Ο Ερντογάν οραματίζεται την διώρυγα και αύριο ίσως τον ήλιο με τον φεγγάρι

"Babacan Holding", Διώρυγα Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, Συνθήκη Μοντρέ, Τ. Ερντογάν

Του Αλέκου Παπαδόπουλου*

Διαφωνούν σχεδόν οι πάντες. Εξαιρούνται, αυτονόητο άλλωστε, οι εξ επαγγέλματος αυλοκόλακες οι οποίοι έχουν διδαχθεί όχι μόνον να επικροτούν πειθήνια, αλλά και να χειροκροτούν ενθουσιωδώς οιαδήποτε πρόταση ή τελεσίδικη ως επί το πλείστον απόφαση του Προέδρου τους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όσο ακραία και αν είναι. Οι βουλευτές του φοβούμενοι μη τυχόν και βρεθούν αιφνίδια εκτός Κόμματος και οι άλλοι, μη στερηθούν τα όποια προνόμια τους έχουν εκχωρηθεί από το καθεστώς της ευνοιοκρατίας που τόσους έχει ευεργετήσει, ιδίως τα τελευταία χρόνια.
Πάντως, το επίκαιρο θέμα που απασχολεί εδώ και μέρες τους Τούρκους πολίτες, δεν είναι ούτε αυτό του Αιγαίου, ούτε οι υδρογονάνθρακες, ούτε το πολεμικό υλικό που αρνείται να πωλήσει στη χώρα τους η Αμερική. Ούτε και η αποστολή στρατού στη Βεγγάζη, αλλά της διώρυγας που θέλει να δημιουργήσει ο Ερντογάν στο Βόσπορο, για να συνδέσει τη Μαύρη Θάλασσα στο βορρά με τη θάλασσα του Μαρμαρά προς νότο, με το πρόσχημα ότι θα διευκολύνει έτσι την κυκλοφορία των πλοίων και θα αποτρέψει τ΄ατυχήματα στο φυσικό στενό του Βοσπόρου.
Τι και αν διαφωνεί σύσσωμη η αντιπολίτευση. Τι και αν διαφωνεί ο Δήμαρχος Κωνσταντινουπόλεως. Τι και αν ουδείς αμφισβητεί τις γεωφυσικές αλλά και άλλες επιπτώσεις του θέματος.
Διαφωνούν παράλληλα με το όλο σχέδιο οι περιβαλλοντολόγοι, διαφωνούν οι σεισμολόγοι, όπως διαφωνούν επίσης όλοι οι αρμόδιοι επιστήμονες που προβάλλουν ο καθείς από πλευράς του τα προβλήματα που θα προκύψουν αν κατασκευασθεί τελικά η συγκεκριμένη διώρυγα. Ο Ερντογάν όμως όχι μόνον κωφεύει αλλά και αδιαφορεί. Αδιαφορεί κυριολεκτικά, ενώ ως αποκαλύπτεται μόλις τώρα, από το 2015, διαπραγματεύονται στα παρασκήνια με διάφορους τρόπους οι παρακανάλιες εκτάσεις, που σε περίπτωση και εκλείψουν τα σημερινά “αν” και ξεκινήσει τελικά το έργο, θα αποκτήσουν αξία, πολλαπλάσια της σημερινής.
Από το 2011 άλλωστε, τότε που ο Ερντογάν έκανε σε μια προεκλογική συγκέντρωση για πρώτη φορά λόγο για το κανάλι χαρακτηρίσας ακόμη και ο ίδιος “τρελή” την ιδέα του μέχρι τώρα, χωρίς να υπάρχει ακόμη κάτι το συγκεκριμένο, η τιμή των εκτάσεων στην περιοχή από 10-15 λίρες Τουρκίας το τετραγωνικό μέτρο, έχει φθάσει τις 400 – 500 λίρες με συνεχή μάλιστα αναζωπύρηση της ζήτησης. αλλά μείωση της προσφοράς που ως επόμενο επηρεάζεται από την προσδοκία του μεγαλύτερου κέρδους,.
Διασταυρωμένες πληροφορίες από έγκυρες πηγές αναφέρουν ότι μεταξύ αυτών που έσπευσαν πρώτοι να επενδύσουν στο μεγάλο όνειρο του Προέδρου κατατάσσονται ο τουρκικός κολοσσός “Babacan Holding” που έχει αποκτήσει στην περιοχή 600 στρέμματα, καθώς και τρεις εταιρείες του Κατάρ που οι αγορές τους, κατά τον Δήμαρχο Κωνσταντινουπόλεως Εκρέμ Ιμάμογλου υπερβαίνουν τα 30 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα. Όσο δηλαδή χώρο καλύπτουν οι συνοικίες του Πέρα με τις συνοικίες του Γκαζηοσμάνπασά και του Μπαϊράμπασα. Παρούσα στο χορό των αγορών και η μητέρα του Σείχη του Κατάρ η οποία ίδρυσε προ διετίας μια εταιρεία με κεφάλαιο μόνον 100.000 Λ.Τ. και αγόρασε προ έτους 44 στρέμματα έναντι 1,5 εκατ. Τ.Λ!!! ενώ όπως αποκαλύπτεται μόλις τώρα, από το 2015, σχεδόν όλα τα κανάλια στα Εμιράτα διαφήμιζαν ως χρυσοφόρες τις εκτάσεις στις συγκεκριμένες περιοχές.
Θεωρητικά το έργο θα ολοκληρωθεί σε 4 έτη οι ειδικοί όμως αμφιβάλλουν αν θα πραγματωθεί σε διπλάσιο χρόνο. Θεωρητικά το έργο θα κοστίσει 20 δισεκατομμύρια δολάρια, οι ειδικοί όμως διπλασιάζουν το κόστος του δεδομένου ότι είναι πολλοί οι αστάθμητοι παράγοντες αλλά και πρόσφατα τα παραδείγματα τεράστιας διαφοράς αρχικού προϋπολογισμού και τελικού κόστους, όπως λ.χ. της Γέφυρας Γιαβούζ Σουλτάν Μεχμέτ καθώς και του νέου αεροδρομίου της Κωνσταντινουπόλεως το οποίο κατά γενική ομολογία – επιβάλλεται εδώ η παρένθεση – παρουσιάζει πολλά λειτουργικά τρωτά και ίσως ίσως να έγινε για να μην ακούγεται το όνομα του Ατατούρκ, το οποίο έφερε από τον Ιούλιο του 1985 μετά τη ριζική ανακαίνιση του, το αεροδρόμιο του Αγίου Στεφάνου που σήμερα, εγκαταλελειμμένο όπως είναι, ουδείς το κατονομάζει, θυμίζει δε αεροδρόμιο νεκροπόλεως σε ταινία όχι επιστημονικής αλλά αρρωστημένης φαντασίας.
Και ενώ ως συνήθως ο Τούρκος Πρόεδρος εμφανίζει ως τετελεσμένο το γεγονός, παρότι ο κόσμος στην Κωνσταντινούπολη σχηματίζει τεράστιες ουρές για να εκφράσει την αντίθεση στα σχέδια του στο πλαίσιο ενός πρόχειρου δημοψηφίσματος, σαν να πρόκειται να ληφθεί υπόψη, παραμένει άγνωστο που θα βρεθούν τα τεράστια ποσά που απαιτούνται για την κατασκευή του. Ποιός θα χρηματοδοτήσει την απαλλοτρίωση μεγάλων ιδιόκτητων εκτάσεων γης καθώς και άλλων κατοικημένων περιοχών. Που θα εγκατασταθεί ο κόσμος αυτός που θα ξεσπιτωθεί. Που θα βρεθούν τα υπέρογκα ποσά που προϋποθέτουν οι εκσκαφές. Πως και που θα γίνει η μεταφορά των 2 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων γης που θα προκύψουν από αυτές. Πως θα χρηματοδοτηθούν οι νέες γέφυρες που πρέπει να κατασκευασθούν προτού μετατραπεί σε νησί το τμήμα της Κωνσταντινούπολης που βρίσκεται στην Ευρώπη και στο οποίο θα εγκλωβισθούν όπου και θα υποχρεωθούν να ζουν 8 εκατομμύρια πολίτες, όταν τουλάχιστον προς το παρόν δεν έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από καμιά ξένη εταιρεία ανάλογης επιφάνειας και τα οικονομικά της χώρας εκπέμπουν επίμονα, ιδίως τελευταίως, το σήμα της χρεοκοπίας. Ωστόσο εκείνος ως να ηγείται μιας άλλης χώρας όπου πράγματι “ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα, κοκκινίζει η σταφυλή και θάλλει η ελαία” φαίνεται έτοιμος να δημιουργήσει στη Λιβύη άλλο ένα πολυδάπανο μέτωπο, παράλληλο προς αυτό που αιμορραγεί στη Συρία, όπου τα μεγαλεπήβολα σχέδια του παρέμειναν στα λόγια και ως προς το αποτέλεσμα φόρτωσαν τη χώρα με 3-3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες.
Τα επιχειρήματα που προβάλλουν αυτός και τα φερέφωνα του για να δικαιολογήσουν το “τρελό”, όπως εξ αρχής χαρακτηρίζεται σχέδιο του, απορρίπτονται τεκμηριωμένα από όλους τους ειδικούς. Βέβαιο θεωρείται ότι το “έργο” θα εξαφανίσει πολλούς αρχαιολογικούς θησαυρούς μεγάλης αξίας μεταξύ των οποίων και τα εναπομείναντα ίχνη της Βαθονείας. Της παραθαλάσσιας Βυζαντινής πόλης που βρίσκεται πίσω από το εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο Ατατούρκ. Βέβαιο θεωρείται ότι θα θέσει σε κίνδυνο την υδροδότηση της Πόλης, περιοχές της οποίας ακόμη και τώρα ορισμένα καλοκαίρια αντιμετώπισαν το ενδεχόμενο λειψυδρίας. Βέβαιο θεωρείται ότι θα έχει τεράστιες οικολογικές επιπτώσεις και θα απειλήσει, ίσως και με εξαφάνιση πολλά είδη ψαριών ενώ θεωρείται πολύ πιθανόν να μολύνει τις πηγές γλυκού νερού της περιοχής. Βέβαιο θεωρείται ότι θα αυξήσει τους σεισμολογικούς κινδύνους και την ένταση τους ενώ θα αντικαταστήσει τα φυσικά κάλλη της περιοχής με ουρανοξύστες 50-60 ορόφων. Υπολογίζεται παράλληλα ότι θα αυξήσει τον πληθυσμό της Πόλης η οποία ήδη ασφυκτιά τουλάχιστον κατά ένα εκατομμύριο άτομα και θα καταστήσει ακόμη πιο δυσεπίλυτο το κυκλοφοριακό πρόβλημα της, χωρίς να πείθουν ούτε καν μερικώς, τα επιχειρήματα που προτάσσουν ο Ερντογάν και οι περί αυτόν, όσον αφορά στη θετική πλευρά του οράματος τους.
Ο Δήμαρχος Κωνσταντινουπόλεως Εκρέμ Ιμάμογλου ο οποίος εξ αρχής δήλωσε την αντίθεση του και αποσύρθηκε αμετάκλητα από την αρμόδια συντονιστική επιτροπή είχε δε τονίσει αυθημερόν ότι η Πόλη αυτή αποτελεί ένα θείο δώρο και δεν πρέπει να προδοθεί, σε πρόσφατη συγκέντρωση των εκπροσώπων των ΜΜΕ επανέλαβε απερίφραστα και με το θάρρος της γνώμης που τον διακρίνει, ότι η ιδέα για το κανάλι, αποτελεί ένα σχέδιο απιστίας, ένα σχέδιο προδοσίας, ένα εγκληματικό σχέδιο κατά της οντότητας των 16 εκατομμυρίων κατοίκων της πόλης και κατά της ασφαλείας των 82 εκατομμυρίων πολιτών της χώρας αυτής. Πρόκειται είπε για μια καταστροφική λαίλαπα, με την οποία ουδέποτε θα έπληττε τη χώρα του, ένας ηγέτης που την αγαπά. Ανέπτυξε δε λεπτομερώς και με πειστικά επιχειρήματα τους 15 λόγους για τους οποίους αρνείται τη συγκατάθεση και θα παραμείνει μέχρι τέλους ανένδοτος .
Στη συνέχεια κατέταξε, επικεφαλής των λόγων, το θέμα του νερού, της δίψας. Εάν -υπογράμμισε- κατασκευασθεί το κανάλι αυτό, το οποίο θα έχει μήκος 45 χιλιομέτρων, βάθους 20,75 μέτρων και πλάτους 275 μέτρων στο στενότερο σημείο του, η Κωνσταντινούπολη, μια πόλη με ιστορία 8500 χρόνων , θα στερηθεί για πάντα τους υπόγειους και επιφανειακούς υδάτινους πόρους της. Αφήστε είπε, κατά μέρος τα άλλα 14 στοιχεία που πρόκειται να απαριθμήσω καθότι αυτό και μόνο του, καθιστά επιβεβλημένη την άμεσο απόσυρση του σχεδίου. Κανένας υπεύθυνος λειτουργός, κανένας πολιτικός, κανένας λογικός άνθρωπος λαμβάνοντας υπόψη τον υφιστάμενο κίνδυνο θα προχωρούσε ποτέ στην προδοσία της δικής του χώρας, της πόλης του, του δικού του λαού όπως συμπλήρωσε.

Ακολούθως ο Ιμάμογλου αναφέρθηκε στα θέματα που ήδη έθιξα παραπάνω. Είπε ότι με τις εκσκαφές η ιστορία θα υποστεί ένα μεγάλο πλιάτσικο. Ο λαός θα επιβαρυνθεί με πρόσθετους φόρους ύψους 100 δισεκατομμυρίων λιρών, ο δε Δήμος με 23 δισεκατομμύρια λίρες, ότι οι θεωρίες που αναπτύσσονται για την βιωσιμότητα και τα κέρδη που θα αποφέρει το κανάλι αποτελούν όναρ. Το ήδη άθλιο κυκλοφοριακό πρόβλημα θα καταστεί τρισάθλιο. Οι αποχωματώσεις θα διαρκέσουν όχι 10 και 20 αλλά 50 χρόνια. Η περιβαλλοντική σφαγή θα είναι κατάφωρος. ‘Ισως να πρέπει να μεταφερθούν 8 Κοιμητήρια μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και του Μεγάλου Ρεύματος, θα νεκρωθεί η αλιεία, θα πληγωθεί μόνιμα το ηθικό του κόσμου και ότι το έργο θα ανακινήσει ενδεχομένως τη Συνθήκη του Μοντρέ που υπεγράφη το 1936 και εξακολουθεί να παραμένει σε ισχύ καθορίζοντας τα Στενά ως διεθνή διάδρομο ναυτιλίας, χωρίς έκτοτε να υπόκεινται σε διόδια τα διερχόμενα πλοία.
Και πράγματι η Ρωσία άρχισε από τώρα να αντιδρά. Ανεπίσημα προς το παρόν, οπωσδήποτε όμως σθεναρά σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι το σχέδιο βαίνει προς εκτέλεση. Ήδη άλλωστε διατυπώνει, και πάλι έμμεσα, την υποψία ότι πρόκειται για σχέδιο που εξυπηρετεί άμεσα τα συμφέροντα της Αμερικής και του ΝΑΤΟ, εφόσον σε αντίθεση με ότι ισχύει για τα Στενά δεν θα περιορίζεται η διέλευση πολεμικών πλοίων από τη νέα διώρυγα. Κατά του σχεδίου εκφράσθηκε επίσης, από στρατιωτικής σκοπιάς και ο πρώην επιτελάρχης της Τουρκίας, στρατηγός Ιλκέρ Μπασμπούγ ο οποίος δήλωσε ότι τα κράτη που υπέγραψαν τη συμφωνία του Μοντρέ θα μπορούν να αγνοήσουν ή να την καταγγείλουν αν τεθούν σε ισχύ διαφορετικοί όροι διέλευσης από το νέο κανάλι. Ομόφωνα εξ άλλου οι πολέμιοι του σχεδίου υποστηρίζουν ότι ουδείς θα προτιμά το νέο κανάλι εφόσον θα επιβαρύνεται με διόδια χωρίς να συντομεύει το διάπλου και χωρίς να ελαττώνει τις πιθανότητες ατυχήματος εφόσον το πιο στενό σημείο του θα είναι (275 μ.) έναντι (698 μ) που είναι στα Στενά. Τυχόν δε ατύχημα θα έχει συνέπειες πολύ σοβαρότερες από ότι σήμερα. Αβάσιμες κρίνονται επίσης και οι θεωρίες περί αυξημένης κίνησης και μεγάλης αναμονής στα Στενά, εφόσον τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται συνεχής κάμψη στον αριθμό των διερχομένων πλοίων, που από 86.000 το 2017, το 2018 δεν υπερέβησαν τα 50.000 πλοία με τάση περαιτέρω μείωσης.
Ο Ερντογάν οραματίζεται, αλλά και υπόσχεται εθνικά πάρκα σαν το Χάϊντ Παρκ του Λονδίνου και σαν το Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης. Και ο βοσκός του παρακείμενου χωριού που δεν καταλαβαίνει γρι από όσα λέει ο Πρόεδρος του, σκέπτεται μετά, τι θα γίνουν, που θα βόσκουν τα κοπάδια των βουβαλιών του που βόσκουν σήμερα δίπλα στη λίμνη σε περίπτωση απαλλοτρίωσης της γης που κληρονόμησε από τον προπάππο του.
Μολονότι δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν κανένα έργο, προφανώς για να φανούν αρεστές στο γαμπρό του Προέδρου, έξι τουρκικές τράπεζες, τον Σεπτέμβριο του 2019, ανάθεσαν στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του ΟΗΕ, τη μελέτη των κοινωνικών και περιβαλλοντολογικών παραμέτρων του καναλιού. Είναι βέβαιον όμως ότι δεν πρόκειται να υποβάλουν την έκθεση στην προϊσταμένη τους αρχή αν αυτή δεν ανταποκρίνεται στα σχέδια του Προέδρου Ερντογάν.

Με προβληματίζει η σκέψη μήπως ο Ερντογάν εμπνέεται από τον Νέρωνα. Μήπως και θέλει να περάσει στην ιστορία ως σύγχρονος Νέρων ή ως κάποιος άλλος δικής του σύλληψης. Τι και αν ο μεν ήταν αυτοκράτωρ της Ρώμης και ο άλλος κατόρθωσε να αυτοανακηρυχθεί αυτοκράτωρ της Τουρκίας και μάλιστα ύστερα από 1956 χρόνια, σε μια εποχή που υποτίθεται ότι εκλείπουν οι αυτοκρατορίες. Ο μεν, τύλιξε στις φλόγες τη Ρώμη καταστρέφοντας το μεγαλύτερο μέρος αυτής, ενώ ο ίδιος παραθέριζε στα θερινά ανάκτορα 56 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη. Και ο έτερος, αδιάφορος με τα προβλήματα που απασχολούν το λαό του, έρμαιο της μεγαλομανίας του αντιγράφει μεν, ως προς τη χλιδή τους σουλτάνους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παράλληλα όμως επιδιώκει να εξαφανίσει κάθε τι που θυμίζει το μεγαλείο της πόλης του Κωνσταντίνου. Αυτής που ο Αλλάχ, κατ΄ομολογία και του σημερινού Δημάρχου της, έφτιαξε τόσο ωραία και ισορροπημένα. Παραβιάζοντας και αυτές τις εντολές της πίστης μας και ανατρέποντας τις υφιστάμενες ισορροπίες σε μια προσπάθεια καταστροφής των υδάτινων πηγών, των δασών, των ψαριών, των πτηνών, των φυτών αλλά και τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που ζουν στην πόλη αυτή και από αυτήν την πόλη.