Ο κρυφός ρόλος των ΗΠΑ στον πόλεμο της Ουκρανίας

Το 2022, ξημερώματα μιας μέρας του Απριλίου, μια ομάδα βρετανών στρατιωτικών οι οποίοι ήταν πάνοπλοι μεν αλλά ντυμένοι με πολιτικά, συνόδευσαν εκτός της εμπόλεμης Ουκρανίας, δύο άνδρες επίσης με πολιτικά, συγκεκριμένα τους ουκρανούς στρατηγούς Μιχαήλο Ζαμπρόντσκι και Ολεξάντρ Κιριλένκο. Οι δύο ανώτατοι αξιωματικοί των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων μετήχθησαν ινκόγκνιτο στο στρατοόπεδο Lucious D. Clay του Βισμπάντεν στη Γερμανία, όπου βρίσκεται το αρχηγείο των αμερικανικών δυνάμεων για Ευρώπη και Αφρική. Επίσημα, οι δύο ανώτατοι ουκρανοί αξιωματικοί γνώριζαν πως επρόκειτο να εξετάσουν από κοινού με τους αμερικανούς συμμάχους τους τις λεπτομέρειες της πρώτης αποστολής όπλων στο Κίεβο. (ΕΠΑΝΩ: Από αριστερά: Ο ουκρανός αρχιστράτηγος Ζαλούζνι, ο πρόεδρος Ζελένσκι, ο πρόεδρος Μπάιντεν, ο υπουργός Άμυνας Όστιν. Η τετράδα των μυστικών συνεννοήσεων για τον πόλεμο |REUTERS/ EPA/OLIVIER MATTHYS / CreativeProtagon )

Στη συνέχεια, όμως, ο αμερικανός στρατηγός Κρίστοφερ Ντόναχιου, διοικητής της 18ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας, έκανε ένα παραπάνω βήμα, προτείνοντας τη σύναψη μιας μυστικής συμφωνίας, στο πλαίσιο της οποίας οι Αμερικανοί θα συνέδραμαν ενεργά την Ουκρανία στη διαμόρφωση της στρατηγικής της στο πεδίο, κυρίως μέσω της παροχής πληροφοριών. Επρόκειτο για μια εμπιστευτική δέσμευση η οποία με την πάροδο του χρόνου θα καθίστατο πολύ πιο ουσιαστική από τα 66,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε βαρύ οπλισμό που παρείχε η Ουάσιγκτον στο Κίεβο.

Αυτό αποκάλυψαν οι New York Times, μέσω εκτενούς έρευνάς τους που δημοσιεύτηκε την Κυριακή με τον τίτλο «The Partnership: the Secret History of the War in Ukraine», δηλαδή «Η συνεργασία: η μυστική ιστορία του πολέμου στην Ουκρανία». Σε ανταπόκρισή της από τη Νέα Υόρκη, η Αννα Λομπάρντι της La Repubblica κάνει λόγο για ένα συναρπαστικό χρονικό στο οποίο παρουσιάζονται τα κύρια γεγονότα του πολέμου που εξακολουθεί να μαίνεται καθώς και άγνωστες έως σήμερα λεπτομέρειες μιας τρόπον τινά εκστρατείας υποστήριξης των Ουκρανών η κλίμακα της οποίας ήταν μόνον εν μέρει γνωστή έως σήμερα.

Εν ολίγοις διαπιστώνεται πως η αμερικανική εμπλοκή στη σύρραξη ήταν πολύ βαθύτερη και πιο άμεση από όσο είχε παραδεχτεί δημοσίως η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, τόσο ώστε οι New York Times να την συγκρίνουν με άλλες εκστρατείες -από το Βιετνάμ έως το Αφγανιστάν- που «διεξήχθησαν διά αντιπροσώπων των ΗΠΑ» στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου εναντίον της Σοβιετικής Ενωσης. 

Η αμερικανική συνδρομή αποσκοπούσε στην αντιστάθμιση της ρωσικής υπεροχής, αριθμητικής άλλα και εξοπλιστικής. Σε αυτό το πλαίσιο, εξιστορούν οι New York Times, το Πεντάγωνο προέβη στη σύσταση της Task Force Dragon, (Ομάδα Κρούσης Δράκος) η οποία επιχειρούσε από το Βισμπάντεν. Κάθε πρωί οι αμερικανοί αξιωματικοί πρότειναν στους Ουκρανούς μια σειρά από στόχους, παρέχοντάς τους πληθώρα στοιχείων, από συντεταγμένες GPS, εικόνες των στόχων και υλικοτεχνικές λεπτομέρειες έως υποκλαπείσες ρωσικές συνομιλίες.

Αρχικά, η μυστική συμφωνία λειτουργούσε καλά: οι πληροφορίες των Αμερικανών και το θάρρος των ουκρανών μαχητών επέτρεψαν στο Κίεβο να πραγματοποιήσει στοχευμένες επιθέσεις στην περιοχή της Χερσώνας, για παράδειγμα, και εναντίον του ρωσικού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα (μια ενέργεια που οι Αμερικανοί θα προτιμούσαν να είχε αποφευχθεί), αναγκάζοντας τους Ρώσους να οπισθοχωρήσουν. Με τον καιρό, ωστόσο, η συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών καθίστατο ολοένα πιο περίπλοκη αλλά και τεταμένη. Οι Ουκρανοί, επιζητώντας μια συντριπτική νίκη σε κάποιο από τα πολλά μέτωπα του πολέμου, έκριναν πως η Ουάσιγκτον ήταν υπερβολικά μετρημένη στην επιλογή των στόχων που πρότεινε στους στρατηγούς του Κιέβου, καθώς τους Αμερικανούς τους ενδιέφερε πρωτίστως όχι να επικρατήσουν οι Ουκρανοί αλλά να συνεχίσουν να αντιστέκονται και να μην ηττηθούν. Η εν μέρει μυστική συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών κλονίστηκε τον περασμένο Αύγουστο, σύμφωνα με την έρευνα των New York Times, όταν ουκρανικές δυνάμεις εισήλθαν στην περιοχή του Κουρσκ με αμερικανικό εξοπλισμό, χωρίς, μάλιστα, να ενημερώσουν σχετικά το Πεντάγωνο, δηλαδή χωρίς το πράσινο φως των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά παράβαση των όποιων αρχικών συμφωνηθέντων. Η ενέργεια ήταν ένα χαστούκι για τους συμμάχους της Ουκρανίας, το οποίο υψηλόβαθμος αμερικανός αξιωματούχος περιέγραψε στους New York Times ως «εκβιασμό» και «παραβίαση της εμπιστοσύνης», καθώς έπρεπε να συνταχθούν βιαστικά νέα πρωτόκολλα συνεργασίας.

Παρ’ ότι οι ΗΠΑ ανησυχούσαν ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να τους κατηγορήσει ότι είχαν παραβιάσει μια κόκκινη γραμμή με την στρατιωτική τους εμπλοκή στην ουκρανική εισβολή στη ρωσική επικράτεια, η συνεργασία Ουάσιγκτον-Κιέβου συνεχίστηκε κανονικά, καθώς «χωρίς τη βοήθειά μας, αυτή η επιχείρηση θα είχε καταλήξει σε καταστροφή», όπως δήλωσε ο αμερικανός αξιωματούχος. Ωστόσο η συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών είχε αρχίσει να μην είναι αγαστή μήνες πριν από την επιχείρηση στο Κουρσκ. Με την πάροδο του χρόνου ο τότε πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναγκάστηκε να εγκρίνει ολοένα περισσότερες μυστικές ενέργειες, περιλαμβανομένων και αρκετών στις οποίες αρχικά είχε ασκήσει βέτο. Χρειάστηκε επίσης να στείλει στρατιωτικούς συμβούλους και πράκτορες της CIA στο Κίεβο αλλά και στο πεδίο, αντιμετωπίζοντας, μεταξύ άλλων, και τη διαρκή απειλή του Κρεμλίνου περί χρήσης πυρηνικών όπλων με προσομοιώσεις και παιχνίδια πολέμου. Σταδιακά, όμως, οι δύο σύμμαχοι καθίσταντο ολοένα πιο ενοχλημένοι οι μεν με τους δε, οι Αμερικανοί λόγω της τάσης των Ουκρανών να μην ακολουθούν, τουλάχιστον κατά γράμμα, τις όποιες οδηγίες τους και οι Ουκρανοί λόγω αυτών που αντιλαμβάνονταν ως πατερναλιστικούς περιορισμούς. Οπως αναφέρουν οι New York Times, πρώτη φορά η στρατηγική που διαμορφώθηκε στο Βισμπάντεν επλήγη τον Ιανουάριο του 2024 εξαιτίας της αντιπαλότητας που προέκυψε μεταξύ του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και του αρχιστρατήγου, τότε, Βαλέρι Ζαλούζνι, οποίος, συγχρόνως, βρισκόταν σε ανταγωνισμό με τον Ολεξάντρ Σίρσκι, τον στρατηγό που στην πρώτη γραμμή λάμβανε τις πληροφορίες από τους Αμερικανούς και αντικατέστησε, τελικά, τον Ζαλούζνι, όταν εκείνος αποσπάστηκε στο Λονδίνο ως πρέσβης της Ουκρανίας στην πρωτεύουσα της Βρετανίας. Την ίδια περίοδο η μάταιη προσπάθεια των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων να ανακαταλάβουν το Μπαχμούτ, σηματοδοτούσε την αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης, καθιστώντας σε όλους σαφές ότι αργά ή γρήγορα το Κίεβο θα έπρεπε να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα.

Εν μέσω εντάσεων και αποκαρδιωτικών ηττών, Ουκρανοί και Αμερικανοί συνέχισαν να συνεργάζονται έως την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και την ξαφνική όσο και ριζική αλλαγή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Ο στρατηγός Λόιντ Οστιν, ο τότε υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, μετέβη τελευταία φορά στο Κίεβο τον περασμένο Ιανουάριο: «Σας εύχομαι επιτυχία, κουράγιο και αποφασιστικότητα. Συνεχίστε έτσι», προέτρεψε τους Ουκρανούς, δίχως, φυσικά, να γνωρίζει ούτε εκείνος τι επρόκειτο να ακολουθήσει.

Πηγή: Protagon.gr