum 8 (2024) 33.

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους