Ο Οικουμενικός Πατριάρχης τέλεσε τα θυρανοίξια του ανακαινισμένου ναού στο Κοιμητήριο του Σισλί.

Θυρανοίξια, Κοιμητήριο Σισλί, Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, Πόλη

Τα Θυρανοίξια του ανακαινισθέντος ιστορικού Ιερού Ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του Κοιμητηρίου του Σισλί, στην Κωνσταντινούπολη, τέλεσε την Κυριακή , 22.10.2017, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Ο Ναός οικοδομήθηκε το 1888 από την οικογένεια Σκυλίτση.

Τα Θυρανοίξια συνέπεσαν με την επέτειο των 26 χρόνων από την εκλογή του κ. Βαρθολομαίου ως Οικουμενικού Πατριάρχου.

Το Κοιμητήριο του Σισλί έχει ιστορία ενάμισι αιώνα και αποτελεί λαμπρό υπαίθριο μουσείο αρχιτεκτονικής και γλυπτικής της Ρωμιοσύνης της Πόλης . Εδώ βρίσκονται τα μνήματα ιστορικών οικογενειών και μεγάλων ευεργετών, που έζησαν τον καιρό της ακμής της Πολίτικης Ρωμιοσύνης. Το Κοιμητήριο δημιουργήθηκε το 1859.

Τα αδέρφια Γιώργος και Νικόλας Ζαρίφης ξεκίνησαν στα τέλη του 19ου αιώνα να κάνουν δωρεές για αγορά γης και για αλλαγές στον υπάρχοντα χώρο, όπου υπήρχε παλαιότερο Κοιμητήριο. Τελικά, το νέο τότε Κοιμητήριο απέκτησε νομική υπόσταση ως βακούφι για να εξυπηρετεί -κατά κύριο λόγο- τις ανάγκες της Ρωμαίκης κοινότητας. Αρχικά , εκτός των Ρωμιών, ενταφιάστηκαν και άλλοι Ορθόδοξοι της Πόλης. Υπολογίζεται ότι είναι ενταφιασμένοι περίπου 84 χιλιάδες τεθνεώτες, από τους οποίους το 81% ήταν μέλη της Ρωμαίκης κοινότητας και οι υπόλοιποι άλλοι ομόδοξοι, που έζησαν στην Πόλη. Την 1η Οκτωβρίου 2017 στο Κοιμητήριο ενταφιάστηκε ο Δάσκαλος του Γένους των νεότερων χρόνων , όπως έγινε γνωστός, Δημητρός Φραγκόπουλος.
Σήμερα το Κοιμητήριο βρίσκεται απέναντι από το μεγάλο εμπορικό κέντρο Cevahir και περιβάλλεται από ουρανοξύστες, όπως το Trump Towers Istanbul και το Key Plaza.

Μετά τα τραγικά γεγονότα 6ης και 7ης Σεπτεμβρίου του 1955, άρχισαν οι καταστροφές στο Κοιμητήριο Σισλί. Τα κατεστραμμένα μνημεία επισκευάστηκαν πρόχειρα . Οι καταστροφές συνεχίστηκαν με τη συρρίκνωση της Ρωμιοσύνης. Στα μέσα της περασμένης δεκαετίας οι τουρκικές αρχές αποφάσισαν να καταπατήσουν μεγάλο μέρος του Κοιμητηρίου για την διαπλάτυνση δρόμου. Ύστερα από αντιδράσεις της Ρωμαίκης Κοινότητας, αλλά κυρίως φορέων της κοινωνίας της Πόλης η απόφαση αναστάληκε. Το 2010 η Κοινότητα Σταυροδρομίου , της οποίας επικεφαλής είναι ο φιλοπρόοδος και ακούραστος , Γεώργιος Παπαλιάρης, έθεσε στόχο την διάσωση και η διαφύλαξη του Κοιμητηρίου. Στο πλαίσιο αυτό άρχισαν έργα για την αποκατάσταση μνημείων , τα οποία επανήλθαν στο παλαιό τους κάλος, και την ανακαίνιση του Ναού του Σωτήρος.

Πέρα από την μεγάλη σημασία της αποκατάστασης των μνημείων, το σημαντικότατο κέρδος είναι ότι οι τουρκικές αρχές κήρυξαν το Κοιμητήριο διατηρητέο χώρο της Κωνσταντινούπολης.
Εξάλλου, με την φροντίδα του Κωνσταντινουπολίτη Νίκου Μιχαηλίδη έγινε πριν τρία χρόνια ντοκιμαντέρ για το εξαιρετικής ιστορικής και εικαστικής αξίας Κοιμητήριο του Σισλί, με τίτλο : «Τότε οι νεκροί πεθαίνουνε, όταν τους λησμονάνε». Η παραγωγή είναι του White Room, η σκηνοθεσία της Αγγελικής Αριστομενοπούλου, η μουσική του Μίμη Πλέσσα και η παρουσίαση της Σίας Κοσιώνη.

Μετά τον Αγιασμό των Θυρανοιξίων ο Οικουμενικός Πατριάρχης χοροστάτησε στη Θεία Λειτουργία. Παρέστησαν συμπροσευχόμενοι οι Μητροπολίτες Γέρων Δέρκων Απόστολος, Τρανουπόλεως Γερμανός, Ίμβρου και Τενέδου Κύριλλος, Πριγκηποννήσων Ιάκωβος, Φιλαδελφείας Μελίτων, Σεβαστείας Δημήτριος, Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου Δαμασκηνός, Μυριοφύτου και Περιστάσεως Ειρηναίος, Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Ανδρέας, Δράμας Παύλος, Ταμασού και Ορεινής Ησαΐας, Αδριανουπόλεως Αμφιλόχιος, Σμύρνης Βαρθολομαίος και οι Επίσκοποι Αβύδου Κύριλλος και Ερυθρών Κύριλλος. Επίσης, παρέστη ο Πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη, με τη σύζυγό του, κληρικοί, Οφικιάλιοι του Οικουμενικού Θρόνου και πλήθος πιστών από την Πόλη και το εξωτερικό.

Για το έργο της ανακαινίσεως και αποκαταστάσεως του Κοιμητηριακού Ναού, που ανεγέρθηκε το 1888, επί Πατριαρχίας Διονυσίου Ε’, μίλησαν ο Μητροπολίτης Τρανουπόλεως Γερμανός, Αρχιερατικώς Προϊστάμενος της Περιφερείας Σταυροδρομίου, ο ερευνητής Νικόλαος Μιχαηλίδης και ο πρόεδρος της Εφοροεπιτροπής της μεγαλωνύμου Κοινότητος Σταυροδρομίου, Γεώργιος Παπαλιάρης.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εξήρε το έργο και την προσφορά των υπευθύνων της Κοινότητος Σταυροδρομίου και επαίνεσε όλους όσοι συνέβαλαν στην ανακαίνιση του ιστορικού Ναού. Εμφανώς συγκινημένος σημείωσε ότι κατά την ημέρα αυτή, «συμπροσεύχονται μαζί μας αι ψυχαί των χιλιάδων προαπελθόντων αδελφών μας, οι οποίοι έζησαν εις την ευλογημένην πατρώαν γην, προσέφεραν εις το Γένος έκαστος κατά το χάρισμα και την κλήσιν αυτού και αναπαύονται εις το κοιμητήριον τούτο, αναμένοντες την ένδοξον δευτέραν του Κυρίου Παρουσίαν και την κοινήν ανάστασιν».
Η εκατονπεντηκονταετής ιστορία του Κοιμητηρίου , ανέφερε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Οικουμενικός Πατριάρχης, «αντικατοπτρίζει την κοινωνικήν, την πολιτιστικήν και οικονομικήν ανάπτυξιν, και την πνευματικήν ταυτότητα της μεγάλης ρωμαίικης κοινότητας του Πέραν, αποτελεί δε δείγμα του υψηλού επιπέδου του πολιτισμού και της καλαισθησίας της Ρωμηοσύνης εις την περίοδον της ακμής της. Είναι ένα υπίθριον μουσείον αρχιτεκτονικής και γλυπτικής, με αριστοτεχνικούς τάφους και άλλα εξαίρετα μνημεία, ανεξάντλητος πηγή και μαρτυρία διά την ιστορίαν του Γένους, καθρέπτης των μεγαλείων, διά τα οποία αρμόζει το “διηγώντας τα να μην κλαίς”, όπως έλεγεν ο μακαριστός προκάτοχός μας Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας.

Τα υψηλά, τα αληθινά, τα δίκαια, τα ευγενή δεν έχουν ημερομηνίαν λήξεως, είναι υπέρχρονα και αιώνια. Μετά την τραγικήν εκείνην νύκτα των Σεπτεμβριανών, τας φοβεράς καταστροφάς, την λεηλασίαν και την ιεροσυλίαν, την πυρπόλησιν του Ναού της Μεταμορφώσεως, την βεβήλωσιν των τάφων και την ασέβειαν προς τους νεκρούς μας η οποία, από τινος απόψεως, συνεχίζεται διά της αναγκαστικής συμπεριλήψεως μεταξύ των προσφιλών νεκρών μας και εξωμοτών και βεβήλων, αμετανοήτως αποβιωσάντων, οι οποίοι λίαν κακοπροαιρέτως και διαβολικώς θα ελέγομεν, απετειχίσθησαν και απεσχίσθησαν από της ευεργετησάσης αυτούς Μητρός Εκκλησίας, εις την οποίαν, ωσάν να μη έφθαναν αι έξωθεν επεμβάσεις και διωγμοί, εκείνων των τραγικών χρόνων της δεκαετίας του ’20, κακή τη μοίρα έπρεπε να προστεθούν και έσωθεν μάχαι, σχίσματα, παροξυσμοί και παραπικρασμοί.

Μετά από όλες αυτές τις δοκιμασίες οι Ρωμιοί της Πόλεως αγωνίσθηκαν σθεναρώς διά την αποκατάσταση , κατά το δυνατόν, των ζημιών, «ώστε το μνημειώδες Κοιμητήριον Σισλί να θυμίζη εκ νέου ότι η Πόλις των Πόλεων είναι χώρος ειρηνικής συνυπάρξεως των θρησκειών και των πολιτισμών», υπογράμμισε ο κ. Βαρθολομαίος.

Στο τέλος της Θείας Λειτουργία ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσέφερε σε όλους όσοι εκκλησιάστηκαν το αντίδωρο και αναμνηστικά της ημέρας των Θυρανοιξίων. Επίσης δέχθηκε τις ευχές κλήρου και λαού για την 26η επέτειο από την εκλογή του στον Πάνσεπτο Οικουμενικό Θρόνο.