Ο Ερντογάν ο γαμπρός του και οι αποδιοπομπαίοι τράγοι.
Του Αλέκου Παπαδόπουλου
“Σα θέλει η νύφη και ο γαμπρός τύφλα νάχει ο πεθερός”. Μπορεί να το λέμε συχνά. Να μας το θυμίζει η παροιμία. Αν είναι παροιμία. Όπως μας το είχαν επαναλάβει και σε μια μαύρη κωμωδία που πριν από μερικά χρόνια είχε ανεβεί σε θεατρική σκηνή των Αθηνών. Στο θέμα μας πάντως σήμερα, η νύφη δεν εμφανίζεται επί σκηνής. Ούτε και γνωρίζουμε τι ρόλο μπορεί να παίζει στα παρασκήνια. Πρωταγωνιστούν όμως ο γαμπρός και ο πεθερός , ο οποίος αν και υποχώρησε σε δύο περιπτώσεις , δε νομίζω να πει άλλο ” ναι “. Ιδίως, αν έχει πεισθεί ότι κακώς υποχώρησε τις δύο προηγούμενες φορές και έσφαλε αποδεχόμενος τις προτάσεις του γαμπρού του.
Στο ρόλο του πεθερού ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν. Και του γαμπρού, ο σύζυγος της κόρης του Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Την παράσταση – παράσταση μακράς διάρκειας- παρακολουθεί αναγκαστικά σύσσωμος ο τουρκικός λαός, αλλά και η διεθνής κοινή γνώμη ανάλογα με την εκάστοτε πλοκή .
Έμπιστη πηγή λοιπόν αναφέρει σχετικά, ότι η πρώτη διαφωνία μεταξύ πεθερού και γαμπρού είχε προκύψει όταν ο μεν γαμπρός υποστήριζε πρότινος, μετά μανίας μάλιστα, ότι πρέπει να αυξηθούν τα επιτόκια και να αυτονομηθεί έστω μερικώς η Κεντρική Τράπεζα.
Τελικά ανέβηκαν τα επιτόκια. Παράλληλα όμως, και όπως ήταν επόμενο, μαζί με τα επιτόκια ανέβηκε και ο πληθωρισμός σε σημείο ώστε ….να σημειωθεί ένα ρεκόρ ιδιαίτερα εντυπωσιακό και ανησυχητικό για αμφότερους . Η δεύτερη διαφωνία με σοβαρότερη απήχηση, κυρίως στο εσωτερικό της χώρας, ήταν η σχετική με το θέμα σύναψης συμβολαίου με την Αμερικανική Εταιρεία Μc Kinsey & Company, η οποία αδρά αμειβόμενη θα υποδυόταν το ρόλο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και θα συντόνιζε το κυβερνητικό έργο σε στενή συνεργασία με 16 υπουργεία.
Η ιδέα καθότι πιο σύγχρονος και με παιδεία στο εξωτερικό Έστω και άσχετη με τα δημοσιονομικά και την οικονομία. Ήταν του γαμπρού, ο οποίος και έπεισε τελικά τον πεθερό, που παρότι κήρυττε καθημερινά την αυτάρκεια και την ικανότητα του ιδίου να κατευθύνει τόσο την τουρκική όσο και τη διεθνή οικονομία, είπε πάλι το “ναι”. Σκεπτόμενος ίσως, ότι σε περίπτωση προσφυγής της χώρας στο άμεσο μέλλον, αντί αυτής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η απήχηση θα ήταν ευρύτερη οπότε και θα δεχόταν τις έντονες επικρίσεις της αντιπολίτευσης για την ανεπάρκεια του. Από το πρώτο ακόμη τρίμηνο διακυβέρνησης της χώρας στις καθολικά καινοτόμες βάσεις τις προεδρικής δημοκρατίας. Το είπε λοιπόν, αλλά και το ξείπε σε χρόνο μηδέν όταν άρχισαν να τον λoιδορούν όχι μόνον οι αντίπαλοι του αλλά και ξένοι πολιτικοί αναλυτές.
Αληθεύει βέβαια ότι η συγκεκριμένη σύμβαση, δεν θα αποτελούσε την παρθενική ανάμειξη της αμερικανικής εταιρείας σε θέματα ενδιαφέροντος του τουρκικού κράτους. Αυτή είχε ετοιμάσει το 1980 την αίτηση της Τουρκίας για την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Αυτή πάλι το 1990 είχε συμβουλεύσει την Άγκυρα πως θα προχωρούσε τότε στην ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων του δημοσίου και είναι γεγονός ότι συνέβαλε στην επιτυχή έκβαση της όλης επιχείρησης. Το 1996 διαδραμάτισε συμβουλευτικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό κρατικών της υπηρεσιών. Το 2000 συνήψε άλλη μια συμφωνία και έλαβε ως αμοιβή ένα εκατομμύρια δολάρια. Άλλη το 2001 και άλλη το 2004. Στο παθητικό της αναγράφονται όμως και ναυάγια διεθνούς απήχησης όπως της Enron, της Time Warner, της Aol και της General Motors ,αλλά και επιτυχείς συνεργασίες περιστασιακές ή και διαρκείας με το Λίβανο, τη Σαουδική Αραβία, το Αζερμπαϊτζάν, το Μιανμάρ, το Πορτορίκο αλλά και τη Μεγάλη Βρετανία. Στην Ελλάδα συμπλήρωσε φέτος παρουσία 20 χρόνων , όπως δε αναφέρθηκε προ ημερών από ιθύνοντες της κατά τον εορτασμό των γενεθλίων της στην Αθήνα η Mc Kinsey & Company είναι η Εταιρεία που εκπόνησε το σχέδιο ” Η Ελλάδα 10 χρόνια μπροστά”, που αφορά τη μελέτη της σε 14 τομείς της ελληνικής οικονομίας και αναπτύσσει το μοντέλο και τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει σε ένα συνδυασμό της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και των άλλων συντελεστών.
Εκτός των παραπάνω όμως, στα πολιτικά παρασκήνια της Τουρκίας συζητείται ευρύτατα και μια άλλη άποψη. Εντελώς διαφορετική της προγενέστερης. Κατ΄αυτήν, όταν ο Πρόεδρος Ερντογάν έμαθε περισσότερα για την ιστορία, τις αρχές και την εν γένει δραστηριότητα της Mc Kinsey και ότι επ ουδενί θα διακινδύνευε η εταιρεία την αιωνόβιο ιστορία και τη φήμη της υποτασσόμενη στους πρόχειρους αυτοσχεδιασμούς του, θεώρησε πιο λογικό να προχωρήσει στο άμεσο διαζύγιο, προλαμβάνοντας έτσι τον αρνητικό ντόρο που θα προκαλούσε διεθνώς μια διένεξη εκ των υστέρων.
Ούτως ή άλλως όμως, το βέβαιο είναι ότι σήμερα νοσεί και μάλιστα σοβαρότατα η οικονομία της Τουρκίας η δε κατάσταση της δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με γιατροσόφια. Γενικευμένη είναι άλλωστε η εντύπωση ότι η παρούσα κρίση είναι εντελώς άσχετη με τις προηγούμενες και ιδίως του 2001, όταν, ήταν Μάρτιος μήνας, ένας οικονομολόγος διεθνώς αναγνωρισμένος και με πολυετή καριέρα στην Παγκόσμια Τράπεζα, ο Κεμάλ Ντερβίς θαυματούργησε κυριολεκτικά τότε και δη σε ελάχιστο σχετικά χρονικό διάστημα. Που να βρεθεί όμως σήμερα ένας άλλος Ντερβίς ο οποίος στη συνέχεια ανέλαβε πρωτεύοντα ρόλο σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς και αν ήθελε θα μπορούσε κάλλιστα να διαδεχθεί τον Dominique Strauss-Kahn αντί της Christine Lagarde στην Προεδρία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου; Αλλά και ποιός Ερντογάν θα δεχόταν -αν, ας υποθέσουμε βρισκόταν- να του παραχωρήσει τα προνόμια του για να πραγματοποιήσει αυτός εν λευκώ, ένα πλήρες πρόγραμμα σταθεροποίησης. Με ριζικές μεταρρυθμίσεις και το κυριότερο πλήρους απαγκίστρωσης από τα εγχώρια συμφέροντα και δίωξης των διεφθαρμένων όπως είχε γίνει το 2001.
Ο Αμερικανός Πάστορας
Ο απελευθερωθείς πάστορας έφθασε ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο Τραμπ, ασφαλώς με παραφορτωμένες τις αποσκευές της μνήμης του.
Όχι βέβαια με ευχάριστες αναμνήσεις. Έστω και αν φεύγοντας αυτός και η σύζυγος του, δεν παρέλειψαν να επαναλάβουν στους δημοσιογράφους πόσο πολύ αγαπούν την Τουρκία. Ο Ερντογάν δεν θα μπορεί πλέον να επιρρίπτει σε αυτόν την οικονομική κρίση, την ανεργία και την αναστάτωση της αγοράς. Και ο απλός Τούρκος πολίτης θα παύσει να θεωρεί Τραμπ και τον Brunson υπεύθυνους για την υπερτίμηση της βενζίνης και την ακρίβεια του ψωμιού, της ντομάτας, του τυριού και της πατάτας.
Το δολάριο συνεχίζει να σφυρίζει αδιάφορο και να περιφρονεί την τουρκική λίρα, που το ατενίζει εξ αποστάσεως. Τι και αν κατά την ώρα της τελευταίας δικασίμου του Brunson και, ενώ είχαν προεξοφλήσει όλοι ότι επίκειται η απελευθέρωση του, η λίρα είχε κερδίσει λίγα γρόσια; Τα προγράμματα και τα μέτρα ανασυγκρότησης ,που ανακοινώθηκαν ύστερα από από ιδιαίτερη σπουδή του Υπουργού Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, δεν φαίνεται να αποδίδουν τα προσδοκώμενα. Οι προεκλογικές υποσχέσεις του Προέδρου Ερντογάν για ένα αύριο στρωμένο με ροδόφυλλα αιωρούνται, απομακρύνονται όμως κάθε μέρα και περισσότερο. Ο πληθωρισμός αδιάφορος και αυτός , πεισματικά οδεύει προς τα επάνω. Όσον αφορά στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο βλέπει για άλλη μια φορά την Τουρκία να ακολουθεί τον γνώριμο της προς αυτό δρόμο, ως μοναδική διέξοδο. Το ταμπλό ολοκληρώνεται με τον Πρόεδρο και τον γαμπρό , που ενώ και δικαίως αναζητούν την ιδεώδη για αυτούς λύση, να φαίνονται έτοιμοι … να υιοθετήσουν έναν άλλον αποδιοπομπαίο τράγο, ώστε να αντιμετωπίσουν έστω προσωρινά τα κατεπείγοντα προβλήματα της χώρας.